Rzeźba Smoka Wawelskiego ma już 50 lat. Tłumy ciągnęły do niego od zawsze!
Autorem rzeźby plenerowej (wykonanej z brązu) jest Bronisław Chromy. Według pierwotnej koncepcji smok miał być częściowo zanurzony w wodach Wisły. Stwierdzono jednak, że śmieci niesione przez nurt rzeki będą osadzać się na rzeźbie. Dlatego w 1972 r. została ona osadzona na bloku nad Wisłą przy wzgórzu wawelskim, obok obecnego wyjścia ze Smoczej Jamy. Wiosną 1973 r., wewnątrz rzeźby zamontowana została instalacja gazowa ziejąca ogniem (autorstwa Feliksa Prochownika).
Kronikarze o Smoku Wawelskim. "Potwór olbrzymiej wielkości"
Tak historię smoka (potwora) zapisał kronikarz Wincenty Kadłubek żyjący na przełomie XII i XIII:
„Był bowiem w załomach pewnej skały okrutnie srogi potwór, którego niektórzy zwać zwykli całożercą. Żarłoczności jego każdego tygodnia według wyliczenia dni należała się określona liczba bydła. Jeśliby go mieszkańcy nie dostarczyli, niby jakichś ofiar, to byliby przez potwora pokarani utratą tyluż głów ludzkich”.
Historię tę za Kadłubkiem powtórzył sam Jan Długosz, używając już słowa "smok". Podał też ze szczegółami historię terroryzowania miasta przez potwora:
„Pod wzgórzem wawelskim, na którym Krak wzniósł zamek, w pieczarze zamieszkał potwór olbrzymiej wielkości, mający wygląd smoka lub gada, a dla zaspokojenia swej żarłoczności porywał bydło i trzodę, które mu rzucane, a nie przepuszczał nawet ludziom. Gdy zaś długim zmorzony głodem nie znajdował przygodnej lub podrzuconej sobie ofiary, wtedy z dziką wściekłością wypadał ze swej kryjówki w dzień biały i rycząc przeraźliwie rzucał się na najroślejsze bydlęta, konie czy woły zaprzężone do wozu lub pługa, mordował je i zabijał, a srożąc się także i wobec ludzi, jeśli nie uszli w bezpieczne, brzuch swój napełniał ich poszarpanym ciałem” - pisał.
Kto był pogromcą smoka? Kadłubek przypisuje pokonanie smoka synom Krakusa, Długosz natomiast definitywnie rozstrzyga, że potwora pokonał sam książę Krak. I to w tej opowieści pojawia się podstęp z podrzuconym smokowi „ścierwem” wypełnionym „siarką, próchnem, woskiem, żywicą i smołą”. Bestia to pożarła i „od żaru i płomieni trawiących jej wnętrze od razu padła i zginęła”.
Marcin Bielski dodał w 1551, że smok chciał po zjedzeniu zdradliwego farszu ugasić pragnienie w Wiśle, od czego pękł. Podał nawet dokładną datę wydarzenie – około roku 700 naszej ery.
W kilka lat później Marcin Kromer po raz pierwszy ośmielił się wątpić, czy smok rzeczywiście istniał, ale jednocześnie zapisał, że kryjówka smoka rzeczywiście istnieje pod Wawelem. Już wkrótce inny kronikarz, syn Bielskiego, zdemokratyzował tę historię, wprowadzając do niej szewca Skubę, który miał być pomysłodawcą zamachu na potwora.
Minęło już 50 lat, a Smok Wawelski nie przestaje zionąć ogniem!
Jak niegdyś prezentował się nasz smok? Jak to było, jak smoka nie było? Zobaczcie ARCHIWALNE ZDJĘCIA. Kliknij w przycisk "zobacz galerię" i przesuwaj zdjęcia w prawo - naciśnij strzałkę lub przycisk NASTĘPNE.
Smok Wawelski ma pół wieku. Z tej okazji w królewskich ogrod...
Źródło: archiwum UMWM, www.visitmalopolska.pl
