Wieliczka. Krzyszkowice budują Skwer Niepodległości

„Celem uczczenia 10. rocznicy odzyskania niepodległości postanowiła szkolna społeczność wystawić w ogrodzie szkolnym nowy krzyż - w miejsce istniejącego, walącego się. Do akcji tej przyczynili się mieszkańcy gminy, a najwięcej miejscowa Kasa Stefczyka. Poświęcenie krzyża odbyło się uroczyście. Krzyż z drzewa dębowego - wizerunek Pana Jezusa pozłacany. Tabliczka odpowiednia” - taki wpis umieszczono w 1928 roku w kronice szkoły na os. Krzyszkowice w Wieliczce.

Dziś ten symbol odrodzenia Polski jest traktowany przede wszystkim jako przydrożna kapliczka. Znajdująca się na krzyżu mosiężna tabliczka, głosząca w jakiej intencji ten powstał została dawno temu zakryta ozdobami i obecnie mało kto wie, że ten postument jest związany z rocznicą odzyskania Polskę niepodległości.

Ta sytuacja zmieni się już wkrótce. Akcję odnowy tej enklawy pamięci zainicjował jesienią ubiegłego roku ks. Wiesław Popielarczyk, wieloletni proboszcz krzyszkowickiej parafii (który właśnie kończy posługę w Wieliczce, mianowano go teraz proboszczem parafii Sucha Beskidzka), który wspomniał o takiej potrzebie, gdy składano tam kwiaty z okazji 99. rocznicy ozyskania przez Polskę niepodległości. Mieszkańcy podchwycili ideę natychmiast. Już w grudniu 2017 roku na os. Krzyszkowice powołano Społeczny Komitet Organizacyjny Obchodów 100-lecia Odzyskania Niepodległości RP „Wieliczka 1918-2018”.Jego celem jest nie tylko renowacja krzyża i miejsca pamięci - z udziałem społeczności os. Krzyszkowice - ale także odtworzenie historii bezcennego symbolu.

- Wygląda na to, że kronika szkolna jest jedynym źródłem informacji o dziejach krzyża, a przynajmniej żadnych innych wiadomości nie udało nam się na razie znaleźć. Ale cały czas ich szukamy, liczymy także, że pomogą w tym mieszkańcy pamiętający co działo się z krzyżem w minionych latach - mówi Bożena Nowak ze Społecznego Komitetu „Wieliczka 1918-2018”.

Kiedyś dębowy krzyż jest dziś wykonany z betonu i pokryty marmolitem. Taką „elewację” pomnik, który wcześniej był pokryty po prostu farbą olejną, zyskał ok. 2000 roku, za sprawą społecznej pracy mieszkańców. Natomiast data zastąpienia drewna solidniejszym materiałem, pozostaje nieznana. Tajemnic czekających na odkrycie jest więcej, bo okazało się, że historia krzyża sięga jeszcze czasów, kiedy Polska była pod zaborami. Ale dla upamiętninia jakiego wydarzenia go wtedy postawiono, trudno dziś dociec.

„Rok 1902. Poświęcenie krzyża. Dnia 9 listopada odbyło się poświęcenie krzyża postawionego w ogrodzie szkolnym, współfinansowanego przez Braci Różańca Żywego. Krzyż poświęcił ks. Andrzej Moliński, wikary w Wieliczce. Krzyż postawiono na pamiątkę jubileuszu 100-letniego, w roku 1900 obchodzonego” - tak brzmi drugi (i już ostatni) zapis w szkolnej kronice dotyczący tego symbolu.

Równolegle do poszukiwania informacji o historycznej pamiątce Krzyszkowic prowadzone są działania zmierzające do renowacji krzyża. Tę część projektu społeczny komitet realizuje we współpracy z gminą Wieliczka. Enklawa pamięci zostanie odsłonięta jesienią, napóźniej 11 listopada, w setną rocznicę odrodzenia Polski.

Symbol zostanie odrestaurowany i przeniesiony w inne miejsce (także przy szkole, ale dalej od ruchliwej drogi). Tę część przedsięwęcia sfinansuje miasto. - Wykonawca tych robót jest już wybrany. Prace rozpoczną się 9 lipca. Zakładamy, że na ich wykonanie wystarczą dwa miesiące, ale zależy to także od tego w jakim stanie jest krzyż, co okaże się dopiero po jego demontażu - powiedziała nam Magdalena Golonka z Urzędu Miasta w Wieliczce.

Miejsce pamięci zostanie ogrodzone. Ulokowany zostanie tam także kamienny obelisk (ks. Wiesław Popielarczyk, już go wybrał i zarezerwował dla Krzyszkowic w Bełchatowie), z inskrypcją „Tobie Ojczyzno w 100. rocznicę odzyskania niepodległości społeczność osiedla Krzyszkowice”.

Społeczny Komitet „Wieliczka 1918-2018” zawnioskował też do magistratu, by to miejsce pamięci zyskało oficjalnie nazwę Skweru Niepodległości. W jego budowie, urządzeniu tam zieleni i wykonaniu małej architektury, mogą pomóc mieszkańcy osiedla. - Zarejestrowaliśmy już zbiórkę publiczną na ten cel. Przygotowaliśmy też puszki na datki z logo projektu oraz specjalne „cegiełki”, które będą rozdawane osobom wspomagającym akcję. Ze zbiórką społeczną ruszamy w połowie lipca. Akcja będzie prowadzona głównie przy kościele, przed i po nabożeństwach - zapowiada Bożena Nowak.

Osiedle Krzyszkowice to najszybciej rozbudowujący się rejon Wieliczki. Nowych mieszkańców przybywa tu wręcz lawinowo. Dlatego projekt „Wieliczka 1918-2018” ma jeszcze jeden cel. - Poprzez zbiórkę społeczną na Skwer Niepodległości, chcemy uświadomić ludziom, że Krzyszkowice to nie tylko sypialnia Krakowa, ale miejsce mające swą historię i tradycje, które warto kultywować - zaznacza Bożena Nowak.