Zabytkowa Kopalnia Węgla Kamiennego w Jawiszowicach ma szansę stać się turystycznym hitem Małopolski

Dagmar Kopijasz z Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau w Brzeszczach, która jest opiekunem zabytku w imieniu gminy Brzeszcze, podkreśla, że prace związane z renowacją i nadaniem budowli dawnego charakteru cały czas trwają. Niezależnie od tego zabytkowy obiekt już można zwiedzać.

- Na razie organizujemy zwiedzanie tylko dla grup zorganizowanych po wcześniejszym umówieniu się - zaznacza Dagmar Kopijasz

Jak dodaje, było już sporo wycieczek szkolnych z Polski, a także grup z zagranicy, m.in. z Francji, Włoch, Niemiec.

Kiedy kopalnia będzie ogólnie dostępna do zwiedzania. Chcielibyśmy, aby było to możliwe w przyszłym sezonie turystycznym - dodaje Dagmar Kopijasz.

Jest przekonany, że obiekt ma wiele atutów, które mogą przyciągać turystów. Kopalnia Brzeszcze-Jawiszowice to pierwsza i jedyna przedwojenna polska kopalnia węgla, przykład rozwoju polskiego przemysłu w czasach II Rzeczpospolitej.

Szyb Andrzej III, który góruje nad okolicą, to jeden z najwyższych i największych przedwojennych szybów. Ma 40 m wysokości. Są na nim zamocowane cztery ogromne linowe koła wyciągowe.

Fundacja planuje budowę na najwyższej części szybu platformy widokowej. Roztacza się stąd widok na część Beskidów, Śląska i Małopolski.

Pomysłów, jak zagospodarować wnętrza obiektu pasjonaci historii z Brzeszcz mają wiele. Na przykład w maszynowni szybu Andrzej III, którą odnowili, poświęcając na to kilkaset godzin własnej pracy, chcą urządzić miejsce dla koncertów, pokazów filmowych czy prelekcji.

Generalnym założeniem projektu jest powołanie na terenie byłej kopalni centrum edukacyjno-historycznego.

Wielu już porównuje Zabytkową Kopalnię Jawiszowice do kopalni Guido w Zabrzu i innych podobnych zabytkowych obiektów na Śląsku udostępnionych do zwiedzania.

Chcemy, aby nasz projekt na mapie istniejących industrialnych zabytków wyróżniało zachowanie atmosfery charakterystycznej dla każdego z prezentowanych okresów historii – zaznacza Dagmar Kopijasz.

W części działalności edukacyjnej mają być pokazane dzieje kopalni wplecione w dwie wojny światowe i okupacji niemieckiej, gdy była filią obozu koncentracyjnego. Tłem historycznym mają być kolejne okresy: kapitalizm, socjalizm, stan wojenny, kryzysy narodowe oraz rewolucja techniczna i technologiczna.

W ponad 120-letniej historii kopalni Brzeszcze-Jawiszowice jest wiele istotnych dat. Pod koniec XIX wieku rozpoczęły się odwierty badawcze, które potwierdziły istnienie złóż węgla na tym terenie. Z kolei w 1903 roku rozpoczęły się przygotowania do budowy kopalni w Brzeszczach.

Ilustracją do tych opowieści o dziejach kopalni będą oryginalne urządzenia. Są to maszyny Siemensa z lat 20. XX wieku, stalowe konstrukcje szybów wyprodukowane w Królewskiej Hucie w Chorzowie czy Hucie Zgoda w Świętochłowicach - wyliczają pasjonaci historii z Brzeszcz.

Przyznają, że realizacja projektu będzie zależeć od skali uzyskanego dofinansowania z funduszy zewnętrznych. Już trwające prace finansowane są z Programu Polski Ład. Innym źródłem, na które bardzo liczy fundacja jest Fundusz Sprawiedliwej Transformacji.

Zgodnie z jego założeniami, ma służyć realizacji przedsięwzięć na obszarach zagrożonych po likwidacji branży górniczej, a tak jest właśnie w przypadku terenów w Jawiszowicach.

Podkreślić trzeba, że prace nad projektem poprzedziło osiem lat starań Fundacji Pobliskie Miejsca o zachowanie zabytkowej zabudowy, która zgodnie z planami miała zostać zrównana z ziemią.

W sumie fundacji udało się uratować siedem historycznych obiektów, w tym dwa nadszybia przedwojennych szybów Andrzej III i Andrzej IV, dwa budynki z oryginalnymi maszynami wyciągowymi z lat 30. XX w. i inne cenne urządzenia z różnych okresów.

Fundacja jest gotowa do prezentacji tego, co już można zobaczyć dla grup zorganizowanych. Szczegóły dotyczące zgłoszeń można uzyskać pod numerem +48 504 530 740.

Skontaktuj się z nami, dorzuć swoją cegiełkę i spotkajmy się na kopalni. Wspólnie odbudujmy 120 lat historii! - zachęca Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau.