Starożytny rzemieślnik i nowożytny producent różnili się tym, jakich narzędzi używali do wytwarzania swoich wyrobów, a także stopniem złożoności i technicznego zaawansowania tych wyrobów, ale łączyło ich jedno: korzystali z tych samych materiałów.
Podejrzewam, że rzadko zastanawiacie się Państwo nad tym, jak duży wpływ na kształt, rozmiar i własności użytkowe różnych wyrobów ma materiał, z którego są one wykonane. Inne możliwości daje twórcy drewno, inne kamień, a jeszcze inne metal. Właściwości materiału determinują ograniczenia wyrobu. Mając do dyspozycji kamień i drewno człowiek pierwotny mógł zrobić kamienny topór, ale dopiero odkrycie metali pozwoliło odlać miecz albo wyszlifować sztylet. Zresztą metal metalowi nierówny.
Wyroby z brązu bywały piękne, ale lepsze właściwości zapewniało żelazo, o wiele twardsze od brązu.
Mało kto wie, że pierwsze porcje żelaza spadły ludziom ... z nieba. Pierwsze żelazne klingi wykuwano bowiem z meteorytów! Meteoryty, które składają się niemal wyłącznie z czystego żelaza, nazywamy obecnie syderytami i badamy jako próbki materii międzyplanetarnej.
Starożytni nie wiedzieli nic na temat ich pochodzenia, ale robili z nich wyroby mające właściwości lepsze od tych wyrabianych z brązu. Jednak meteoryt trudno znaleźć, więc nauczono się wytapiać żelazo z dostępnej na ziemi rudy. Dodając do żelaza różne dodatki można zmieniać jego właściwości, dlatego jedno tworzywo daje w istocie cały wachlarz różnych możliwości. Inaczej bowiem determinuje kształty wyrobów lane żeliwo, a inaczej walcowana stal stopowa. Ale zawsze wytwórca musiał dopasowywać formę wyrobu do właściwości materiału. Właściwości danych przez Naturę.
Tak było do połowy XIX w. Potem nastąpiła seria wynalazków, która radykalnie zmieniła stosunek twórców do materiałów, jakich mogli używać, by formować przedmioty. Wynaleziono tworzywa sztuczne. Substancje, których właściwości nie są narzucone, ale można je dowolnie kształtować. Z tworzyw produkujemy dziś wyroby, jakich nie moglibyśmy wytwarzać z materiałów naturalnych.
Można powiedzieć patetycznie: Człowiek wzmocniony przez Naukę wzbogacił Naturę. O ważniejszych odkryciach w tym zakresie opowiem Państwu w kilku najbliższych tygodniach.
Zobacz najświeższe newsy wideo z kraju i ze świata
"Gazeta Krakowska" na Twitterze i Google+
Artykuły, za które warto zapłacić! Sprawdź i przeczytaj
Codziennie rano najświeższe informacje z Krakowa prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!
