Polskie dzieci szybko tyją. Jak nie dać się przytłoczyć bagażowi kilogramów?

Na przestrzeni ostatnich lat otyłość i nadwaga urosły do rangi epidemii. Zmagają się z nimi nie tylko dorośli, ale coraz częściej także najmłodsi. Szacuje się, że problem ten dotyczy około 10 proc. dzieci i młodzieży na świecie.

Mali Polacy należą zaś do niechlubnej czołówki najszybciej tyjących w Europie. W przypadku osób poniżej 20. roku życia z otyłością zmaga się 13 proc. chłopców i 5 proc. dziewczynek, nadwaga dotyczy 31 proc. chłopców i 21 proc. dziewcząt.

Dlaczego najmłodsi muszą mierzyć się z nadmiernym gromadzeniem tłuszczu w organizmie? Lekarze nie mają wątpliwości, że jednym z podstawowych czynników wpływających na rozwój otyłości i nadwagi jest niezdrowa dieta. Na talarze dzieci i młodzieży często trafia wysokoprzetworzona żywność, zawierająca znaczne ilości:

• cukru,
• soli,
• tłuszczów,
• konserwantów,
• wzmacniaczy smaków.

Brakuje za to na nich warzyw i owoców, które są źródłem niezbędnych witamin, minerałów i błonnika.

Zamiast wody dzieci wolą sięgać po kolorowe napoje. Badania pokazują, że około 30 proc. dzieci w wieku 8 lat pije napoje gazowane co najmniej raz w tygodniu, a 67 proc. nastolatków spożywa napoje energetyczne. Tymczasem każda szklanka słodzonego napoju to dodatkowe kilka łyżek ukrytego cukru, prowadzącego do nadwyżki energetycznej.

Zachowanie prawidłowej masy ciała utrudnia również mała aktywność fizyczna i siedzący tryb życia. Mali Polacy coraz więcej czasu spędzają przed ekranami telewizorów, komputerów czy smartfonów i coraz mniej poświęcają na aktywność fizyczną. Problem dodatkowo pogłębiła epidemia koronawirusa, która na długie tygodnie zamknęła dzieci i młodzież w domach.

Otyłe dziecko to zaś często otyły dorosły. U mierzącego się z tym problemem przedszkolaka prawdopodobieństwo pozostania otyłym w przyszłości jest ponad czterokrotnie większe niż u jego rówieśników o prawidłowej masie ciała.

Zdrowotne konsekwencje nadmiernej wagi mogą ujawnić się np. w dorosłym życiu. Do najczęstszych zalicza się:

• nadciśnienie tętnicze,
• insulinooporność,
• zespół metaboliczny,
• kamicę pęcherzykową,
• astmę oskrzelową,
• schorzenia układu kostno-stawowego,
• większą predyspozycję do chorób nowotworowych,
• zaburzenia emocjonalne.

Dzieci z nadmierną masą ciała cechuje silniejsza skłonność do samokrytyki i niskiej samooceny, często muszą one radzić także sobie z brakiem akceptacji ze strony rówieśników.

Skuteczna profilaktyka otyłości u dzieci to zdrowy styl życia całej rodziny. Doraźne akcje „dieta” rzadko przynoszą długotrwałe rezultaty, zdecydowanie lepiej sprawdza się stała zmiana codziennych nawyków wszystkich członków rodziny.

Napoje słodzone zastąpcie wodą mineralną. Słodycze usuńcie z listy nagród i „pocieszaczy”. Co najmniej 30 minut dziennie poświęćcie na wspólną aktywność np. jazdę na rowerze czy spacer. Jedzcie regularnie, 4-5 mniejszych posiłków, przy wspólnym stole, nie przed telewizorem.

W ułożeniu zdrowego menu pomoże portal z bezpłatnymi jadłospisami od NFZ. W serwisie diety.nfz.gov.pl każdy zainteresowany może ułożyć rodzinny plan smacznych i zbilansowanych posiłków opartych o dietę DASH, uznawaną za najzdrowszą na świecie, odpowiednich dla dzieci już od 4 roku życia.

Profilaktyce otyłości u dzieci jest poświęcona kolejna „Środa z Profilaktyką” w internecie. Materiały edukacyjne można znaleźć na stronie akademia.nfz.gov.pl oraz na profilu Akademii NFZ w serwisie YouTube.