Kraków. W mieście znajdziemy nawet 800 schronów. Nie pomieszczą one jednak wszystkich krakowian

W 2004 r. nowelizacja ustawy o powszechnym obowiązku obrony zniosła pojęcie budowli ochronnej, więc obecnie żaden podmiot nie jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji, konserwacji, czy też planowania użycia schronów.

- Tamta nowelizacja jakby przekreśliła słowo +schron+. Wspólnoty mieszkaniowe w schronach pod blokami mogą je demontować, przeznaczać na komórki lokatorskie itp. – mówił PAP historyk Dariusz Krzyształowski, prezes Małopolskiego Stowarzyszenia Miłośników Historii Rawelin i dodał: Destrukcja zapomnianych schronów cały czas przebiega bez nadzoru państwowego.

Według ewidencji przywołanej przez stowarzyszenie, w Krakowie jest 700-800 schronów, w tym najwięcej, bo ok. 260 – w Nowej Hucie. Mimo iż wiele z nich jest mocno nadgryzionych zębem czasu - są zawilgocone, zagrzybiałe, zasypane, są i takie, które udało się zachować.

Przykładem na to może być obiekt pod szpitalem Stefana Żeromskiego w Nowej Hucie, który jest udostępniony zwiedzającym. Pierwotnie miał on służyć jako podziemny szpital na wypadek wojny. Obiekt zajmuje ok. 600 mkw a Stowarzyszenie Rawelin zaaranżowało go tak, jak w PRL-u w czasie zagrożenia. Oprócz standardowych dla schronów pomieszczeń – przedsionki, toalet, filtowentylatornii – są też wyposażone w sprzęt medyczny sala operacyjna, sala opatrunkowa, sale dla chorych, sterylizatornia, apteka czy kąpielisko odkażające.

Na obiekty muzealne przerobione zostały m.in. dwa schrony pod nowohuckim kombinatem. Jeden miał być dla pracowników administracyjnych, drugi miał być dla kadry kierowniczej kombinatu. Były prosto wyposażone w ławy i toalety. Nowohucki oddział Muzeum Krakowa prowadzi zaś ekspozycję m.in. pod dawnym kinem Światowid.

Poza schronami w PRL, powstały schrony przeciwlotnicze, głównie niemieckie, w czasach II wojny światowej. Były to szczeliny przeciwlotnicze, tunele na terenach zielonych. Takie obiekty zachowały się np. w byłej niemieckiej dzielnicy – Krowodrzy. W Parku Krakowskim taki schron jest placówką muzealną.

- Tych schronów kilka się zachowało, większość jest zaśmiecona, zasypana, niedostępna” – powiedział PAP Dariusz Krzyształowski

W październiku strażacy w całym kraju – na polecenie MSWiA – rozpoczęli inwentaryzację schronów i miejsc schronienia. Działania prowadzone były również w Małopolsce i miały potrwać dwa miesiące.

- Są to działania prewencyjne, związane z zarządzaniem kryzysowym i zagadnieniami dotyczącymi ochrony ludności - mówiła nam w październiku Joanna Paździo, rzecznik prasowy wojewody małopolskiego

Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Maciej Wąsik zapowiadał, że na pewno będą pieniądze na doposażenie schronów.

- Z naszego oglądu wynika, że są w słabym stanie - tłumaczył w Programie Trzecim Polskiego Radia

Wiceszef MSWiA ponadto poinformował, że budowane jest proste w obsłudze mobilne narzędzie, które będzie wskazywać lokalizację schronów.

Reakcja rynku pracy na inflację