Oświęcim. Zakończenie prac zabezpieczających wyrwę brzegową na rzece Sole i prac ekshumacyjnych [ZDJĘCIA]

Zobaczcie film jak wygląda obecnie brzeg Soły w Rajsku koło Oświęcimia

Autor: Jerzy Zaborski

Zabezpieczono 150 metrów brzegu Soły. Koszt tej inwestycji zamknął się kwotą 450 tys. złotych. Prace rozpoczęły się 21 kwietnia 2021.

- Praca nad umacnianiem brzegu rzeki Soły przebiegała w dwóch etapach – przypomina Małgorzata Sikora, dyrektor Regionalnego Zakładu Gospodarski Wodnej w Krakowie. - Pierwszy etap polegał na wykonaniu luźnego narzutu kamiennego poprzez wrzucenie z brzegu kamienia łamanego. To pozwoliło na bezpieczne prowadzenie prac ekshumacyjnych szczątków żołnierzy niemieckich, które prowadziła Fundacja „Pamięć”.

Prace ekshumacyjne prowadzono w oparciu i postanowienia umowy między rządami Rzeczpospolitej Polskiej i Republiki Federalnej Niemiec o grobach ofiar wojny i przemocy totalitarnej.

- Łącznie wydobyto szczątki około 305 żołnierzy niemieckich, które zostały pochowane na cmentarzu w Siemianowicach Śląskich. Obecnie trwają jeszcze końcowe prace przeszukania terenu. Znajdujemy pojedyncze szczątki, ale problem pojawiania się ich w rzece, głównie po tzw. wysokiej wodzie, został rozwiązany – dodaje Małgorzata Sikora.

Sytuacje z pojawiającymi się w rzece ludzkimi szczątkami związane były z powojenną historią i działalnością obozów utworzonych przez władze sowieckie i NKWD dla jeńców niemieckich na terenie byłego KL Auschwitz-Birkenau. Potwierdziło to śledztwo krakowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, którego pracownicy przeprowadzili prace poszukiwawcze na lewobrzeżnej skarpie Soły, na odcinku od Kamieńca do Legionów. Grzebano zarówno zwłoki niemieckich jeńców w 1946 r., jaki i więźniów obozu pracy przymusowej. W latach 50. dwudziestego wieku cmentarz został zrównany z ziemią, a podmywany brzeg ujawniał kolejne szczątki ludzkie.

Zabezpieczenie brzegu Soły w rejonie Oświęcimia w zgodzie z Naturą

Drugi etap zabezpieczenia wyrwy brzegowej w Sole rozpoczął się po zakończeniu prac ekshumacyjnych i – co najważniejsze – został przeprowadzony z udziałem nadzoru przyrodniczego. Wszak brzeg rzeki, na którym prowadzono prace, wchodzi w skład terenu „Natura 2000”.

- Drugi etap prac polegał na wykonaniu tzw. materaca wiklinowego, który nie tylko wzmocnił brzeg, ale przyczynił się do powstania nowych siedlisk przyrodniczych – podkreśla Sikora.

Pogłębiająca się wyrwa w brzegu rzeki Soły zbliżyła się niebezpiecznie do ujęć wody dla Oświęcimia.

- To dlatego wyrażamy wdzięczność Wodom Polskim za umocnienie brzegu. Własnymi siłami ne bylibyśmy w stanie podołać takiemu przedsięwzięciu – wyjawił Marcin Kos, z oświęcimskiego PwiK.

Jak podkreślają wykonawcy, umocnienia przeszły swój chrzest bojowy. Dwa tygodnie po zakończeniu inwestycji zmierzyły się z wysoką wodą. Wykonane umocnienia odrzuciły koryto rzeki bardziej na środek, a przy brzegu pozostało starorzecze.