80. rocznica powołania Armii Krajowej w Muzeum Narodowym w Krakowie

FLESZ - Powrót do nauczania stacjonarnego

Pokaz obejmie kilkanaście wyselekcjonowanych obiektów, na które składają się: broń palna używana przez Armię Krajową, dokumenty oraz osobiste pamiątki żołnierskie z lat 1942-1945.

Wśród wyeksponowanej broni palnej, stanowiącej symboliczny przegląd zdobycznego uzbrojenia, jakim dysponowali żołnierze Armii Krajowej, wyróżnia się karabin niemiecki MP40 wyprodukowany w roku 1941, zdobyty przez żołnierza AK, Jana Chimiczewskiego, operującego w okolicach Rabki. Broń została zdekonspirowana przez syna Chimiczewskiego dopiero 67 lat po jej ukryciu, w roku 2012.

O historii znalezienia ukrytego skarbu rozpisywały się wówczas wszystkie lokalne media, a użycie słowa „skarb” nie jest w tym przypadku na wyrost. Broń tej klasy była dla żołnierzy Armii Krajowej niezwykle cenną zdobyczą. Świadczą o tym zarówno wspomnienia dowódcy Chimiczewskiego, Romana Medwicza, jak i fakt, że broń została pieczołowicie zabezpieczona przed złożeniem jej w tajnej skrytce. Dla współczesnego pokolenia, to nie tylko pamiątka po jednym, z pośród tysięcy często anonimowych bohaterów, ale również rzadki zabytek techniki, jeden z nielicznych zachowanych „Schmeisserów” w polskich zbiorach muzealnych, posiadający wciąż sprawny mechanizm zamkowy.

Na wystawie obejrzeć będzie można również pamiątki osobiste po Jadwidze Niemirzynie, walczącej w Powstaniu Warszawskim w kompani „Habdank” pod pseudonimem „Kora” oraz dokumenty związane z nadaniem Krzyża Armii Krajowej Emerykowi Hutten-Czapskiemu jun. Zwiedzający będą mogli zobaczyć także charakterystyczne biało-czerwone opaski naramienne, w tym jedną związaną z Wileńską Brygadą Armii Krajowej.

Gratką dla miłośników historii może okazać się unikatowa pamiątka historyczna pochodząca z prywatnej kolekcji. Jest nią namalowany w warunkach konspiracyjnych portret Stanisława Grzywacza ps. „Mahardża” (1921-1996), służącego w I kompanii „Huragan” wchodzącej w skład Samodzielnego Batalionu Partyzanckiego „Skała” – jednym z najważniejszych i najbardziej aktywnych w Małopolsce. Portret ma przede wszystkim charakter dokumentu historycznego. Na odwrocie umieszczona została karteczka z podpisami 12 towarzyszy broni portretowanego, upamiętniając garstkę z ponad 500, w większości anonimowych żołnierzy służących w OP „Skała”.

Ekspozycję będzie można obejrzeć w hallu 1. piętra w Gmachu Głównym Muzeum, w dniach 15-27 lutego 2022 r. Wstęp wolny.