Spis treści
Światowy Dzień Chleba. Unoszący się w całym domu zapach świeżo upieczonego chleba przywołuje beztroskie dzieciństwo. Dziś, chociaż na każdym rogu i w każdym sklepie można kupić świeży bochenek chleba, nic tak nie smakuje jak domowy, pachnący chleb. Pszenny czy żytni? A może mieszany? TUTAJ znajdziecie przepisy na pyszny domowy chleb.
Polacy kochają chleb. Zjadamy go około 45 kg rocznie!
Ponoć nigdzie na świecie chleb nie smakuje tak dobrze jak w Polsce. I coś w tym jest! Kochamy chleb i umiemy go robić! Przepisy przekazywane z pokolenia na pokolenia mają swoją wartość. Co ciekawe – coraz więcej osób piecze chleb w domu, powstały nawet „giełdy” zakwasów do chleba, gdzie ludzie chętnie dzielą się zakwasem właśnie.

I choć spożycie chleba z roku na rok nieco spada, i tak zjadamy go bardzo dużo! Według szacunków Instytutu Polskie Pieczywo w 2015 r. statystyczny Polak zjadł 45,3 kg pieczywa, czyli o 2,5 kg mniej niż rok wcześniej (2014 – 47,8 kg, 2010 – 56,7 kg, 2009 – 59 kg, 2008 – 61 kg). Tymczasem jeszcze w 1981 przeciętny mieszkaniec tego kraju spożywał ok. 100 kg chleba, a w początkach XXI wieku – około 80 kg!
Początki chleba, czyli jak to się zaczęło?
Najbardziej pierwotną formą chleba są placki z mąki i śruty pieczone w popiele, na rozgrzanych kamieniach, później także na rusztach i blachach. Odrębnym rodzajem chleba były suche placki starożytnych Izraelitów (maca).
Znacie powiedzenie „łamać się chlebem”? Wzięło się zapewne stąd, że chleb znany w starożytności nie przypominał chleba znanego nam dziś. Jego kształt zbliżony był do podpłomyka. Takiego chleb się nie kroiło, tylko łamało. I zapewne stąd wziął się powszechnie znany w wielu kulturach zwyczaj obrzędowego łamania chlebem.
Zwyczaj łamania, a nie krojenia chleba, utrzymał się zresztą do dzisiaj w kulturze śródziemnomorskiej.
W starożytnym Egipcie ofiary z chleba składano bogom. Tutenchamon na „życie po śmierci” dostał między innymi kosze chleba.
Ale co ciekawe - w starożytnej Grecji znano około 50 przepisów na różnego rodzaju chleby, w średniowieczu piekarze wypiekali 9 głównych rodzajów chleba.
Archaiczną formę chleba wśród Słowian, która przeznaczona była do codziennego spożycia stanowił placek chlebowy zwany podpłomykiem noszący również w języku staropolskim nazwę wychopieniek.
W Polsce chleb zaczęto wypiekać prawdopodobnie już w pierwszych wiekach naszej ery! W XIII wieku znano już ponad 10 gatunków chleba!
Co ciekawe, jeszcze nie tak dawno (nasze prabacie zapewne o tym pamiętają) formą pieczywa odświętnego był kołacz (przepis znajdziesz TUTAJ), a nie chleb! Na co dzień, zamiast chleba, jeszcze w latach 50. w niektórych rejonach polski (zwłaszcza na wschodzie) piekło się proziaki, czyli placki na sodzie, które zastępowały chleb (przepis znajdziecie TU).
Rodzaje i gatunki chleba
Pszenny, żytni, czy mieszany? Jakie są rodzaje i gatunki chleba? Rozróżnia się chleb żytni (razowy i biały), chleb mieszany żytnio-pszenny oraz chleb pszenny.

W krajach północnych bardziej rozpowszechniony jest chleb żytni niż pszenny, w niektórych okolicach wypieka się także chleb z mąki jęczmiennej i owsianej, a na obszarach uprawy kukurydzy ważnym składnikiem ciasta do wypieku chleba jest mąka kukurydziana.
Podstawowymi składnikami chleba są: mąka pszenna lub mąka żytnia, woda, sól oraz dodatki, na przykład drożdże lub zakwas.
Chleb krojony – dla wygody
Na koniec ostatnia ciekawostka. Skąd się wziął chleb krojony? Maszynę do krojenia chleba w 1912 r. wymyślił i opatentował Otto Frederick Rohwedder.

Jednak problemy z utrzymaniem świeżości takiego pieczywa zniechęciły go do uruchomienia produkcji na większą skalę. Dopiero w 1928 r., po emigracji do USA, Rohwedder wrócił do swojego wcześniejszego pomysłu, projektując linię produkcyjną, która najpierw kroiła, a następnie natychmiast szczelnie pakowała pokrojony chleb.
Przysłowia z chlebem
Chleb – nie mogło być inaczej! - doczekał się przysłów. Zobaczcie najpopularniejsze z nich:
- "Bez pracy, nie ma kołaczy"
- "Ciężko pracować trzeba na kawałek chleba"
- "Aż miło na duszy, jak świeży chleb puszy"
- "Biedna to kraina, gdzie się chleb kończy, a kamień zaczyna"
- "Dobry chleb z solą, byle z dobrą wolą"
- "Chleb płacze, gdy go darmo jedzą"
- "Chleb w drodze nie ciąży"
- "Chleb z solą - znak i hasło zgody"
- "Chleba dorabiać się trzeba"
Przepisy na pyszne chleby:
