Kraków. Poszukiwany nowy dyrektor Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli

Okres, na który powołany został - w 2008 r. - dotychczasowy dyrektor, upływa 27 listopada 2022 roku. Jak mówi nam Antoni Bartosz, ze względów zdrowotnych nie będzie już dłużej pracował w Muzeum Etnograficznym. Gdy pytamy go o misję tej instytucji w obecnych czasach, odpowiada, że jest ona niezmiennie taka, jak myślał o niej pomysłodawca i założyciel muzeum Seweryn Udziela. Pisał on w 1904 roku w liście do przyjaciela: "Muzeum etnograficzne dają poznać, jakie ludy zamieszkują ten świat Boży, jak mieszkają, jak się odziewają, czem się trudnią, jakie są ich zwyczaje i obyczaje. (…) Tutaj robią studya nad stanem obecnym kultury narodów".

- Dlatego też w naszym muzeum badamy kulturę codzienną. Interesujemy się działkowcami i tym, dlaczego ludzie potrzebują działek, tym, jak dzisiaj wyprawia się wesela albo tym, jak dajemy sobie radę z pandemią - wylicza dyr. Antoni Bartosz, nawiązując do projektów badawczych realizowanych przez krakowskie Muzeum Etnograficzne. - Muzeum przez te ostatnie 15 lat pokazało siłę badań, które sprawiają, że świadomiej się myśli o swoim życiu.

Dyrektor Bartosz wskazuje, że to, co drzemie w zbiorach muzeum, informacje, jak w przeszłości radzono sobie z rozmaitymi problemami, powinno się wykorzystywać do jak najlepszego zagospodarowywania naszego współczesnego świata.

- Nie można muzeum sprowadzić do roli organizatora imprez i wystaw. Muzeum powinno być punktem odniesienia do problemów współczesnych. Nie znaczy to oczywiście, że trzeba przenosić rozwiązania z przeszłości na zasadzie "kopiuj-wklej". Ale warto pamiętać o pewnych wzorcach. Prosty przykład: jeśli kiedyś gospodarz dbał o ziemię, o zagony, to dziś my w miastach powinniśmy tak samo dbać o to, żeby chodniki nie były usłane śmieciami, jak i o to, żeby miasto szukało równowagi z przyrodą - mówi dr Bartosz. - Etnografia ma dziś swój wielki czas, ale nie jako spojrzenie w przeszłość, tylko jako zastosowanie etnograficznego spojrzenia na rzeczywistość - na podszewkę życia - do współczesności. W naszej kolekcji sporo przedmiotów jest wytworzonych przez ludzi na własne potrzeby. Sami je sobie zrobili. A przecież dzisiaj bardzo potrzebujemy "odzyskać ręce" i wyobraźnię praktyczną - dodaje.

Za obecnego dyrektora krakowskie muzeum kładzie nacisk na badania, a równocześnie na dialog, rozmowę z publicznością, a nie na pokazy. Stąd m.in. stało się ono organizatorem wieloaspektowych warsztatów, zaś np. dla dzieci autystycznych - miejscem terapii.

Krakowskie Muzeum Etnograficzne - a więc i przyszły nowy dyrektor - ma przed sobą potrzebne inwestycje. Obecnie budowany jest w Kobierzynie, przy szpitalu im. Babińskiego, w miejscu, gdzie dawniej stał budynek gospodarczy, pawilon dla zbiorów wielkogabarytowych tego muzeum. Jest to jednak tylko ułamek dużego projektu, który już raz został przygotowany i oszacowany na 30 mln zł. Jak zaznacza dyrektor, pozostaje on w planach muzeum, w oczekiwaniu na nową perspektywę funduszy UE. W ramach przedsięwzięcia na terenie przyszpitalnym miałby powstać podziemny magazyn o powierzchni 750 mkw., a część nadziemna - zabytkowy budynek dawnego folwarku byłaby zamieniona na pracownie oraz infrastrukturę ogólnodostępną, szczególnie dla lokalnej społeczności.

Muzeum potrzebuje rozległego magazynu, by wyprowadzić zbiory z ratusza kazimierskiego na placu Wolnica (w tym nie tylko bogate zbiory z terenów polskich i europejskich, ale i zbiory pozaeuropejskie z każdego kontynentu).

- Ratusz nigdy nie powinien być miejscem magazynowania zbiorów muzealnych, bo nie jest w stanie zapewnić właściwych do tego warunków, nie tylko ze względu na ciasnotę, ale też temperaturę i parametry wilgotności. Dziś w ponad 60 procentach jest on wykorzystany na przechowywanie bezcennych zbiorów, a powinien mieć w stu procentach przeznaczenie kulturowe, na "muzeum człowieka" - kwituje dr Antoni Bartosz, który zapoczątkował już taką przemianę muzeum i jego wystawy stałej.

Postępowanie konkursowe, które ma wyłonić kandydata na nowego dyrektora MEK, przeprowadzi komisja w składzie: trzech przedstawicieli organizatora konkursu, dwóch przedstawicieli ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, dwóch przedstawicieli załogi Muzeum, dwóch przedstawicieli stowarzyszeń zawodowych lub twórczych właściwych ze względu na rodzaj działalności prowadzonej przez Muzeum, dwóch przedstawicieli Rady Muzeum przy Muzeum Etnograficznym w Krakowie.

Ofertę, zawierającą wniosek o przystąpienie do konkursu oraz wymagane dokumenty, należy złożyć w terminie do 9 września br., w zamkniętej kopercie z dopiskiem "Nie otwierać. Konkurs na kandydata na stanowisko dyrektora Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie" na Dzienniku Podawczym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, od poniedziałku do piątku w godzinach od 8 do 16 (ul. Racławicka 56 w Krakowie) lub przesłać na adres: Departament Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, ul. Racławicka 56, 30-017 Kraków. Rozpatrzenie ofert ma nastąpić do 20 października.

Szczegółowe informacje na temat konkursu dostępne na stronie internetowej BIP pod adresem: bip.malopolska.pl.

Bank Światowy alarmuje: ryzyko głodu na świecie jest nadal wysokie