Co robi kopalnia Janina w Libiążu, by ograniczyć liczbę wstrząsów? Kiedy uciążliwości się skończą?

W ostatnich tygodniach mocno nasilił się problem wstrząsów generowanych przez działalność kopalni. Ziemia mocno trzęsie się po kilka razy dziennie. Wzrost liczby wstrząsów jest wynikiem rozpoczęcia eksploatacji ściany nr 710 w pokładzie 207, w trakcie której podczas wypełniania pustej przestrzeni poeksploatacyjnej dochodzi do łamania warstw piaskowców zalegających nad pokładem węgla, co generuje wstrząsy górotworu.

Ponadto kopalnia od sierpnia 2023 r. cały czas prowadzi wydobycie w ścianie nr 729 w partii W9 i B1 w części północnej obszaru górniczego, która znajduje się w większej odległości od miejscowości Zagórze. Wstrząsy pochodzące ze ściany nr 729, które są sporadycznie odczuwalne przez mieszkańców gminy Babice w połączeniu ze wstrząsami generowanymi przez ścianę nr 710 przyczyniły się do wzrostu ilości drgań odczuwanych przez mieszkańców.

Bieg ściany nr 710 zlokalizowany jest w północno – wschodniej części obszaru górniczego tj. w miejscowości Chrzanów, w rejonie ul. Żurawiec, w bliskiej odległości od miejscowości Zagórze w gminie Babice. Wydobycie w tych partiach zakończy się w 2028 roku. Dalszą eksploatację pokładu 207 przewiduje się do roku 2032, z czego od roku 2026 wydobycie rozpocznie się w partii N, zlokalizowanej pod miejscowościami Libiąż oraz Gromiec.

Wszystkie zarejestrowane wstrząsy charakteryzują się niskimi przyspieszeniami drgań gruntu. Obecnie aktywność sejsmiczna, występujące wstrząsy i przyspieszenia drgań gruntu nimi generowane mieszczą się w najniższym zerowym lub w niewielkiej ilości w pierwszym stopniu siedmiostopniowej skali GSIS-2017 i nie zagrażają bezpieczeństwu obiektów budowlanych. Są jednak one odczuwalne i powodują dyskomfort szczególnie dla mieszkańców mieszkających w pobliżu prowadzonej obecnie eksploatacji - informuje Paulina Mikołajczyk, rzecznik prasowy Południowego Koncernu Węglowego.

Jak zapewnia spółka eksploatacja pokładu 207 projektowana jest w taki sposób, by maksymalnie ograniczyć zagrożenie tąpaniami. Projekty te są poddawane analizie i ocenie przez Komisję ds. zagrożeń w górnictwie powołaną przez Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego. Wszystkie prowadzone w ZG Janina roboty górnicze zostały przez nią pozytywnie ocenione. Bieżące eksploatacja prowadzona jest pod nadzorem kopalnianego zespołu ds. tąpań w składzie poszerzonym o specjalistów ds. tąpań i ochrony powierzchni z renomowanych jednostek naukowo badawczych.

W celu ograniczenia poziomu aktywności sejsmicznej w ścianie nr 710, prowadzona jest intensywnie profilaktyka strzelań torpedujących. Strzelania torpedujące polegają na wywierceniu w mocnych skałach nad lub pod pokładem węgla otworów i zdetonowaniu w nich dużych ilości materiałów wybuchowych.

Obecnie są one jedną z najskuteczniejszych metod aktywnej profilaktyki tąpaniowej stosowanej w górnictwie i mają na celu zmniejszenie energii skumulowanej w górotworze. Efektem tych działań jest zmniejszenie możliwości wystąpienia bardzo silnych wstrząsów. Dodatkowo, w celu zmniejszenia ilości wstrząsów wysokoenergetycznych w ścianie 710, ograniczono postęp dobowy ściany - informuje rzecznik prasowy Południowego Koncernu Węglowego.

Mieszkańcy gmin Chrzanów i Babice kilkukrotnie zwracali się do kopalni o zwiększenie liczny urządzeń pomiarowych w związku z rozpoczęciem eksploatacji bliżej tych lokalizacji. Uważają, że to pozwoliłoby bardziej precyzyjnie określić siłę wstrząsów doczuwanych na tym terenie. Obecnie ZG Janina na ternie powiatu chrzanowskiego posiada 9 stanowisk powierzchniowych typu AMAX-GSI do rejestracji prędkości i przyspieszeń drgań gruntu. W gminie Chrzanów zainstalowane są dwie aparatury, natomiast w gminie Babice trzy.

Obecny układ stanowisk jest wystarczający i nie planuje się dodatkowych stanowisk pomiarowych w przedmiotowych gminach. Dodać należy, że w przypadku zgłoszenia szkody dla oceny negatywnego wpływu wstrząsów na dany, konkretny obiekt budowlany ZG Janina stosuje dla jego dokładnej lokalizacji metody analityczne, pozwalające na określenie konkretnych, dla tej lokalizacji, parametrów drgań gruntu. W zdecydowanej większości przypadków wyznaczone w ten sposób parametry są korzystniejsze dla poszkodowanych niż bezpośrednie odczyty aparatury pomiarowej - tłumaczy rzecznik prasowy Południowego Koncernu Węglowego.