Angolska poetka Aaiún Nin będzie tworzyć w Krakowie

FLESZ - Kiedy przestawiamy zegarki?

Dorastałam w społeczeństwie, które choć ma wielu swoich pisarzy i artystów, to wartość przypisuje tylko temu, co pochodzi z Europy. Kiedy zaczęłam studiować naszych afrykańskich pisarzy i poetów, poczułam, że jeśli zdecyduję się temu poświęcić, to może mi się udać

- mówiła Aaiún Nin podczas pierwszego oficjalnego spotkania w Krakowie. Rozmowę poprowadziła Aleksandra Lipczak.

Zanim Aaiún Nin pierwszy raz przyjechała do Europy, mieszkała w Angoli i RPA, gdzie spędziła sporą część dzieciństwa oraz parę lat wczesnej dorosłości. W 2016 roku emigrowała do Danii. Tam nawiązała współpracę z ruchem artystycznym i politycznym zorientowanym na emancypację osób nieheteronormatywnych. Mimo starań nie otrzymała jednak prawa azylu. Odmowna decyzja była argumentowana łagodzeniem angolskiego prawa - zniesieniem prawa kryminalizującego homoseksualizm i wprowadzeniu ustawy mającej przeciwdziałać dyskryminacji i mowie nienawiści.

W obronie Aaiún Nin stanęły międzynarodowe organizacje, a przed powrotem do kraju uchronił program Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia ICORN, której częścią jest Kraków. Sieć oferuje azyl pisarzom i obrońcom praw człowieka, którzy z powodu prześladowań nie mogą swobodnie żyć i tworzyć we własnej ojczyźnie.

W Angoli wiele z wprowadzonych ostatnio przepisów wydaje się być obliczonych wyłącznie na poprawę wizerunku międzynarodowego i stosunków handlowych z krajami, które mają bardziej liberalne poglądy na homoseksualność - skomentowała te zmiany Aaiún Nin. - Na papierze wydaje się, że sytuacja uległa poprawie, ale w rzeczywistości nie poprawia się nic. Nie wystarczy uchwalić nowe prawo, żeby wszystko się zmieniło, żeby zmieniły się ludzkie postawy. W wyniku nacisków z Zachodu, by zalegalizować odmienność seksualną, opór przed zmianą umocnił się, a wartości konserwatywne zyskują coraz większy oddźwięk. W takim społeczeństwie osoby Queer są jeszcze bardziej zagrożone

- dodała.

W swojej poezji Aaiún Nin czerpie z doświadczenia dzieciństwa i młodości spędzonych w tradycyjnej społeczności patriarchalnej. Jej twórczość jest silnie zakorzeniona w kontekście postkolonialnej historii Afryki, a w samych utworach często odwołuje się do sytuacji panującej w Angoli - porusza problemy przemocy seksualnej wobec kobiet, fundamentalizmu religijnego, nierówności społecznych, rasizmu, a także doświadczeń osób LGBT+. Ważną część jej poezji stanowi wątek migracji.

Myślę, że to, co budzi we mnie gniew, w dużej mierze pokrywa się z tym, co budzi gniew w Polsce. Chodzi o to, że wciąż mamy tak mało autonomii w decydowaniu o własnym ciele, że systemowe problemy wokół kobiecości wciąż są tak powszechne, że napaści seksualne wciąż traktowane są z pobłażaniem, że kobiety na całym świecie mają tak mało praw

- mówiła podczas spotkania.

Pytana o poszukiwanie języka do podjęcia tych tematów zaznaczyła, że ważne jest przekazanie wiadomości w określonej estetyce, lecz w taki sposób, by była możliwie najbardziej bezpośrednia.

Jeśli chodzi o migracje, sądzę, że ten temat jest niezwykle ważny, a traktowany jest w tak okrutny sposób, że w moim odczuciu to nie jest coś, co powinnam starać się zmiękczyć, żeby komuś się łatwiej o tym czytało

- zaznaczyła.

Angolska poetka jest dziewiątą stypendystką Krakowa w ramach programu ICORN. Organizatorami programu Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia ICORN w Krakowie są Miasto, Instytut Kultury Willa Decjusza oraz KBF, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO. Tu Aaiún Nin będzie pracować nad nowym tomem poetyckim, ale - jak zaznaczyła - planuje również zająć się sztuką wizualną i performansem.

Rzeczy, o których piszę, są dla mnie mocno kontekstowe. Mocno wpływa na mnie moje otoczenie i to, co dzieje się w moim życiu. Chciałabym zaangażować się w pracę organizacji, instytucji sztuki czy grup LGBT. Jestem też pełna podziwu dla tego, jak ludzie zareagowali tu na zmiany w prawie. Chciałabym pracować z ludźmi, którzy wierzą, że wyjście na ulice i żądanie zmian to coś, co trzeba zrobić, gdy sytuacja do tego zmusza

- przyznała.