Kościuszko to najbardziej wysunięty na zachód szyb wielickiej kopalni. Wydrążono go w 1790, jego głębokość sięga 300 m. Przecina złoże bryłowe i pokładowe soli, łącząc z powierzchnią wszystkie – osiem - istniejące poziomy kopalni.
Ostatni duży remont szybu Kościuszki miał miejsce jeszcze w XX wieku
Ostatni poważny remont szybu Kościuszko jest datowany na lata 80. i 90. XX wieku. Ponadto w 2013 roku górny odcinek wyrobiska zabezpieczono ekranem przeciwfiltracyjnym, a dwa lata później zamontowano tam nowoczesne wentylatory.
– W ostatnich latach górnicza załoga Wieliczki prowadziła też intensywne roboty m.in. w obrębie stref wytężonego górotworu na poziomach III, IV, V, VII. Prace odtwarzające filar ochronny szybu stanowiły konieczny wstęp do ruszającej właśnie jego modernizacji. Wybitnie niekorzystne środowisko wewnątrz szybu powoduje szybką korozję metalowych elementów zbrojenia oraz betonu bazującego na cementach portlandzkich. Korozji sprzyja wysoka wilgotność powietrza, która wynosi nawet 70 proc. w kanale wentylacyjnym pod zrębem szybu – informuje Marian Leśny, prezes zarządu Kopalni Soli w Wieliczce.
Jak zaznacza Jarosław Chwałek, Główny Inżynier Górniczy ds. Koordynacji Procesu Zabezpieczenia wielickiej kopalni, szyb Kościuszko wymaga pilnej uwagi.
- Wyrobisko pełni m.in. funkcje wentylacyjne, transportuje do podziemi podsadzkę i mieszaniny uszczelniające. Zabudowane są w nim rurociągi odprowadzające wody dopływające do wyrobisk kopalni. Kościuszko to szyb wydechowy, prowadzi zatem wilgotne, bogate w sól powietrze, które niekorzystnie działa na metalowe elementy infrastruktury szybowej. Zabudowa górniczego wyciągu awaryjno-rewizyjnego pozwoli Kościuszce odzyskać funkcje komunikacyjne – wyjaśnia.
Inwestycja za miliony w Wieliczce. Pomogą pieniądze zewnętrzne
- Remont Kościuszki to przedsięwzięcie kluczowe, ale też kosztowne: warte jest ponad 96 mln zł netto. Pozyskaliśmy na nie wsparcie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w wysokości blisko 60 mln zł – wylicza Łukasz Sadkiewicz z zarządu kopalni.
Modernizacja szybu obejmie m.in.: przebudowę kanału wentylacyjnego, wymianę skorodowanych wzmocnień na zamknięte ramy stalowe (beczkowy odcinek szybu), dodatkowe wzmocnienia obudowy szybowej z pierścieni stalowych (na odcinku o przekroju kołowym), naprawę obudowy murowej, wypełnienie pustek za obudową, remont wlotów podszybi, usunięcie przedziału drabinowego (poniżej poziomu I kopalni) oraz skorodowanych dźwigarów zbrojenia, zabudowę wrót szybowych na poz. I-VIII, wymianę rurociągów technologicznych, zabudowę górniczego wyciągu szybowego awaryjno-rewizyjnego, modernizację wieży szybowej i budynku maszyny oraz przebudowę łącznika między rurą szybową a kanałem wentylacyjnym.
- Pierwszy etap projektu to przygotowanie frontu robót. Dla prac remontowo-inwestycyjnych wybrano tradycyjny układ technologiczny, czyli pomost roboczy wiszący oraz górniczy wyciąg szybowy kubłowy korzystający z adaptowanej istniejącej wieży szybowej – Następnie, w etapie drugim, zostaną wykonane zasadnicze roboty remontowe. Rozpoczniemy od przebudowy końcówki kanału wentylacyjnego – objaśnia Zygmunt Zuski, nadsztygar z Działu Koordynacji Procesu Zabezpieczenia Kopalni Soli w Wieliczce..
Prace w szybach górniczych zawsze są niezwykle wymagające i czasochłonne. Te w szybie Kościuszko zaplanowano na 48 miesięcy. Jak podaje wielicka kopalnia, po ich wykonaniu, w przyszłości, nad Kościuszką będzie mogła pojawić się zupełnie nowa wieża szybowa.
