Ceny lokali w Krakowie wystrzeliły w górę. Powodem są m.in. programy rządowe. Czy ceny metra kwadratowego mogę jeszcze wzrosnąć?

Dla porównania, średni poziom cen na rynku wtórym w 2005 r. to 3,5 tys. zł za metr kwadratowy. W ciągu dwóch lat ceny wzrosły niemal dwukrotnie. Przez kolejne sześć lat ceny spadały o ok. 20 proc. Było to wywołane m.in. światowym kryzysem finansowym. Kolejny wzrost cen nastąpił od 2013 r. i sukcesywnie trwa do dzisiaj.

To właśnie w 2013 został wprowadzony rządowy program Mieszkanie dla Młodych (MdM). Program ten zastąpił działający od 2007 r. do 2013 r. program Rodzina na Swoim, w ramach którego państwo dopłacało do pierwszych 8 rat kredytu mieszkaniowego. Celem tych programów była pomoc młodym osobom w kupnie pierwszego mieszkania.

- MdM polegał na jednorazowym dofinansowaniu wkładu własnego w kupno lokalu, które udzielane było w momencie wypłaty kredytu hipotecznego. Przewidziany był dla osób, których nie stać na kredyt komercyjny. Program zakończony został w 2018 r. ponieważ w ocenie ekspertów nie wspierał on osób najbiedniejszych - mówi Ewelina Wojciak.

Kolejnym pomysłem był program Mieszkanie Plus. Tym razem wsparcie miało polegać na tanim wynajmie mieszkań z możliwością ich wykupu. W praktyce okazało się jednak, że raty czynszów były tylko nieco niższe niż raty kredytu hipotecznego. W 2023 r. rząd oficjalnie przyznał, że program Mieszkanie Plus nie wypalił.

W lipcu 2023 wystartował nowy program Pierwsze Mieszkanie, w ramach którego, w ramach którego uruchomiono m.in. Bezpieczny kredyt 2 proc.

- Tym samym w ostatnim półroczu głównym narzędziem do walki z deficytem mieszkaniowym stała się nie budowa przez państwo mieszkań pod tani wynajem, a dopłata do kredytu. Tym samym wzmocniono stronę popytową, a nie podażową. Nic więc dziwnego, że dynamika wzrostu cen przyśpieszyła. Największe wzrosty cen zanotowano w Krakowie. Od grudnia 2022 r. do sierpnia 2023 r. zanotowaliśmy ponad 15 proc. wzrost cen. W sierpniu cena ofertowa na rynku krakowskim kształtowała się na poziomie 14 tys. zł za metr kwadratowy. W grudniu było to już 16 tys. zł - mówi Ewelina Wojciak.

Bezpieczny kredyt 2 proc. został wstrzymany, ale wiadomo już, ze kolejny program Mieszkanie na start ma ruszyć w drugiej połowie 2024 r. Na kolejną pomoc w kupnie pierwszego mieszkania rząd przeznaczy 500 mln zł.

Czy nowy program okaże się kolejnym impulsem do wzrostu cen mieszkań?

- To się dopiero okaże. Warto poczekać na ostateczne warunki wsparcia. Zważywszy jednak na spore problemy podażowe i spadek liczby realizowanych inwestycji możemy spodziewać się dalszego wzrostu cen - podsumowuje ekspertka.