Małopolska zachodnia. Problem smogu wrócił. Będą wzmożone kontrole palenisk. Sprawdzone zostaną także składy węgla?

Rozpoczął się sezon grzewczy, a wraz z nim wrócił problem smogu. Bezwietrzna pogoda sprawiła, że nad wieloma miejscowościami w tym tygodniu zalegała chmura szkodliwych związków chemicznych i pyłów. Pomimo, że w Małopolsce od 1 stycznia 2023 r. zacznie obowiązywać zakaz użytkowania „kopciuchów”, czyli kołów bezklasowych, tempo wymiany starych pieców jest wciąż zbyt wolne. Jak informuje Polski Alarm Smogowy w drugim kwartale tego roku w pierwszej 50 najaktywniejszych gmin składających wnioski do programu "Czyste Powietrze" nie ma żadnej z Małopolski. Najlepsza pod tym względem jest gmina Przeciszów z pow. oświęcimskiego (74. miejsce), której mieszkańcy złożyli 36 wniosków, co dało najwyższy przelicznik w stosunku do liczby gospodarstw domowych. Mieszka tam 6,7 tys. ludzi, co daje ok. 1,7 tys. domów. W pierwszej setce znalazły się jeszcze gminy Nowe Brzesko i Chełmek.

Należy tutaj pamiętać, że gminy także na własną ręką prowadzą akcje wymiany pieców i zarezerwowały na ten cel w swoich budżetach pokaźne środki. Dla przykładu w gminie Chrzanów z roku na rok zwiększa się pula pieniędzy przeznaczanych na ten cel. W 2019 r. było to 900 tys. zł, w ub. roku 1 mln zł, natomiast bieżącym już 1,2 mln zł. Taką potrzebę dostrzegają także mniejsze gminy jak Alwernia, która w tym roku po raz pierwszy przeznaczając na ten cel... 30 tys. zł.

Chętnych było bardzo wielu. Niestety budżet mamy ograniczony, ale w przyszłym roku także zabezpieczymy pieniądze na ten cel - podkreśla Beata Nadzieja-Szpila, burmistrz Alwerni.

Program Ochrony Powietrza dla Małopolski zakłada nie tylko konieczność wymiany do końca 2022 roku kotłów pozaklasowych, ale także kotłów 3 lub 4 klasy. Czas na ich wymianę mieszkańcy mają do końca 2026 roku. Natomiast kotły 5 klasy zainstalowane przed 1 lipca 2017 roku mogą być eksploatowane do końca swojej żywotności.

Niezależnie czym ogrzewamy nasze domy i mieszkania musimy liczyć się z wyższymi rachunkami. Gaz, węgiel, prąd, drewno, olej oraz ciepło z sieci podrożały. To sprawia, że wiele osób stara się dogrzewać domostwa spalając śmieci. Straż miejska oraz gminy już zapowiadają wzmożone kontrole.

Kontrole prowadzone są doraźnie w przypadku zgłoszeń o podejrzeniu spalania odpadów. Takich kontroli wykonywanych jest kilkadziesiąt w miesiącu. Zazwyczaj okazuje się, że spalany jest węgiel kiepskiej jakości - podkreśla Michał Latos z Urzędu Miasta i Gminy w Olkuszu.

W minionym sezonie grzewczym nie tylko strażnicy miejscy i urzędnicy zaglądali mieszkańców do pieców, ale także monitorowano jakość powietrza z wykorzystaniem drona. Tak było m.in. w Chrzanowie, Libiążu i Trzebini. W tym przypadku również nie wykryto nadużyć, dlatego włodarze gmin mniej przychylnie spoglądają na wykładanie pieniędzy na ten cel.

Pomimo, że nie udało się nikogo złapać na gorącym uczynku, to kontrole z wykorzystaniem drona przyniosły efekt. Ludzie wiedząc, że w każdej chwili może zostać przeprowadzona taka kontrola, bali się wrzucać do pieców śmieci - podkreśla Arkadiusz Pypłacz, przewodniczący zarządu Związku Międzygminnego "Gospodarka Komunalna" w Chrzanowie.

Robert Maciaszek, burmistrz Chrzanowa, podkreśla, że jest zwolennikiem prowadzenia dalszych kontroli z wykorzystaniem drona. - Uważam, że kontrole są jednym z ważnych elementów systemu poprawy jakości powietrza. Dlatego musimy je kontynuować - zaznacza Robert Maciaszek.

Samorządowcy dążą także do tego, by w tym roku kontrole były przeprowadzane na składowiskach węgla. Byłoby tam sprawdzane, czy węgiel, który trafia do pieców mieszkańców posiada odpowiednie certyfikaty i spełnia normy. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w tym roku nałożył na wszystkie gminy obowiązek kontroli czym mieszkańcy palą w piecach.

Mieszkańcy mogą także zgłaszać swoje podejrzenia dotyczące spalania odpadów poprzez Ekointerwencje, czyli formularz dostępny na stronie ekomalopolska.pl. Najaktywniejsi pod tym katem są mieszkańcy powiatów chrzanowskiego i krakowskiego, którzy zgłosili już ponad 500 interwencji.

Przypomnijmy, że za spalanie odpadów grozi mandat w wynosi do 500 zł, natomiast straż miejska może również skierować wniosek do sądu i wówczas grzywna może wynieś do 5000 zł.

W wymianie pieców na lepsze lub inne systemy ogrzewania wcale nie chodzi o to, że urzędnicy chcą nam wydrenować kieszenie. Skutki przebywania w skażonym powietrzu to nie tylko odczuwanie smrodu ale wiele chorób. Ich leczenie jest o wiele kosztowniejsze niż profilaktyka, czyli dbanie o czyste środowisko.

FLESZ - 38 lat i koniec?