Najgorzej jest wieczorami i w nocy, gdy ludzie rozpalają w piecach. Zdarzają się jednak również dni, jak miniony poniedziałek, gdzie także w trakcie dnia powietrze jest fatalnej jakości. Gęste, cuchnące dymy unoszą się z wielu kominów. Można je zobaczyć także w centrum Chrzanowa.
- Spacerując wzdłuż ul. Oświęcimskiej jestem przerażony, gdy widzę te szare kłęby dymu wydobywające się z niektórych kominów. Wątpię, by ludzie palili tam wyłącznie węglem - rozkłada ręce chrzanowianin Zdzisław Kępka.
Kontrole straży miejskiej
Tylko nieliczne gminy posiadają narzędzia pozwalające im kontrolować to, czym mieszkańcy palą w piecach. Tym zajmuje się np. straż miejska, której jednak w większość miast nie ma. Jej brak uwidoczniły oblodzone i zaśnieżone chodniki. Nie miał kto upominać mieszkańców i wystawiać mandatów. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku palenia śmieciami. Przed laty straż miejska działała w Chrzanowie, jej reaktywacja jednak na razie nie wchodzi w grę. Jest natomiast pomysł, by kontrolą palenisk w Chrzanowie, Libiążu i Trzebini zajmował się Związek Międzygminny „Gospodarka Komunalna” w Chrza-nowie. Trwają rozmowy w tej sprawie.
Straż miejska działa natomiast w Olkuszu. Tam mieszkańcy mają komu zgłosić sytuację, gdy z komina wydobywa się podejrzany dym. W tym roku strażnicy interweniowali już 23 razy, a w ubiegłym 90. Sprawdzają czym palą ludzie oraz pobierają próbki popiołu do badań.
- Tylko niecałe 10 proc. kontroli kończy się ujawnieniem spalania śmieci - mówi Michał Latos z Urzędu Miasta i Gminy w Olkuszu.
Okazuje się, że gęsty dym to najczęściej efekt rozpalania pieca, spalania węgla o niskiej jakości lub też posiadania starego pieca. To jednak nie są wykroczenia. Straż Miejska za spalanie śmieci nakłada mandaty w wysokości do 500 zł. Skala zjawiska byłaby zapewne większa, gdyby nie widmo kary.
Wymiana pieców
Ludzie zachęcani są do wymiany pieców na ekologiczne poprzez różne programy dopłat. Organizują je gminy, jak również wiele instytucji wojewódzkich. Niestety pozyskanie pieniędzy nie jest wcale proste i często wiąże się z wygórowanymi wymogami. Mieszkańcy gminy Libiąż w tym roku mogą pozyskać dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska. Niestety wnioski należy składać w Krakowie, a uzyskanie informacji nt. jest trudne.
- Sami próbowaliśmy się tam dodzwonić, jest z tym duży problem. Mają jednak zostać uruchomione punkty przyjmowania wniosków w każdym powiecie - mówi Jacek Latko, burmistrz Libiąża.
Każdy z programów ma swoje wymogi. To m.in. konieczność zatrudnienia fachowca do montażu pieca czy zakup węgla wyższej jakości. Przy dofinansowaniu z funduszy europejskich często barierą była również konieczność wykazania spadu zużycia ciepła.
- Po audytach energetycznych często okazywało się, że mieszkańcy musieliby dokonać termomodernizacji domów. To wielu zniechęcało - dodaje Michał Latos.
Te wszystkie czynniki połączone z wciąż niedostatecznymi środkami przekazywanymi na dofinansowania sprawiają, że wymiana pieców przebiega zbyt wolno.
Skąd bierze się smog i gdzie występuje?
Smog to widoczny efekt tzw. niskiej emisji, na którą składa się emisja pyłów powstałych głównie ze spalania zanieczyszczonego węgla i odpadów. Sprzyja temu korzystanie ze starych lub źle wyregulowanych kotłów. Do tego trzeba „doliczyć” emisję spalin samochodowych. Tworzeniu się smogu sprzyja bezwietrzna pogoda, lokalizacja danej miejscowości w dolinie i zabudowane tzw. korytarze powietrzne.
Czym grozi wdychanie Smogu?
Pyły drobnocząsteczkowe znajdujące się w smogu szkodzą zdrowiu. Osadzają się w płucach i zatykają pęcherzyki płucne, wbiją się w błonę śluzową nosa, gardła, krtani i tchawicy.
Takie działanie powoduje spadek odporności organizmu. Częściej wtedy dochodzi do infekcji gardła, płuc i oskrzeli. Smog powoduje stały kaszel i katar.
Szczególnie uciążliwy jest dla astmatyków i alergików.
ZOBACZ KONIECZNIE
FLESZ: Świat tonie w śmieciach - jak temu zaradzić?
