Mapa hałasu Krakowa. Najwięcej osób jest narażonych na oddziaływanie hałasu drogowego. Gdzie najtrudniej wytrzymać?

W ramach prac nad strategiczną mapą hałasu miasta Krakowa od września do grudnia 2022 r. wykonano całodobowe pomiary hałasu:

• przemysłowego i komunalnego (w 62 punktach),
• drogowego (w 120 punktach),
• tramwajowego (29)
• i kolejowego (21),

Wraz z pomiarami towarzyszącymi - natężenia ruchu, warunków meteorologicznych, prędkości pojazdów. W ramach opracowania wykonano też obliczenia rozprzestrzeniania się hałasu w otoczeniu dróg, linii kolejowych i tramwajowych oraz obszarów przemysłowych. Autorzy wskazali tereny zagrożone hałasem, jak też określili szacunkowo liczbę ludności narażonej na niekorzystne oddziaływanie hałasu.

Jak się okazuje, najbardziej uciążliwym oddziaływaniem akustycznym w Krakowie - zresztą podobnie jak w większości miast w Polsce - jest niezmiennie hałas drogowy. Na hałas samochodowy o poziomie większym niż dopuszczalny narażona jest największa liczba mieszkańców miasta.

Jak przekazuje krakowski magistrat, prawie 20,7 tys. krakowian (2,65 proc. mieszkańców) mieszka tam, gdzie badania wykazały hałas drogowy o poziomie większym niż dopuszczalny. 7 tys. 796 budynków w mieście znajduje się w strefie przekroczeń hałasu drogowego. Dla porównania – w zasięgu oddziaływania ponadnormatywnego hałasu szynowego znajduje się tylko 40 budynków, a przemysłowego - 11.

W części opisowej towarzyszącej mapie można też znaleźć tabelkę mówiącą o tym, że na znaczną dokuczliwość hałasu drogowego na terenie Krakowa narażonych jest prawie 44,4 tys. osób, a na znaczne zaburzenia snu powodowane tym hałasem - ponad 11,5 tys. krakowian. W przypadku hałasu wywoływanego przez sunące po szynach tramwaje i pociągi jest to odpowiednio tylko 3,6 tys. i nieco ponad tysiąc mieszkańców.

- Są miejsca w Krakowie, które od lat są najbardziej hałaśliwe i raczej w najbliższym czasie się to nie zmieni. Mam tutaj na myśli między innymi: odcinki autostrady A4 zlokalizowane w granicach miasta, odcinek drogi ekspresowej S7, otoczenie pierwszej i drugiej obwodnicy miasta, aleje Trzech Wieszczów, ul. Mogilską, ul. Wielicką, al. Bora-Komorowskiego, al. Władysława Andersa oraz wiele innych odcinków dróg i ulic, po których porusza się wiele samochodów - mówi dr Maciej Hałucha z firmy EKKOM, która opracowała najnowszą mapę hałasu Krakowa, a w minionych latach również program ochrony środowiska przed hałasem dla stolicy Małopolski.

Specjaliści zwracają jednocześnie uwagę, że gdy zostanie domknięta północna obwodnica Krakowa (powstanie obecnie realizowany brakujący odcinek), to w otoczeniu tej obwodnicy pogorszą się warunki akustyczne.

Niedawno w Krakowie pojawił się nowy element: Trasa Łagiewnicka.

- Trasa Łagiewnicka odciąży ulice, które dotąd obsługiwały ruch w tym rejonie i tam zrobi się ciszej. Natomiast wzrośnie hałas w bezpośrednim sąsiedztwie Trasy Łagiewnickiej. Ona jednak jest zabezpieczona ekranami akustycznymi (przeciwhałasowymi) - mówi Maciej Hałucha.

Przedstawiciel firmy EKKOM dodaje, że wprowadzanie strefy czystego transportu - co jest planowane w Krakowie - kojarzy się powszechnie głównie z walką z zanieczyszczeniem powietrza, a tymczasem zawsze jest związane również z obniżeniem poziomu hałasu na danym obszarze - z uwagi na poprawę parku samochodowego, czyli wyeliminowanie starszych aut.

- Bardzo duży udział w kształtowaniu klimatu akustycznego ma rozbudowa obwodnic Krakowa, a w szczególności IV obwodnicy, która przejęła większość ruchu tranzytowego - mówi Ewa Olszowska-Dej, zastępcą dyrektora Wydziału Kształtowania Środowiska Urzędu Miasta Krakowa. Wymienia też: - Wybudowana została Trasa Łagiewnicka stanowiąca fragment III obwodnicy. Projektowane są kolejne elementy III obwodnicy: Trasa Balicka, Trasa Zwierzyniecka, Trasa Pychowicka. Ponadto w Krakowie realizowanych jest szereg działań o charakterze ciągłym.

Jako przykłady takich działań urzędniczka wskazuje wymianę pojazdów komunikacji zbiorowej na bardziej przyjazne środowisku (chodzi o niższą emisję zanieczyszczeń i hałasu), budowę nowych ścieżek rowerowych czy wyznaczanie obszarów z limitem prędkości (tzw. strefy "Tempo 30").

Oprócz hałasu drogowego oraz szynowego (tramwajowego i kolejowego), stwierdzono również w Krakowie hałas przemysłowy. Jako taki kwalifikuje się hałas związany z działalnością nie tylko zakładów przemysłowych, ale też centrów handlowych (pochodzi on głównie od ruchu samochodowego na terenie przyległych parkingów wielkopowierzchniowych) oraz zajezdni autobusowych i tramwajowych.

Jak wynika ze strategicznej mapy hałasu, przekroczenia dopuszczalnych wartości poziomu dźwięku występują w rejonie Centrum Handlowego Nowe Czyżyny przy ul. M. Medweckiego 2 (dla sześciu budynków stanowi ono źródło hałasu większego niż dopuszczalny) oraz Zajezdni Tramwajowej Podgórze przy ul. Jana Brożka 3 (w tym przypadku w zasięgu oddziaływania hałasu większego niż dopuszczalny jest pięć budynków).

- Z tymi podmiotami już wcześniej, z uwagi na interwencje mieszkańców, prowadzona była korespondencja w sprawie uciążliwości akustycznych oraz podejmowano działania - informuje dyr. Ewa Olszowska-Dej.

Jednocześnie przedstawicielka magistratu podkreśla, że strategiczne mapy hałasu nie są podstawowym narzędziem do walki z hałasem przemysłowym i komunalnym.

- Zagadnienia dotyczące tego typu emisji, w tym uciążliwości akustycznych powodowanych przez urządzenia, instalacje, zakłady lub lokale rozrywkowe, analizowane są na bieżąco przez Wydział Kształtowania Środowiska Urzędu Miasta Krakowa. W przypadku zgłoszenia - wskazania przez mieszkańca, na którego nieruchomość oddziałuje dane źródło hałasu podmiotu gospodarczego, do którego należy instalacja lub urządzenia powodujące uciążliwości hałasowe, przeprowadzone zostają czynności kontrolne wraz z badaniami akustycznymi - tłumaczy dyr. Olszowska-Dej.

W przypadku stwierdzenia, na podstawie pomiarów, że poza zakładem, w wyniku jego działalności są przekroczone dopuszczalne poziomy hałasu, wydawana jest decyzja o dopuszczalnym poziomie hałasu, zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska. Jak się dowiadujemy, w ciągu ostatnich pięciu lat (od 2017 do 2022 r.) w Krakowie zostało wydanych 25 takich decyzji, w związku z przekroczeniami norm hałasu powodowanymi przez instalacje takie jak np. myjnie bezdotykowe, urządzenia klimatyzacyjne, instalacje wentylacyjne, agregaty chłodnicze, a nawet dzwony kościelne.

Co dalej, po mapie hałasu? Na podstawie takich map marszałek województwa małopolskiego opracuje dla obszaru województwa projekt Programu ochrony środowiska przed hałasem. Wskaże on działania w zakresie ochrony przed hałasem planowane do podjęcia w ciągu pięciu lat, licząc od roku uchwalenia programu. Nowy program ma zostać uchwalony do lipca przez sejmik województwa do 18 lipca 2024 roku, powinien zatem obejmować lata 2024-2028.

Jak wskazali specjaliści pracujący nad mapą hałasu dla Krakowa, na oddziaływanie hałasu samochodowego o poziomie większym niż dopuszczalny narażona jest największa liczba mieszkańców miasta. "Program ochrony środowiska przed hałasem powinien zatem przede wszystkim wskazywać działania mające na celu poprawę warunków akustycznych w sąsiedztwie dróg i ulic zlokalizowanych w obszarze miasta" - podsumowują autorzy opracowania.

Sezon rowerowy już niedługo! Jaki rower wybrać?