Świąteczny hot dog za 40 zł! Drożyzna na Jarmarku Bożonarodzeniowym w Krakowie. Radni zarzucają, że to z powodu monopolu i chcą przetargów

"W Krakowie na Rynku ruszył Jarmark Bożonarodzeniowy. Przykładowe ceny: zapiekanka bez dodatków - 35 zł, szaszłyk - 40 zł, żurek - 30 zł, kiełbasa z ketchupem i musztardą - 34 zł. Dlaczego jest tak to drogo i kto to w ogóle kupuje? W dużym skrócie dlatego, że jarmark od ponad 20 lat organizują te same osoby, które mają na niego nieformalny monopol. Zarabiają na tym krocie, a miasto dostaje ułamek tego, co mogłoby dostać. Najbardziej stratni są oczywiście klienci, którzy otrzymują kosmiczne ceny" - skomentował radny Łukasz Gibała, lider klubu Kraków dla Mieszkańców w Radzie Miasta Krakowa.

Wiceprzewodniczący RMK Michał Drewnicki (PiS) poprzez interpelację zwrócił się do prezydenta Krakowa o szczegółowe informacje na temat wydarzeń organizowanych na Rynku Głównym w Krakowie i Małym Rynku, które określane są mianem targów, tj. Targi Bożonarodzeniowe, Targi Wielkanocne, Festiwal Pierogów itd. Zawnioskował też o o przeprowadzenie transparentnej procedury konkursowej lub przetargowej dla takich wydarzeń.

Radny Michał Drewnicki wystąpił też o informacje jakie są zasady wyłaniania organizatorów targów. Zwrócił się też o przedstawienie kopii umowy dotyczącej Targów Bożonarodzeniowych oraz przygotowanie tabelarycznego zestawienia wpływów do budżetu miasta w związku z organizacją tego typu wydarzeń.

Radny Michał Drewnicki zawnioskował również o "przeprowadzenie transparentnej procedury konkursowej lub przetargowej, co powinno przyczynić się do tego, że miasto więcej zarobi na targach, wzrośnie jakość usług, targi zaczną wreszcie służyć mieszkańcom, a konkretne prywatne i komercyjne spółki nie będą miały monopolu na zarabianie w ramach tych wydarzeń".

Radny Michał Drewnicki otrzymał z urzędu obszerną odpowiedź podpisaną przez wiceprezydenta Krakowa Łukasza Sęka, który poinformował: ""Praktykowany obecnie sposób udostępniania nieruchomości celem organizacji targów jest transparentny i jednakowy dla każdego podmiotu wnioskującego".

Z odpowiedzi wynika, że organizatorem Targów Bożonarodzeniowych, Targów Wielkanocnych oraz Festiwalu Pierogów jest Krakowska Kongregacja Kupiecka.

Na organizację Targów Bożonarodzeniowych gmina Kraków zawierała z Krakowską Kongregacją Kupiecką umowy cywilnoprawne czasowego udostępnienia nieruchomości na okres nie dłuższy niż 3 lata.

Z załączników do interpelacji wynika, że ostatnia umowa na organizację Jarmarku Bożonarodzeniowego na Rynku Głównym w latach 2022-2025 (ostatni Jarmark od 29 listopada 2024 do 1 stycznia 2025) została podpisana przez gminę z Krakowską Kongregacją Kupiecką w 2022 roku, a więc jeszcze za prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego (obecny prezydent Aleksander Miszalski urząd objął na początku maja 2024 roku).

"W przypadku, gdy o tę samą nieruchomość ubiega się więcej niż jeden wnioskodawca kwalifikujący się do jej udostępnienia, możliwe jest określenie innego sposobu udostępnienia danej nieruchomości (np. w drodze losowania, przetargu lub wyboru wniosku najkorzystniejszego finansowo dla Gminy Miejskiej Kraków). Zasady w tej materii określa zarządzenie nr 1205/2024 Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 18 kwietnia 2024 r. w sprawie czasowego udostępniania nieruchomości" - poinformował wiceprezydent Łukasz Sęk.

W przypadku Jarmarku Bożonarodzeniowego na Rynku Głównym dochody do budżetu miasta w poszczególnych latach były następujące: 274 321,37 zł (2021 r.), 351 170,90 zł (2022 r.), 508 550,88 zł (2023 r.).

W odpowiedzi na interpelację wiceprezydent Łukasz Sęk zaznaczył też, że z uwagi na znaczenie krakowskich wydarzeń targowych w kontekście zachowania dziedzictwa niematerialnego w ostatnich latach podjęto rozmowy ze wszystkimi organizatorami wydarzeń targowych oraz wypracowano szereg rekomendacji dotyczących estetyki oraz zasad organizowania przestrzeni ekspozycyjnej i handlowej, będących kompromisem pomiędzy oczekiwaniami ze strony władz miasta, mieszkańców Krakowa oraz organizatorów przedsięwzięć.

"Szczególnie dokładnie określono zbiór reguł stosowanych w organizacji wszelkich targów czy jarmarków (wytyczne w zakresie m.in. kolorystyki i formy stoisk wystawienniczych, ich oznakowania w postaci spójnej i jednolitej identyfikacji wizualnej, racjonalizacji liczby stoisk oraz ich optymalnego rozmieszczenia pod kątem bezpieczeństwa i zachowania istniejących osi widokowych na zabytkową przestrzeń miasta, dekoracji, formy konstrukcji scenicznych i stref gastronomicznych). Wśród tych rekomendacji szczególne znaczenie mają wytyczne odnoszące się do popularyzacji szeroko pojętego dziedzictwa niematerialnego regionu poprzez wysokiej jakości program artystyczny organizowanych wydarzeń, jak również oferowany na targach asortyment" - zaznaczył wiceprezydent Łukasz Sęk.

Zwrócił uwagę, że zgodnie z tą ideą w ofercie targowej przeważają stoiska z autentycznym, regionalnym rękodziełem, lokalnym rzemiosłem artystycznym i pamiątkami, zaś oferowane produkty spożywcze powinny ściśle nawiązywać do lokalnych tradycji kulinarnych regionu.

Przypomnijmy, że na to, by organizatora targów na Rynku Głównym wybierano na drodze przetargu lub w otwartym konkursie ofert już osiem lat temu zwracali uwagę radni z Dzielnicy I Stare Miasto. Przekonywali, że to mogłoby spowodować zwiększenie wpływów z targów do kasy miasta.

Żadnego problemu w tym, że na organizację targów na Rynku nie są ogłaszane przetargi, nie widzieli wtedy krakowscy urzędnicy podlegający poprzedniemu prezydentowi Jackowi Majchrowskiemu.

Urzędnicy wyjaśniali wtedy, że targi Bożonarodzeniowe i Wielkanocne znajdują się w stałym kalendarzu cyklicznych imprez na Rynku Głównym, wydarzenie odbywa się w oparciu o trzyletnie umowy cywilno-prawne zawarte z organizatorem, trzyletni okres obowiązywania umowy wynika z zasad określonych w zarządzeniu prezydenta, które nie przewiduje obowiązku udostępniania gminnych nieruchomości pod organizację imprez w ramach przetargu.

Co roku światowe media, tworząc rankingi najciekawszych świątecznych atrakcji turystycznych, wyróżniają krakowski Jarmark Bożonarodzeniowy. Wydarzenie znalazło się m.in. wśród najciekawszych europejskich targów świątecznych, do których odwiedzenia zachęca „The Times” czy CNN.

Uroczyste otwarcie tegorocznego Jarmarku Bożonarodzeniowego odbyło się 30 listopada. Impreza potrwa do 1 stycznia.

W ramach tegorocznego jarmarku kupcy z całej Polski i innych krajów prezentują towar w 105 kioskach handlowych i gastronomicznych. Goszczeni są również kupcy z Litwy, Ukrainy, Słowacji i Węgier, którzy sprzedają m.in. regionalne produkty, ciasta, słodycze, wędliny, sery, chleb, rękodzieło z lnu, skóry i wełny, upominki, ceramikę itp. W przestrzeni jarmarku stanęła drewniana szopka, którą wykonał rzeźbiarz i twórca ludowy Józef Lasik ze Stryszawy.

Kupcy oferują szeroką gamę świątecznych upominków i dekoracji, takich jak: ręcznie malowane bombki, ozdoby choinkowe, stroiki świąteczne, świece, ręcznie haftowane narzuty, obrusy i serwety, szopki, wyroby ceramiczne, wyroby z drewna, wełny, biżuterię, pamiątki z Krakowa, pocztówki, kalendarze, drewniane zabawki, drewniane wałki, wyroby skórzane, kożuchy regionalne. Ustawiona została kuźnia, w której odbywają się pokazy kowalstwa. Tam też można nabyć podkówkę ze swoim imieniem.

Tegorocznemu wydarzeniu jak zawsze towarzyszy wiele imprez artystycznych. Tradycją od wielu lat jest prezentacja małopolskich gmin. Prezentacje odbywają się na estradzie oraz na stoisku promocyjnym umieszczonym w okolicy estrady, gdzie gminy promują swoje wyroby regionalne. 

Wystrój jarmarku to głównie żywe choinki z plantacji świerków. Rynek został udekorowany pachnącymi choinkami, których jest ponad 600, oraz ciepłym, białym światłem i girlandami.

Symbolicznym momentem ma być uroczyste zaświecenie choinki na Rynku Głównym, które odbędzie się w piątek, 6 grudnia, o godz. 17.30.