Nowe życie Archiwum Narodowego w Krakowie - w ogromnym nowoczesnym gmachu

FLESZ - Polski lek na COVID-19

Inwestycja kosztowała 123 mln zł, była finansowana z budżetu państwa. Nową siedzibę Archiwum Narodowego zbudowała firma Skanska. W obiekcie zostały zastosowane m.in. głębinowe pompy ciepła i pale aktywne (służące ogrzewaniu, jak i chłodzeniu budynku), specjalistyczna instalacja przeciwpożarowa, system zarządzania klimatem.

Obiekt tworzą dwa segmenty. Pierwszy - magazynowy, pozbawiony okien, wysokości 24 m, jest przeznaczony do przechowywania dokumentów, map, zdjęć, filmów itp. Panuje w nim stała temperatura około 20 stopni C oraz stała wilgotność ok. 40 procent – odpowiednie dla archiwaliów. Oczekiwana temperatura w budynku będzie się utrzymywała dzięki odpowiednio zaizolowanym ścianom i stropom, a nie tradycyjnym grzejnikom i klimatyzacji.

W drugim segmencie (o wysokości 20 m) mieszczą się biura, sala konferencyjna na ok. 180 osób, sale wystawowe, na zajęcia dla studentów, czytelnia, repozytorium cyfrowe, służące przechowywaniu elektronicznych kopii materiałów archiwalnych, a także pracownia konserwacji.

W nowy obiekt zostały wkomponowane dwa poaustriackie budynki istniejące na tym terenie - pozostałość dawnych koszar (w jednym np. umieszczono stację trafo).

Czas potrzebny na przeprowadzkę archiwum z dotychczasowych pięciu lokalizacji w Krakowie oraz zamku Myszkowskich w Spytkowicach oceniono na około pół roku. Po tych przenosinach będzie można w czytelni w nowym gmachu korzystać ze zgromadzonych w jednej lokalizacji archiwaliów.

Przechowywane w archiwum materiały są zarówno obiektem badań naukowych, jak też pozwalają każdemu, kto potrzebuje takich informacji, ustalić np. kto w przeszłości był właścicielem danej nieruchomości, kto po nim dziedziczy, albo też prowadzić poszukiwania genealogiczne – odkrywać dzieje swojej rodziny. Czytelnia w nowej siedzibie archiwum ma być otwarta w przyszłym roku.

Historia Archiwum Narodowego w Krakowie formalnie rozpoczęła się 2 września 1878 roku, z chwilą powołania przez Sejm Krajowego Archiwum Aktów Grodzkich i Ziemskich w Krakowie. Na podstawie Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 29 grudnia 2012 roku zostało ono przekształcone w Archiwum Narodowe w Krakowie.

Zasób archiwum systematycznie wzrasta. W krakowskim archiwum przechowywane są dokumenty związane przede wszystkim z historią miasta i regionu, a także materiały dotyczące dawnych terenów wschodnich Rzeczypospolitej. To właśnie to archiwum opiekuje się m.in. aktem lokacyjnym miasta Krakowa wydanym przez księcia Bolesława Wstydliwego w 1257 roku.

Obok gromadzenia, opracowywania i udostępniania materiałów archiwalnych zadaniem Archiwum Narodowego w Krakowie jest nadzór nad powstawaniem i przechowywaniem dokumentacji stanowiącej państwowy zasób archiwalny w instytucjach na terenie naszego regionu, wydawanie uwierzytelnionych odpisów, wypisów, wyciągów i reprodukcji przechowywanych materiałów oraz zaświadczeń. Archiwum prowadzi także prace naukowe oraz wydawnicze z zakresu historii i archiwistyki.