Śmigłowiec TOPR polata maksymalnie do 2033 roku. Potem czas na nową maszynę

Obecny śmigłowiec to piąta maszyna, która ratuje turystów w górach. Pierwszy śmigłowiec, jaki pomógł przetransportować rannego z Tatr, to maszyna typu SM-1. Pierwsza akcja z udziałem śmigłowca miała miejsce 16 kwietnia 1963 roku. Następną maszyną był śmigłowiec Mi-2, który zaczął pojawiać się sezonowo w Zakopanem, a od 1975 był na stałe w sezonie letnim i zimowym.

Pierwszy Sokół pojawił się w Zakopanem w 1993 roku. Był to dar kancelarii prezydenta RP Lecha Wałęsy. Był to fabrycznie nowy śmigłowiec, który jednak uległ katastrofie w 1994 roku. Rozbił się w Dolinie Olczyskiej. Zginęło wówczas dwóch pilotów i dwóch ratowników TOPR. Kolejny Sokół przyleciał do Zakopanego w 1996 roku. W czasie akcji ratunkowej po lawinie pod Rysami w 2003 roku maszyna ta uległa poważnej awarii - pilot musiał awaryjnie lądować w Murzasichlu. Po tym zdarzeniu maszyna została zbudowana niemal od nowa - z wykorzystaniem części z poprzedniego Sokoła ratowników.

W połowie listopada śmigłowiec został uziemiony z uwagi na doroczny, obowiązkowy przegląd. Ten odbywa się na miejscu w Zakopanem. W tym czasie ratownikom TOPR pomaga śmigłowiec wojskowy.

- Z uwagi jednak na fakt, że tego latania w górach w ostatnich latach jest bardzo dużo, coraz więcej, w perspektywie trzech lat, w 2027 roku śmigłowiec nasz skończy swoją żywotność. Pilnie więc musimy podjąć decyzję co do przedłużenia jego sprawności, czyli przeprowadzić remont generalny. Prowadzimy już rozmowy na ten temat. Jest pomysł, by wykorzystać częściowo policyjne śmigłowce Sokół wycofane już ze służby. To też wymaga znacznych środków finansowych, ale jest to opcja najtańsza – mówi Jan Krzysztof, naczelnik TOPR. To pozwoliłoby wydłużyć możliwość użytkowania Sokoła TOPR do 2032/2033 roku.

Ostatni taki remont Sokół ratowników przeszedł w 2021 roku – wymienione zostały m.in. silniki. Operacja ta pochłonęła ok. 25 mln zł. Kolejny remont ma być nieco tańszy.

To jednak będzie ostatnie wydłużenie żywotności ratowniczego Sokoła. Tym bardziej, że te maszyny są już wycofywane z użytkowania. A to oznacza, że TOPR będzie musiał kupić maszynę zupełnie innego typu.

- Śmigłowce Sokół są powoli wypierane z użytkowania przez maszyny nowszej generacji. Na razie wciąż Sokoły są użytkowane przez wojsko, straż graniczną i przez nas – mówi naczelnik TOPR.

Zakup nowego śmigłowca będzie dużo droższy niż remont starego Sokoła. Pogotowie tatrzańskie szacuje, że to koszt ok. 80-150 mln zł.

- Decyzje co do zakupu nowego śmigłowca i wyboru modelu musi być podjęty wcześniej. Zmiana typu śmigłowca to cały szereg długotrwałych szkoleń, konieczności zdobycia kwalifikacji przez pilotów. Musi być przygotowany zespół techniczny do nowego typu śmigłowca. To wymaga czasu i pieniędzy – mówi naczelnik TOPR.

Rozmowy o przyszłości śmigłowca w Tatrach TOPR prowadzi już z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych. Kolejne spotkanie w tej sprawie ma się odbyć w następnym tygodniu. Jeśli zapadnie decyzja o zakupie nowej maszyny, wówczas pod uwagę będą brane śmigłowce, które obecnie latają w służbach ratunkowych w Europie, w tym w służbach górskich w krajach alpejskich.

Śmigłowiec dla ratowników górskich jest konieczny.

- Trudno wyobrazić sobie ratownictwo w Tatrach bez udziału Sokoła. Czas dotarcia do poszkodowanego oraz szybkiego transportu do szpitala, w wielu skrajnych sytuacjach jest czynnikiem kluczowym dla przeżycia poszkodowanego. Sokół stał się dla wielu turystów symbolem nadziei i pomocy udzielanej w tych najbardziej kryzysowych momentach – informuje Fundacja TOPR.