Kraków. Wjazd do miasta tylko dla ekologicznych samochodów? Przygotowano 5 wariantów zmian. Ruszyły konsultacje społeczne

WIDEO: Krótki wywiad

W ramach programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego przygotowano następujące warianty działań naprawczych. Jeden z nich zostanie wybrany do wprowadzenia.

Propozycje w zakresie transportu:

Wariant 0 (bazowy):
- kontynuacja dotychczasowych działań, brak dodatkowych ograniczeń dla transportu.

Wariant 1:
- Utworzenie stref czystego transportu w centrum Krakowa i Tarnowa (zgodnych z ustawą o elektromobilności i paliwach alternatywnych), do których mogłyby wjeżdżać tylko pojazdy elektryczne i nie emitujące spalin. Obszary stref czystego transportu pokrywałyby się ze Śródmiejską Strefą Płatnego Parkowania w Krakowie (podstrefy A1, A2, A3, A4, a więc obejmujące Stare Miasto z wyłączeniem ulic stanowiących granice tego obszaru) oraz Strefą Płatnego Parkowania w Tarnowie.

Wariant 2:
- Wprowadzenie strefy ograniczonej emisji komunikacyjnej na obszarze Krakowa, obejmującej obszar ograniczony III obwodnicą miasta. Ograniczenie obejmujące wszystkie pojazdy – osobowe, lekkie samochody ciężarowe (dostawcze) i samochody ciężarowe oraz uwzględniające mieszkańców Krakowa. Możliwość wjazdu do strefy jedynie przez pojazdy z silnikiem diesla spełniające co najmniej wymagania normy emisyjnej EURO 6 oraz pojazdy benzynowe spełniające co najmniej wymagania normy emisyjnej
EURO 4. Takie rozwiązanie wymagałoby zmian ustawowych, co jest brane pod uwagę.

Wariant 3:
- Strefa ograniczonej emisji komunikacyjnej na obszarze Krakowa wybrana w oparciu o „Ekspertyzę wariantową wprowadzenia strefy ograniczonej emisji komunikacyjnej (LEZ) w Krakowie” zleconą przez Urząd Miasta Krakowa. Założenia strefy opisane w punkcie poniżej.
- Wprowadzenie strefy ograniczonej emisji komunikacyjnej na obszarze Krakowa, obejmującej obszar ograniczony IV obwodnicą miasta. Ograniczenie obejmujące lekkie samochody ciężarowe (dostawcze), samochody ciężarowe i pojazdy transportu zbiorowego. Możliwość wjazdu do strefy jedynie przez pojazdy spełniające wymagania normy emisyjnej EURO4.

Wariant 4:
- Wprowadzenie strefy ograniczonej emisji komunikacyjnej na obszarze Krakowa, obejmującej obszar ograniczony IV obwodnicą miasta. Ograniczenie obejmujące wszystkie pojazdy – osobowe, lekkie samochody ciężarowe (dostawcze) i samochody ciężarowe oraz uwzględniające mieszkańców Krakowa. Możliwość wjazdu do strefy jedynie przez pojazdy z silnikiem diesla spełniające co najmniej wymagania normy emisyjnej EURO 6 oraz pojazdy benzynowe spełniające co najmniej wymagania normy emisyjnej
EURO 4. Wymagana zmiana ustawy.

Wariant 5:
- transport jedynie z wykorzystaniem pojazdów elektrycznych i wodorowych.

Propozycje wariantów w zakresie ogrzewania budynków:

Wariant 0 (bazowy):
- kontynuacja zwiększenia tempa wymiany kotłów w Małopolsce na obecnym poziomie – przyrost o ok. 30-50 proc. rocznie,
- likwidacja wszystkich pozostałych kotłów w Krakowie.

Wariant 1:
- znaczące przyspieszenie tempa wymiany kotłów (nawet 10-krotne) – założenie, że w 2023 roku pozostanie do wymiany jedynie 25 proc. obecnej liczby kotłów w Małopolsce (szacunki na przykładzie Krakowa, gdzie dzięki uchwale antysmogowej pozostało 4 tys. kotłów z 24 tys. kotłów – 17 proc.).

Wariant 2:
- założenie pełnego wdrożenia uchwały antysmogowej dla Małopolski (wymiana wszystkich kotłów).

Wariant 3:
- założenie pełnego wdrożenia uchwały antysmogowej dla Małopolski (wymiana wszystkich kotłów),
- wprowadzenie zakazu stosowania węgla w nowo instalowanych kotłach od 2021 roku (pozostaje możliwość stosowania biomasy w standardzie ekoprojektu – 40 mg/m3). Pozostają terminy na wymianę kotłów pozaklasowych do końca 2022 i 3,4 klasy do końca 2026. Oznacza to, iż mieszkańcy wymieniający kotły pozaklasowe oraz 3 i 4 klasy od dnia 1 stycznia 2021 r. nie będą mogli wymienić ich na kocioł węglowy. Konieczna zmiana uchwały antysmogowej dla Małopolski.

Wariant 4:
- założenie pełnego wdrożenia uchwały antysmogowej dla Małopolski (wymiana wszystkich kotłów),
- wprowadzenie zakazu stosowania węgla w nowo instalowanych kotłach od 2021 roku. Konieczna zmiana uchwały antysmogowej dla Małopolski. Pozostają terminy na wymianę kotłów pozaklasowych do końca 2022 i 3,4 klasy do końca 2026. Oznacza to, iż mieszkańcy wymieniający kotły pozaklasowe oraz 3 i 4 klasy od dnia 1 stycznia 2021 r. nie będą mogli wymienić ich na kocioł węglowy.
- wprowadzenie ograniczeń dla nowo instalowanych kotłów na biomasę poprzez podwyższenie standardów emisji pyłu – emisja dla biomasy nie może przekraczać 20 mg/m3. Kotły muszą być wyposażone w zbiornik buforowy odpowiedniej pojemności.
- Możliwość instalowania od 2021 roku nowych kominków i ogrzewaczy pomieszczeń jedynie, gdy są to urządzenia z zamkniętą komorą spalania, wartość emisji pyłu nie przekracza 20 mg/m3 i są wyposażone w elektrofiltr bądź automatykę pozwalającą na sterowanie podawaniem powietrza.
- wprowadzenie całkowitego zakazu stosowania paliw stałych (węgiel i biomasa) na obszarze strefy A i B wszystkich uzdrowisk – dla nowo instalowanych źródeł od 2021 roku, dla istniejących po okresie przejściowym od 2027 roku.
- Preferencje finansowania odnawialnych źródeł energii przy jednoczesnym ograniczeniu finansowania dla instalacji gazowych.

Wariant 5:
- cel osiągnięcia neutralności klimatycznej w Małopolsce oraz standardów WHO,
- wprowadzenie dla nowo instalowanych od 2021 roku kotłów i kominków zakazu dla stosowania węgla i podwyższenie standardów emisji dla biomasy - 20 mg/m3. Pozostają terminy na wymianę kotłów pozaklasowych do końca 2022 i 3,4 klasy do końca 2026. Oznacza to, iż mieszkańcy wymieniający kotły pozaklasowe oraz 3 i 4 klasy od dnia 1 stycznia 2021 r. nie będą mogli wymienić ich na kocioł węglowy.
- podwyższenie od 2027 roku standardów emisji dla nowo instalowanych kotłów i kominków na biomasę do 10 mg/m3.
- zakaz stosowania gazu ziemnego i oleju opałowego w nowych budynkach od 2030 roku. Powstają tylko źródła rozumiane jako OZE. Odejście od stosowania paliw kopalnych (gaz, olej) w istniejących budynkach do 2050.

Założenia wspólne dla wszystkich wariantów:
- Rozwój kolei aglomeracyjnej zgodny z długoterminowymi planami Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.
- Rozwój połączeń między głównymi miastami (Kraków, Tarnów, Nowy Sącz) a gminami ościennymi w zakresie zwiększenia częstotliwości połączeń. Przeniesienie części ruchu samochodowego na komunikację miejską.
- Osiągnięcie wymagań konkluzji BAT przez zakłady przemysłowe i dyrektywy MCP (w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza ze średnich obiektów energetycznego spalania) przez ciepłownie.

W związku z planowanymi zmianami przygotowano cykl spotkań konsultacyjnych dotyczących programu ochrony powietrza dla Małopolski.

Terminy spotkań konsultacyjnych dotyczących Programu ochrony powietrza dla Małopolski:

13 stycznia 2020 r. o godz. 10 w Krakowie – Muzeum Armii Krajowej, ul. Wita Stwosza 12;
14 stycznia 2020 r. o godz. 10 w Tarnowie – Starostwo Powiatowe, ul. Narutowicza 38, sala sesyjna;
15 stycznia 2020 r. o godz. 10 w Krakowie – Hala sportowa 100-lecia K.S. Cracovia, al. Ferdynanda Focha 40, sala konferencyjna;
16 stycznia 2020 r. o godz. 10 w Chrzanowie – Powiatowe Centrum Kształceni Ustawicznego, ul. Focha 3, sala audiowizualna;
17 stycznia 2020 r. o godz. 10 w Nowym Sączu – Starostwo Powiatowe w Nowym Sączu, ul. Jagiellońska 33; sala obrad nr 208.

Uwagi do działań naprawczych prezentowanych podczas spotkań konsultacyjnych można przesyłać do 24 stycznia br. na adres: [email protected].