Masz już dość Krupówek? Zakopane to nie tylko słynny deptak i Gubałówka. Oto mniej znane atrakcje miasta pod Giewontem. Bez tłumów!

Mamy półmetek całego okresu zimowych ferii w Polsce. Obecnie przypada turnus, w czasie którego wolne od szkoły mają dzieci m.in. z woj. mazowieckiego. Według branży turystycznej w centrum miasta zajętych jest ok. 70 proc. miejsc noclegowych. Do pełni szczęście górali jeszcze trochę brakuje ludzi, jednak i tak mamy spory tłum pod Giewontem. Wiele osób spędza czas na nartach, a ci nieszusujący wybierają spacery – czy to po tatrzańskich dolinach, czy po mieście.

Pierwszym celem wycieczek są oczywiście Krupówki. Tyle, że średnio można wypocząć na spacerze, gdy wkoło setki turystów i trzeba się przeciskać w tłumie. A na dodatek mnóstwo straganów, handlarzy, sklepów – nic tylko wydawać pieniądze…

W Zakopanem są jednak miejsca, gdzie można udać się na spokojny spacer, podziwiać miasto, góry i dowiedzieć się czegoś pożytecznego. I wcale nie są one bardzo oddalone od centrum miasta.

Dobrym wyborem jest choćby Park Miejski im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Leży kilkaset metrów od Krupówek, a jest tam zdecydowanie większy spokój. Tam rodziny z dziećmi mogą przysiąść na ławeczkach i podziwiać Giewont. W tym roku co prawda połowa parku została wyłączona z darmowego użytkowania – na połowie stanął tzw. Park Miliona Świateł, ale i tak w tej dostępnej darmowej części można odpocząć.

Jeśli chcemy nieco oddalić się od centrum miasta, możemy wybrać się do Kuźnic. To turystyczne serce Zakopanego, gdzie zaczyna się wiele szlaków tatrzańskich. Jest to także miejsce, gdzie znajduje się zespół dworsko-parkowy. Teraz, gdy zima jest stosunkowo łagodna, nie ma tam już śniegu. Więc spokojnie można poruszać się nawet wózeczkiem dziecięcym na półkach.

W sercu tego miejsca znajduje się zegar słoneczny, a także fontanna (w zimie nieczynna). Przy okazji można obejrzeć wystawę „Podhalanie”, która przybliża życie i kulturę mieszkańców Podhala – regionu usytuowanego na południu Polski w górskiej kotlinie pomiędzy pasmem Tatr i Gorców. Wystawa jest w plenerze, nie trzeba płacić za wstęp.

Jeśli szukamy spaceru z nutą edukacji, zawsze możemy wybrać się na zakopiańską starówkę – ulicę Kościeliską. To najstarsza ulica w Zakopanem, gdzie znajdziemy wiele perełek góralskiej architektury i historycznych miejsc. To m.in. stary kościółek pw. Matki Bożej Częstochowskiej. Drewniana, zabytkowa świątynia powstała w 1847. Warto zobaczyć ten piękny kościół nie tylko z zewnątrz, ale także wejść do środka. Znajdziemy tam piękne przykłady góralskiego zdobnictwa.

Zaraz obok kościółka znajduje się cmentarz na Pęksowym Brzyzku. To wyjątkowa nekropolia, gdzie spoczywają znani Polacy.

Na tym cmentarzu spoczywają ludzie, którzy mieli wpływ na rozwój Zakopanego. To tu znajdują się mogiły pierwszego proboszcz parafii zakopiańskiej ks. Józefa Stolarczyka czy dr Tytusa Chałubińskiego. Tu znajdziemy grobowce znakomitych muzykantów m.in. legendarnego Jana Krzeptowskiego Sabały i Tadeusza Gąsienicy Giewonta, budarzy-architektów: Jana Gąsienicy Giewont, Andrzeja i Jędrzeja Czarniaków, Stefana Żychonia.

Swoje miejsce mają przewodnicy i ratownicy górscy - m.in. Maciej Sieczka, Jędrzej Wala, Stanisław Gąsienica Byrcyn, Stanisław Gąsienica z Lasa, Józef Krzeptowski.

Na Pęksowym Brzyzku spoczywają także wielcy literaci - m.in. Kornel Makuszyński, Stanisław Nędza Kubiniec, Tomasz Gluziński, Józef Kapeniak, Aniela Gut-Stapińska, kompozytorzy Jan Pasierb Orland, Wacław Geiger, czy artyści - m.in. Antoni Kenar, Antoni Rząsa. Miejsce wiecznego spoczynku znaleźli tu wreszcie wybitni sportowcy jak Helena Marusarzówna i jej brat, słynny skoczek narciarski i kurier tatrzański - Stanisław Marusarz.

Na starym cmentarzu leżą także ci, którzy byli związani z Zakopanem, lecz zmarli daleko od Tatr. Ich prochy, często po wielu latach przenoszono na Pęksów Brzyzek. Tak stało się w przypadku Stanisława Witkiewicza, Władysława Orkana, Karola Stryjeńskiego, Kazimierza Dłuskiego, Kazimierza Przerwy-Tetmajera.

Tu także symboliczne groby mają ludzie zmarli z dala od rodzinnej ziemi i wcale mogił nie mają. Są wśród nich gen. Mariusz Zaruski, Kazimierz Dadej, Bronisław Czech, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Maciej Berbeka i zesłańcy na Sybir.

Na Pęksowym spoczywają także ratownicy tatrzańscy, którzy ponieśli śmierć w górach - idąc na ratunek innym.

Warto także wybrać się na spacer samą ulicą Kościeliską. W czasie drogi można bowiem podziwiać wiele starych, drewnianych domów – zbudowanych w typowym dla Podhala stylu. Przy tej ulicy znajduje się willa Koliba – pierwszy dom zbudowany w stylu zakopiańskim, którego twórcą był Stanisław Witkiewicz. Obecnie mieście się tam Muzeum Stylu Zakopiańskiego. Jest to filia Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem.

Nieco dalej mijamy słynne w całej Polsce Liceum Plastyczne im. Antoniego Kenara, a dalej mamy Chałupa Gąsieniców-Sobczaków. Jak informuje Muzeum Tatrzańskie, to jeden z najcenniejszych zabytków budownictwa ludowego w Zakopanem. Najstarsza jej część została wybudowana około 1830 roku, a jej stan obecny to efekt rozbudowy, która miała miejsce pod koniec XIX wieku. Znajduje się tam stała wystawa „Styl zakopiański – inspiracje”. Celem jest pokazanie korzeni stylu zakopiańskiego, którymi były: budownictwo ludowe, wyposażenie góralskich chałup, a także powstające końcem XIX wieku kolekcje etnograficzne, a zwłaszcza zbiór Marii i Bronisława Dembowskich. Obecnie chałupa funkcjonuje jako filia Muzeum Tatrzańskiego.