Co z Centrum Nauki? Urząd walczy o Czyżyny, mieszkańcy o park XXL

FLESZ - Koronawirus w Polsce. Zachowajmy czujność i zdrowy rozsądek

Przypomnijmy, że Wojewódzka Konserwator Zabytków (WKZ) Monika Bogdanowska wszczęła procedurę wpisania do rejestru zabytków krajobrazu zachodniej części pasa startowego dawnego lotniska w Czyżynach. Chodzi m.in. o tereny, gdzie planowana jest budowa Centrum Nauki Cogiteon (CNC). Decyzja WKZ wstrzymuje wszelkie prace budowlane. Przedstawiciele CNC są zaskoczeni. Oznacza to bowiem, że Cogiteon może nie powstać w tej lokalizacji.

Do decyzji WKZ można teraz składać uwagi, co zamierza zrobić CNC. - Będziemy się oczywiści odnosić do tej decyzji. Myślę, że będzie dużo argumentów po naszej stronie. Czeka nas zapewne długa dyskusja - mówił nam w piątek Piotr Koziarz, rzecznik Cogiteonu. Jak zaznacza, sam pas dawnego lotniska jest wpisany do miejskiej ewidencji zabytków, a budynek Cogiteonu powstaje zgodnie z dotychczasowymi postanowieniami miejskiego konserwatora zabytków.

Choć decyzja WKZ z automatu wstrzymuje możliwość budowy, to jednak przetarg na realizację Cogiteonu nie zostanie odwołany. Oferty można składać do 9 września. Władze województwa małopolskiego (to ono odpowiada za inwestycję) nie zamierzają odpuszczać obecnej lokalizacji, choć pojawiły się głosy za nową.

Nowa lokalizacja? Urząd się nie ugnie

Wstępne zainteresowania wyraziła miejska spółka Kraków Nowa Huta Przyszłości (z cząstkowymi udziałami województwa) wskazując jako możliwość nowej lokalizacji Cogiteonu na terenach pohutniczych w Branicach, w ramach Parku Naukowo-Technologicznego, po obu stronach ulicy Igołomskiej. Wspomniana spółka zajmuje się właśnie zagospodarowaniem terenów pohutniczych.

- To na razie medialna informacja. Marszałek Witold Kozłowski mówi wprost, że będzie odwołanie. Urząd stoi na stanowisku, że miejsce zostało wybrane i wskazane we wniosku o dofinansowanie unijne. Inaczej te środki przepadną - mówi Michał Drewnicki, rzecznik urzędu marszałkowskiego. Tym samym urząd stoi na stanowisku, że WKZ swoją decyzję, po analizie uwag, utrzyma.

Wicemarszałek województwa Tomasz Urynowicz dodaje, że inwestycja w Czyżynach jest ważna dla mieszkańców. - Nie ma podstaw do wpisywania tego obszaru do rejestru zabytków - mówi.

Park XXL zamiast CNC

Jednym z największych przeciwników budowy Cogiteonu w Czyżynach jest Jakub Łoginow, radny dzielnicowy oraz wiceprezes stowarzyszenia "Błonia Czyżyńskie". Od wielu miesięcy zabiega, aby obszar zachodniej części dawnego lotniska objąć ochroną i stworzyć tam wielki park.

- Ponad 5200 osób w internetowej petycji zaapelowało o utworzenie tam Krakowskiego Central Parku. Decyzja pani Bogdanowskiej oznacza, że marzenia krakowian się spełnią i po latach betonowania zieleni i tworzenia jedynie parków kieszonkowych, w Krakowie powstanie w końcu ogromny park nawiązujący powierzchnią do Pola Mokotowskiego w Warszawie, czy parku na lotnisku Tempelhof w Berlinie - przekonuje Łoginow.

Jak podkreśla, lokalizacji MCN w Czyżynach nikt z mieszkańcami nie konsultował. - Wcześniej od początku rozważano Branice. Czyżyny wypłynęły wskutek pewnych nacisków i powiązań lobbingowych, a mieszkańcy przyjęli tę decyzję ze zdumieniem i niedowierzaniem. Nie chodzi tylko o osiedle Akademickie i Eldorado, które reprezentuję jako radny dzielnicy. Niedawno uchwałę wzywającą do odstąpienia od budowy Cogiteonu na dawnym polu wzlotów niemal jednogłośnie podjęła Rada Dzielnicy III Prądnik Czerwony. To pokazuje, że sprawa ochrony zieleni Błoń Czyżyńskich łączy ponad podziałami - przekonuje Łoginow.

Jako argument przeciw budowie Cogiteonu podnoszone są też jego wysokie koszty, zwłaszcza w czasach koronakryzysu. Najnowszy szacowane koszty CNC to 226 mln zł, przy czym 70 proc. ma pochodzić ze środków unijnych.

Sporna droga

Budowa Cogiteonu w Czyżynach budzi sporo kontrowersji od dłuższego czasu. O ile jednak znajdzie się też spora grupa mieszkańców, która popiera inwestycję przy dawnym lotnisku, to zdecydowana większość jest przeciwna budowie drogi do CNC - w proponowanym wariancie przez tereny zielone i pod oknami osiedla Akademickiego. Za układ drogowy odpowiada Zarząd Dróg Miasta Krakowa. Zadanie jest warte 12 mln zł, płatne po połowie przez miasto i województwo.

Przykładowo Stowarzyszenie Wspólne Czyżyny popiera powstanie Cogiteonu, ale nie proponowanego wariantu przebiegu drogi. "Nie popieramy proponowanego przebiegu drogi dojazdowej od strony Stella-Sawickiego. Jest dla nas jasne, że budowa drogi od strony Stella-Sawickiego pozwoli na zabudowę kolejnych działek w sposób chaotyczny, poprzez decyzje WZ, a nie spójny plan. Za właściwy uważamy wariant drogi dojazdowej wiążącej się z przebudową węzła Bora-Komorowskiego/Dobrego Pasterza" - czytamy w oświadczeniu Stowarzyszenia.

Jak jednak już pisaliśmy, władze Krakowa nie przewidują wariantu drogowego od strony Bora-Komorowskiego. Uważają go za o wiele droższy i bardziej skomplikowany.

Zwolennikiem budowy Cogiteonu w Czyżynach jest też m.in. radny miejski Wojciech Krzysztonek. - Biorąc pod uwagę zaawansowanie inwestycji, jej koszty i zabezpieczone już fundusze, a także konsekwencje finansowe pandemii, trzeba sobie powiedzieć jasno: jeśli Cogiteon nie powstanie w 2022 roku w Czyżynach, to po prostu nie powstanie. Najbardziej szkoda najmłodszych mieszkańców Krakowa, którym miał służyć ten obiekt - mówi radny.