800+ wyłącznie dla pracujących rodziców? Ministerstwo rodziny wyjaśnia
Tatami to tradycyjna mata japońska używana do pokrywania podłogi. Jest ona obecnie wykorzystywana jako podłoże w salach treningowych sztuk walki: judo, aikido, ji-jitsu, czasami także karate i teakwondo. Na tatami nie można wchodzić w butach. Pozostawia się je tylko w przeznaczonych do tego miejscach.
Leila (Arienne Mandi), gwiazda irańskiego judo, ma szansę zdobyć pierwszy złoty medal dla swojego kraju na mistrzostwach świata. Za jej sukcesami stoi trenerka i była zawodniczka Maryam (Zar Amir Ebrahimi). Wśród rywalek jest reprezentantka Izraela i to z nią być może Leila zmierzy się w końcowej rozgrywce.
Politycznie taka konfrontacja byłaby nie do przyjęcia dla irańskich władz. Leila musi więc dokonać wyboru. Czy ugiąć się pod presją wysłanników reżimu, o co błaga ją Maryam? Czy też samotnie walczyć – nie tylko o mistrzowski tytuł, lecz o godność, honor i wolność osobistą? Surowe represje za nieposłuszeństwo grożą zarówno Leili i Maryam, jak i ich rodzinom. Podczas zawodów ważą się losy obu kobiet.
- Zainspirowało mnie kilka historii o sportsmenkach, które zbuntowały się przeciwko reżimowi. Był środek pandemii, gdy poznałem opowieść o Sadaf Khadem, jednej z irańskich bokserek, która nie mogła boksować w Iranie; wszczęto wobec niej postępowanie karne. Uciekła do Francji, a potem podobnie uczyniło wielu innych irańskich sportowców. Jestem przekonany, że sport, muzyka i wszystko to, co łączy bardzo różnych ludzi, to świetna płaszczyzna do snucia uniwersalnych opowieści. Judo to sport numer jeden w Iranie i Izraelu - mówi reżyser, Guy Nattiv.
Rolę Leili powierzono bardzo obiecującej młodej amerykańskiej aktorce, Arienne Mandi (seriale HBO Max: „Słowo na L: Generacja Q”, „The Interns”), o korzeniach chilijskich i irańskich. Na planie pojawiło się wielu aktorów irańskich, przeważnie emigrantów, jak Mehdi Bajestani, najbardziej znany z roli Saeeda Hanaee, zabójcy z „Holy Spider”, za którą otrzymał nominacje do Robert Award, Bodil Award i German Film Award. Przedtem był gwiazdą wielu irańskich teatrów.
Za kamerą stanął Todd Martin, amerykański operator, kojarzony z pracy nad teledyskami amerykańskich gwiazd, takich jak Iggy Pop, Radiohead, czy Leonard Cohen i reklamami (Apple, Google, Nike, Adidas), nagrodzony za swój pełnometrażowy debiut „The Novice” (reż. Lauren Hadaway) na Festiwalu Tribeca 2021 w kategorii Best USA Narrative Feature.
W Polsce film przedpremierowo obejrzeli dziennikarze. Okazało się, że podzielają entuzjastyczne opinie, które pojawiły się wszędzie tam, gdzie był już wcześniej wyświetlany.
"Zar Amir Ebrahimi wyrasta na ikonę antysystemowego buntu i feminizmu" – napisał Wojciech Tutaj w miesięczniku „Kino”. I dodał: "Film wyreżyserowany przez Amir Ebrahimi i Izraelczyka Guya Nattiva dowodzi, że nie sposób oddzielić sportu od polityki". A Łukasz Adamski w „Gościu Niedzielnym” zauważył: "To nie tylko rasowe kino sportowe, ale też przejmująca opowieść o walce o wolność i godność". Zofia Fabjanowska uzupełniała w „Zwierciadle”: „Tatami” trzyma w napięciu od pierwszej sceny, a podczas gdy zegar tyka, my coraz głębiej dajemy się wciągnąć w sieć intryg i w dylematy głównych bohaterek".
Rzeczywistość co chwila pokazuje, że film jest niezwykle wręcz aktualny. Podczas Igrzysk Olimpijskich w Paryżu zmierzyły się w taekwondo, w kategorii do 57 kg, dwie zawodniczki pochodzące z Iranu: Nahid Kiyanichandeh i Kimia Alizadeh. Pierwsza walczyła w hidżabie, druga z odkrytą głową, ponieważ reprezentowała już nie Iran, lecz Bułgarię.
Po pojedynku rywalki, niegdyś przyjaciółki i współlokatorki, nawet na siebie nie spojrzały i odmówiły rozmów z dziennikarzami. Cała sytuacja została zinterpretowana politycznie. Przypomniano, że Alizadeh (która walkę minimalnie przegrała), gdy opuściła Iran w 2020 roku, napisała w liście otwartym, że jest „jedną z milionów uciemiężonych kobiet w Iranie”; potępiła też obowiązek noszenia hidżabu przez kobiety w swej ojczyźnie. W Paryżu piękno sportu finalnie wygrało: Kiyanichandeh (srebro) i Alizadeh (brąz) uściskały się serdecznie po ceremonii rozdania medali.
"Tatami" można będzie obejrzeć w krakowskich kinach Pod Baranami, Mikro, Kijów oraz Cinema City Bonarka, Galeria Kazimierz i Zakopianka.
