Bez ciężkiego sprzętu i wielkich dźwigów. Tak budowano miasto Nowa Huta koło Krakowa

Według pierwotnego zamysłu, Nowa Huta miała być odrębnym miastem. Opracowaniem generalnej koncepcji dla tego obszaru zajął się zespół kierowany przez warszawskiego architekta Tadeusza Ptaszyckiego. Projekt Nowej Huty to nie tylko bloki mieszkalne. Przedstawiał on też: ratusz, forum główne, plac defilad, teatr oraz centralną bibliotekę.

Nowe miasto obok Krakowa według zamysłu, miało zostać wybudowane dla pracowników, którzy w przyszłości mieli znaleźć pracę w kombinacie metalurgicznym, w ówczesnej Hucie im. Lenina, później: Huta im. Tadeusza Sendzimira (1990), Ispat Polska Stal SA Oddział Kraków (2004), Mittal Steel Poland SA Oddział Kraków (2005) i ArcelorMittal Poland Oddział w Krakowie (od 2 października 2007).

Warto przypomnieć, że koncepcja lokalizacji kombinatu w rejonie Krakowa zwyciężyła między innymi z powodów komunikacyjnych, ze względu na możliwość łatwego pozyskania węgla ze Śląska i rudy z Krzywego Rogu. Nie bez znaczenia było też położenie nad Wisłą pozwalające na uzyskanie wody technologicznej i planowanie transportu rzecznego surowców i gotowych wyrobów – w związku z czym na krakowskich Kujawach powstał port rzeczny (ale nie został dokończony).

Decyzję o budowie największego w Polsce kombinatu metalurgicznego podjęto 17 maja 1947 roku, gdy powołano Komisję do Spraw Budowy Nowej Huty przy Centralnym Zarządzie Przemysłu Hutniczego. Budowę kombinatu metalurgicznego rozpoczęto 26 kwietnia 1950.

Niedługo później, bo w 1951 r. gminę Mogiła wyłączono z powiatu krakowskiego i włączono do Krakowa, a następnie utworzono nową dzielnicę pod nazwą Nowa Huta.

W momencie przyłączenia do Krakowa, Nowa Huta obejmowała obszar następujących miejscowości: część Batowic na południe od linii kolejowej, Mistrzejowice, Bieńczyce, Mogiła, Krzesławice, Grębałów, Zesławice, Kantorowice, Lubocza, Pleszów, Branice, Ruszcza, Wadów.

Tworząc w 1951 r. dzielnicę Nowa Huta, włączono do niej ponadto: wschodnią część Dąbia, Łęg, Czyżyny, skrawek Płaszowa, wschodnią część Rakowic oraz wschodni skrawek Prądnika Czerwonego. Obszary te formalnie od 1945 r. stanowiły część Krakowa, a faktycznie zostały do niego przyłączone jeszcze podczas niemieckiej okupacji w 1941 r.

W dniu 1 stycznia 1973 r. do dzielnicy (a więc do miasta Krakowa) zostały włączone: część Dziekanowic położona na południe od linii kolejowej, Łuczanowice, Kościelniki, Wyciąże, Wolica, Przylasek Wyciąski, Przylasek Rusiecki.

Ostatnia zmiana granic dzielnicy nastąpiła w dniu 1 stycznia 1986 r. Przyłączono wtedy miejscowości: Węgrzynowice oraz Wróżenice.

Warto też wspomnieć, że po kilkudziesięciu latach, w 1990 r. został wprowadzony nowy podział administracyjny Krakowa i na obszarze Nowej Huty utworzono następujące dzielnice: Dzielnica XIV Czyżyny, Dzielnica XV Mistrzejowice, Dzielnica XVI Bieńczyce, Dzielnica XVII Wzgórza Krzesławickie i Dzielnica XVIII Nowa Huta (red. w 2006 r. Rada Miasta Krakowa uzupełniła nazwy dzielnicom o nazwy).