Czyta się. „Wszyscy wiedzieli”. O przemocy w środowiskach artystycznych

FLESZ - Nikt nie opuszcza posterunków - relacja obrońcy Kijowa

Kiedy równo rok temu Anna Paliga opowiedziała o swoich traumatycznych doświadczeniach podczas studiów w łódzkiej filmówce, wywołała prawdziwą burzę w polskim środowisku aktorskim. Jak lawina ruszyły wyznania Kolejnych aktorów i aktorek o doświadczanych w szkołach artystycznych nadużyciach. Zjawisko zostało nazwane polskim #metoo, nawiązując do hollywoodzkiej akcji oskarżenia producenta filmowego Harveya Weinsteina o dopuszczenie się molestowania wielu kobiet.

Akcję zapoczątkowała amerykańska aktorka Alyssa Milano, która w 2017 roku opublikowała w mediach społecznościowych opowieść o swoich przeżyciach związanych z nadużyciami seksualnymi w pracy, zachęcając również inne kobiety do opowiedzenia o swoich przeżyciach. Akcji towarzyszyło hasło #metoo, pociągając za sobą dyskusję na temat molestowania i wykorzystywania seksualnego w środowiskach artystycznych na całym świecie. Hasztag #metoo pojawił się w 85 krajach, przybierając także lokalne odmiany, jak. np. francuski #Zdemaskuj świntucha (#BalanceTonPorc), włoskie #QuellaVoltaChe czy „#YoTambién” w Hiszpanii.

Karolina Krowin Piotrowska podejmuje temat poruszony przez Annę Paligę, zapraszając do rozmów o doświadczeniach związanych z przemocą polskich artystów, wśród których znalazły się, m.in. Anna Paliga, Weronika Rosati, Joanna Koroniewska, Aleksandra Domańska, Marta Nieradkiewicz. Autorka oddaje też głos wykładowcom szkół teatralnych: Aleksandrze Koniecznej, Piotrowi Głowackiemu, Marcie Miłoszewskiej i Wojciechowi Malajkatowi, uznanym artystom, którzy stanęli po stronie studentów. „Nikt nie opowiada tak szczerze o tym, co dzieje się za murami najsłynniejszej szkoły artystycznej w Polsce” – podkreśla Karolina Korwin Piotrowska.

Ważną częścią książki jest głos specjalistów, to właśnie te rozmowy pozwalają rozpoznać niepokojące sygnały, podpowiadają, jak zareagować na nadużycia. „Przygotowania do książki zaczęłam od rozmów z psychiatrami, bo czułam, że wszelkie zło zaczęło się w głowach zarówno katów, jak i osób doświadczających przemocy” – wyjaśnia autorka. Te rozmowy pokazują jak rodził się mechanizm manipulacji i tolerowania przemocy.

„Wszyscy wiedzieli” to książka, która otwiera oczy i pozwala nazwać niepokojące zjawiska, które mają miejsce nie tylko w środowiskach artystycznych. Autorka rozpoczyna książkę szczerym wyznaniem własnej historii z lobbingiem w pracy, mówiąc, że przemoc fizyczna i psychiczna, mogą dotknąć każdego z nas. Bez względu na to, czy pracujemy w sklepie spożywczym, zagranicznej korporacji czy redakcji poczytnego pisma. Nie są problemem wyłącznie szkół artystycznych. Ale dzięki znanym osobom łatwiej zmienić rzeczywistość.

„Wszyscy wiedzieli”
Karolina Korwin Piotrowska
Mando, 2022