Zakopane. Zobaczcie jak wyglądało miasto pod Tatrami za nim stało się znanym kurortem

Początek osadnictwa w Zakopanem dały pastwiska. To tu wzdłuż potoków takich jak Zakopianka, Cicha Woda czy Biały Dunajec rozwijało się życie. Teren dzisiejszego miasta był miejscem tzw. przepasek. To w tej kotlinie pasterze pędząc swoje stada przez szlak na Gubałówce czekali na zejście śniegu z gór. Zakopane przez wieki wykorzystywane było przez pasterzy, którzy w końcu zaczęli się tu licznie osiedlać na stałe. Nazwa „Zakopane” po raz pierwszy pojawiła w 1605 roku, a odnotowała ją Kronika Parafii Czarnodunajeckiej.

Przełom wieków XVII i XVIII to okres kiedy Zakopane powoli rozrasta się. Mieszkańcy trudnili się głównie pasterstwem i rolnictwem, które nie było zbyt dochodowe. Prawdziwą rewolucją dla regionu była budowa huty żelaza w Kuźnicach w 1766 roku. Okres największej prosperity datuje się od 1824 roku. Wtedy to węgierska rodzinę Homolacsów zakupiła wieś wraz z fragmentem Tatr i rozwinęła je. Tutejsza huta stała się najważniejszym ośrodkiem metalurgicznym w Galicji. Hutnictwo stało się dla mieszkańców bardziej dochodowym zajęciem niż rolnictwo. Pojawili się nowi osadnicy.

W drugiej połowie XIX wieku Zakopane zaczęło rozwijać się jako uzdrowisko. A to za sprawą wydanego w 1860 roku pierwszego przewodnika po Tatrach autorstwa Eugeniusza Janoty, a także Walerego Eliasza. Miejsce rozpropagował znany warszawskiego lekarza – Tytus Chałubiński. To on polecał Zakopane jako doskonałe miejsce, gdzie można odpocząć i podreperować zdrowie. Wtedy wieś doczekała się już statusu autonomicznej gminy, pierwszej poczty oraz karczmy.

W 1875 roku w Kuźnicach otwarto pierwszy punkt związany z wodolecznictwem. Hutnictwo zeszło na dalszy plan, aż w końcu upadło zupełnie jeszcze przed końcem XIX wieku. W tym czasie powstała w Zakopanem Szkoła Przemysłu Drzewnego i szkoła koronkarska dla dziewcząt.

Nowy kurort zyskuje szybko popularność w wszystkich trzech zaborach. Do Zakopanego ściągała arystokracja i bohema artystyczna. W 1886 roku Zakopane oficjalnie uzyskało status uzdrowiska tzw. Stacji Klimatycznej.

Niespełna trzy lata później właścicielem dóbr zakopiańskich stał się hrabia Władysław Zamoyski. Kupił je na licytacji za 460 002 złote i 3 centy. Hrabia nabył też fragment samych Tatr. Nowy właściciel zmodernizował miasteczko - powstały m.in. wodociąg, muzeum, szkoły oraz inne budynki użyteczności publicznej. Nakazał także zalesiać wykarczowane zbocza Tatr. To on dał podwaliny pod dzisiejszy park narodowy. Za wstawiennictwem doprowadzono kolej do Zakopanego.

Z początkiem XX wieku w mieści znajdowało się już 1075 budynków, w których mieszkało 5768 osób. Od 1933 roku Zakopane oficjalnie stało się miastem – uzyskało pełne prawa miejskie.

Przełom wieków był złotym czasem dla kultury Zakopanego. Z całej Polski i zza granicy ściągała bohema artystyczna – literaci, malarze, muzycy czy inteligenci wspierający rozwój taternictwa i turystyki w całym regionie. Bywali i mieszkali tu m.in. Henryk Sienkiewicz, Stefan Żeromski, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Stanisław Ignacy Witkiewicz czy sam Stanisław Witkiewicz, który zapoczątkował tzw. styl zakopiański.

W czasie II wojny światowej Zakopane odegrało istotną rolę. Było miejscem przerzutowym do Węgier. W ciemnych czasach wojny istotną rolę odegrał ruch oporu, a także kurierzy tatrzańscy, którzy przeprowadzali ludzi, przenosili towary i meldunki na Węgry.

Wiek XX to też rozwój sportów zimowych w Zakopanem. Trzy razy odbywały się tu mistrzostwa świata w narciarstwie klasycznym (1929, 1939, 1962), a także mistrzostwa świata w narciarstwie alpejskim (1939) oraz Puchar Świata w narciarstwie alpejskim (1974).

Miasto do dziś jest miejscem atrakcyjnym dla turystów, chętnie odwiedzanym przez artystów z polski i zagranicy. W ostatnim okresie Zakopane odkryli gości z krajów arabskich. Moda na Zakopane nadal trwa.

Przez dziesięciolecia miasto pod Giewontem bardzo mocno się zmieniło. Obecnie - niestety - coraz częściej jest zabudowywane betonowo-szklanymi molochami. Według niektórych powoduje to, że miasto traci swój unikatowy urok.

Zobaczcie w galerii jak Zakopanego wyglądało na przełomie XIX i XX wieku. Nie poznacie tego miasta!