Zabytkowe srebrne solniczki zachwycają urodą i zdobieniami
Nowe nabytki wielickiego muzeum wykonano ze srebra pochodzącego z kopalni Potosi w Boliwii, odlewanego, trybowanego i grawerowanego.
- Solniczki te są znakomitym przykładem manierystycznego złotnictwa hiszpańskiego i pochodzą z najlepszego okresu w historii złotnictwa Palencii. Widoczne są pozostałości oryginalnego złocenia na całej powierzchni. Podstawa ma okrągły przekrój, a jej obrzeża zdobią podwójne rzędy małych muszelek oraz gładkie profilowanie. Dolna część zawiera sześć wypukłych głów uskrzydlonych cherubinów w wysokim reliefie, które kontrastują ze skrzydłami o lekko uniesionych krawędziach. Między nimi znajdują się zestawy owoców i liści, wykonane tą samą techniką – opisują hiszpańskie solniczki wieliccy muzealnicy.
Solniczki o wymiarach 15x15x7,8 cm oraz 14,5x15x8 cm i wadze 856 g i 836 g zachwycają zdobieniami i urodą. Charakterystycznym elementem naczyń są uchwyty w kształcie herm – osiemnaście miniaturowych rzeźb rozmieszczonych w trzech sekcjach. Sześć z nich pełni funkcję nóżek, na których spoczywa naczynie, kolejnych sześć zdobi górną krawędź korpusu, a pozostałe rozmieszczono wokół pokrywy. Całość tworzy harmonijny, dekoracyjny układ.
Autorem solniczek jest Pascual Abril, ceniony złotnik działający pod koniec XVI i na początku XVII wieku w hiszpańskiej Palencii.
- Jego twórczość wyróżniała się bogactwem detali i dekoracji, w których często pojawiały się kartusze, groteski i maskarony. Specjalizował się w tworzeniu przedmiotów sakralnych, takich jak procesyjne krzyże o charakterystycznej, ornamentalnej formie. Druga połowa XVI wieku oraz początek XVII wieku, był złotym okresem dla srebrnictwa w Palencii. To właśnie z tego czasu pochodzą prezentowane solniczki. Mają oznaczenia świadczące o ich pochodzeniu, znak Palencii - krzyż oraz sygnaturę złotnika ABRIL. Według spisu z 1562 roku w mieście działało dziesięciu złotników – stosunkowo niewielka liczba w porównaniu do ośrodków takich jak Valladolid czy Burgos. Mimo to Palencia mogła poszczycić się wybitnymi rzemieślnikami, takimi jak Cristóbal de Paredes, Pascual Abril czy Juan Pérez Quijano. Ich dzieła, zarówno świeckie, jak i sakralne, do dziś stanowią część skarbów kościelnych w diecezji Palencii, a niektóre trafiły także do kolekcji w Valladolid – podaje Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce.
Kolekcja solniczek w Wieliczce - jedna z najcenniejszych na świecie
Muzeum Żup Krakowskich gromadzi solniczki od 1973 roku. Wielicka kolekcja, zaliczana do najcenniejszych na świecie, liczy ponad 1000 obiektów oraz naczyń przyprawowych prawie ze wszystkich kontynentów (z wyjątkiem niezamieszkałej Antarktydy. ). Wiele spośród nich wyróżnia się wysokim poziomem artystycznym. Liczne są dzieła unikatowe w skali światowej, stanowiąc prawdziwe rarytasy kolekcjonerskie. Stąd wielicki zbiór solniczek daje okazję również do studiów nad historią sztuki dekoracyjnej oraz obserwacji przemian, zarówno formalnych, jak obyczajowych.
Solniczki są wykonane z różnych materiałów: złota, srebra, porcelany chińskiej i miśnieńskiej, agatu, kryształu górskiego, masy perłowej, szkła iryzowanego, cyny. Najstarsze naczynie w kolekcji - w kształcie kielicha z przykrywką, wykonane z agatu i srebra, pochodzi z końca XV wieku.
Do szczególnie cennych obiektów wielickiej kolekcji są zaliczane m.in.: dwie agatowe solniczki w kształcie kielichów, oprawione w srebrne opaski (datowane na koniec XV wieku oraz początek XVI wieku), imponujący, jeden z największych na świecie, rokokowy, porcelanowy serwis przyprawowy (Höchst, XVIII wiek), srebrny serwis przyprawowy z pojemnikami na cytryny (Augsburg, XVIII wiek, para srebrnych solniczek zdobionych scenami polowania (Augsburg, koniec XVI wieku), solniczki wykonane z majoliki (Urbino, XVI wiek), luksusowe naczynia Louisa Comforta Tiffany’ego (Nowy Jork, początek XX wieku), solniczki z Limoges we Francji ze scenami prac mitycznego Herkulesa, srebrny kur – pierwsza w kolekcji ruchoma solniczka – która powstała ok. 1720 roku we Wrocławiu.
Najcenniejsze, najciekawsze, wyjątkowe naczynia przyprawowe z wielickiej kolekcji prezentowane są na wystawie stałej „Solniczki – małe arcydzieła sztuki” w Zamku Żupnym w Wieliczce.
