Poprawki w Polskim Ładzie: kiedy i jakie? Klasa średnia, przedsiębiorcy, zatrudnieni na zleceniach liczą straty i czekają na obiecane zmiany

Przedsiębiorcy mają potężne problemy nawet w tak fundamentalnej kwestii, jak wybór formy opodatkowania, ponieważ – pierwszy raz w historii III RP – w trakcie trwania roku podatkowego nie da się wyliczyć, jakie będą faktyczne obciążenia podatkowe, składkowe i inne daniny dla każdej z tych form. Ci, którzy zatrudniają pracowników, nie są w stanie ustalić kosztów płac. Z kolei specjaliści – zarówno zatrudnieni na etatach, jak i prowadzący własną działalność, jak informatycy - są zmartwieni zmniejszeniem ich pensji netto, mimo rządowych obietnic, iż na zmianach nie stracą. Powodem tego wszystkiego są pogmatwane, błędne lub niezgodne z deklaracjami rządu zapisy w Polskim Ładzie. Posadą zapłacił już za to minister finansów Tadeusz Kościński, spodziewane są dalsze dymisje.

Z sondażu United Surveys dla „Dziennika Gazety Prawnej” i RMF FM wynika, że niezadowolonych z reformy podatkowej, która weszła w życie od 1 stycznia, jest – z powodu poniesionych strat - blisko 40 proc. respondentów, czyli dwa razy więcej niż tych, którzy uważają, że na niej skorzystali. To sprzeczne z deklaracjami rządu, który przekonywał, że zmiany będą neutralne lub korzystne dla 90 procent Polaków.

Grupą najbardziej niezadowoloną ze zmian są przedsiębiorcy. Od miesięcy Adam Abramowicz, rzecznik małych i średnich przedsiębiorców, ostrzegał, że liczne zapisy w Polskim Ładzie mogą prowadzić do likwidacji działalności gospodarczej, zwłaszcza przez małe podmioty. To już zaczęło się dziać (piszemy o tym TUTAJ). Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK), mierzący nastroje gospodarcze przedsiębiorstw w Polsce, spadł w lutym o 17 pkt. do poziomu 93,0 pkt. - wynika z badania rządowego Polskiego Instytutu Ekonomicznego oraz państwowego Banku Gospodarstwa Krajowego. Autorzy przyznają, że „oznacza to przewagę nastrojów negatywnych ". Bezpośrednim powodem są lawinowo rosnące koszty przy malejących zamówieniach, ale badani przedsiębiorcy wprost utożsamiają tę zmianę ze wzrostem niepewności w kwestii „warunków działania i zwiększeniem ryzyka działalności gospodarczej”.

Od początku roku przedsiębiorcy przy pomocy księgowych i doradców podatkowych próbują ogarnąć Polski Ład. Wspiera ich rzecznik MŚP, organizując szkolenia z serii „Pułapki Polskiego Ładu”. Przedsiębiorcy mają problem nawet z wyborem sposobu opodatkowania, bo prawo cały czas się zmienia, a premier zapowiedział kolejne, często radykalne, korekty. Wiceminister Soboń potwierdza, że wypracuje pakiet poprawek do ustaw podatkowych Polskiego Ładu – we współpracy z rzecznikiem MŚP i organizacjami biznesu. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce apeluje do rządu, by ustawowo przesunąć termin wyboru formy opodatkowania z 21 lutego np. na koniec marca. Nie da się bowiem racjonalnie wybierać między nieznanym a niepewnym.

Formalnie przedsiębiorcy mogą wybierać między skalą podatkową, liniowym PIT-em i ryczałtem (karta podatkowa będzie stopniowo wygaszana). Uwzględniają przy tym wysokość obciążeń, czyli podatku i nowej składki zdrowotnej, ale też poziom skomplikowania rozliczeń; gmatwanina i biurokracja też kosztuje.

- Dosłownie każdy przedsiębiorca musi całkiem na nowo wyliczyć, jaka forma opodatkowania jest dla niego bardziej korzysta. Problem w tym, że nikt nie potrafi tego dzisiaj zrobić, ponieważ dane są niepewne i zmienne

– komentuje Przemysław Pruszyński, ekspert Konfederacji Lewiatan.

Minister Soboń zapowiada m.in. zmiany zasad naliczania składki zdrowotnej przy sprzedaży majątku przedsiębiorstwa; dziś za sprawą Polskiego Ładu przedsiębiorca rozliczający się z fiskusem wedle skali lub na liniowym PIT w momencie sprzedaży firmowego lokalu lub samochodu, musi zapłacić od uzyskanej ceny składkę zdrowotną. To samo dotyczy sprzedaży zapasu towaru z poprzedniego roku; obecnie przy wyliczaniu dochodu na potrzeby składki zdrowotnej przedsiębiorcom na skali i liniówce nie wolno uwzględniać różnic remanentowych. Premier Morawiecki zapowiedział także rozszerzenie ulgi dla klasy średniej m.in. na zleceniobiorców, co również zasadniczo zmieni sytuację większości tej grupy – zarabiającej między średnią krajową a 12.800 zł brutto miesięcznie.

Artur Soboń zaznacza, że przygotowanie pakietu łat potrwa kilka tygodni; chodzi o to, by były one dobrze przemyślane i skonsultowane. Jedno jest pewne: konieczność przyszywania kolejnych łat na dopiero co zafastrygowane dziury prowadziłaby do jeszcze większego chaosu i zniechęcenia przedsiębiorców. Trzeba to zatem zrobić dobrze, a zarazem – gwoli uczciwości - dać firmom czas na dokonanie racjonalnego wyboru formy opodatkowania.