Cały ten zgiełk: Po wyborach zaczyna się gra o kluczowe stanowisko

Ursula von der Leyen od miesięcy intensywnie zabiega o reelekcję. Jej kadencja nie dała powodów do entuzjastycznych ocen. Choć trzeba jej oddać, że od 2022 dość sprawnie poruszała się po zaminowanym terenie polityki względem Rosji. Sukcesem była też wspólna europejska polityka podczas pandemii. Dzięki temu udało się uniknąć sytuacji w której państwa UE wyszarpywałyby sobie szczepionki licytując się na ceny i wpływy. Z tym wiąże się jednak największy blamaż Ursuli von der Leyen.

Choć usiłowano sprawie ukręcić łeb, niemiecka prokuratura prowadzi śledztwo w sprawie nazywanej Pfizergate. Chodzi o zamówione osobiście przez szefową Komisji Europejskiej w firmie Pfizer niemal 2 miliardy szczepionek przeciw Covid-19. Mimo nacisków ze strony mediów i europosłów nie udało się uzyskać informacji ile to kosztowało. [Ponoć 35 miliardów euro]. Korespondencja elektroniczna będąca zapisem negocjacji została objęta klauzulą tajemnicy handlowej. Sprawa nabrała dodatkowego ciężaru, kiedy ujawniono że mąż Ursuli - Heiko von der Leyen - był szefem firmy biotechnologicznej Orgenesis, której interakcje z Pfizerem nie są do końca jasne. W dodatku Orgenesis uzyskało trzykrotnie dotacje z Brukseli. Odpowiedzialna w Komisji za „wartości i przejrzystość” Věra Jourova wydała następujące oświadczenie: „dwie z trzech decyzji o przyznaniu dotacji dla Orgenesis, zostały podjęte przez właściwe władze państw członkowskich. Trzecia decyzja dotycząca konsorcjum kierowanego przez spółkę zależną Orgenesis Inc. została podjęta przez Agencję Wykonawczą UE, podmiot prawny odrębny od Komisji.”

Brak przejrzystości w zamawianiu szczepionek pozostaje dla Ursuli von der Leyen sporym obciążeniem, a uporczywa odmowa dostępu do dokumentacji, nie pomaga. Warto jednak pamiętać, że w sytuacjach ostrego kryzysu politycy podejmują decyzje pod ogromną presją. Można każdą budzącą wątpliwości decyzję napiętnować, a decydenta uznać winnym, ale to wywołuje efekt mrożący. Inaczej mówiąc skutkiem logiki nadmiernej podejrzliwości jest późniejsze unikanie decyzji. I sama nie wiem co lepsze: ostrożnościowe ‘niedasię’, czy pospieszne naciąganie procedur.

Tak więc z całkiem innych niż szczepionki powodów wolałabym, żeby Ursula von der Leyen odeszła na emeryturę. W moim przekonaniu czas na kogoś nowego, mniej zależnego od administracji brukselskiej. Wyjątkowe wyzwania przed jakimi stoimy wymagają przywódcy o innej wrażliwości i innym doświadczeniu, niż podległa brukselskiej rutynie von der Leyen.

Mam nadzieję, że polski rząd już nie zadeklarował bezwzględnego wsparcia dla dotychczasowej przewodniczącej.

Jej potencjalnymi kontrkandydatami są premier Chorwacji Andrej Plenković, waleczna i zdecydowana Roberta Metsola z Malty, premier i syn byłego premiera Grecji Kyriakos Mitsotakis oraz prezydent Rumunii (od 2014 ) Klaus Iohannis. W zasadzie każde z nich wydaje mi się propozycją ciekawszą od kontynuacji. Są jeszcze kandydaci, których na czele KE chciałby umieścić prezydent Macron, naturalnie Francuzi: stojąca od 2019 na czele Europejskiego Banku Centralnego (a wcześniej Międzynarodowego Funduszu Walutowego) Christine Lagarde albo Thierry Breton, ceniony menedżer, obecnie komisarz do spraw rynku wewnętrznego.

Tak czy owak przyszły przewodniczący/ przewodnicząca Komisji wywodzić się będzie z frakcji, której wyborcy przyznali najwięcej foteli w Parlamencie Europejskim. Gdy piszę te słowa wyniki wyborów nie są jeszcze znane, ale według sondaży liderem pozostanie Europejska Partia Ludowa, której składowymi są PO i PSL.

4 czerwca 1989. Wybory, które zmieniły Polskę