https://gazetakrakowska.pl
reklama
MKTG SR - pasek na kartach artykułów

Miasteczko na krańcu Małopolski na zboczu Beskidu Małego. Plackorze, samolot i słynna rzeźba Janinki. Andrychów, jakiego nie znacie

Małgorzata Gleń
Sławomir Bromboszcz
Mieszkańcy to Plackorze, umówić można się pod samolotem, w centrum miasta popływać łódką, a na spacer iść na Pańską Górę. Wiecie co to za miasteczko? Andrychów położony w Beskidzie Małym. Leżący na skraju Małopolski, nie jest miasteczkiem na końcu świata. Tu tętni życie.

O czym przeczytacie:

Andrychów został założony być może już na przełomie XIII/XIV w. Pierwsza pisana o nim wzmianka w 1344 wymienia miejscowość pod nazwą Henrichov. Wówczas znajdowała się w księstwie oświęcimskim.

Rozbójnicy tu grasowali

W XV w. na szlakach pełno było rozbójników. Napadali na wsie, kupców i wszystkich, którzy mogli mieć przy sobie parę gorszy. Wieś opustoszała. Odrodziła się ok. 1434 roku. Tym razem nosiła nazwę od imienia Andrzej (Jędrzychów).

Andrychowski Rynek nie jest placem. Ma nieregularny kształt przez burzliwą historię miasta. Więcej informacji w galerii
Andrychowski Rynek nie jest placem. Ma nieregularny kształt przez burzliwą historię miasta. Więcej informacji w galerii
Sławomir Bromboszcz

W 1445 z Księstwa Oświęcimskiego wyodrębniło się księstwo zatorskie, w granicach którego znalazł się Andrychów. Był małą wsią, mniejszą od sąsiedniego Inwałdu, Wieprza oraz innych w sąsiedztwie. W 1665 roku wieś została splądrowana i spalona przez oddziały szwedzkie, co zatrzymało jej rozwój na wiele lat.

Aż nadeszli tkacze

Na początku XVIII wieku Franciszek Ksawery Schwarzenberg-Czerny, ówczesny właściciel klucza andrychowskiego (aż do 1945 roku Andrychów pozostawał w prywatnych rękach), chcąc podnieść gospodarkę po zniszczeniach spowodowanych epidemiami i wojnami, sprowadził wyspecjalizowanych tkaczy z Belgii, Saksonii i Śląska oraz umożliwił chłopom wykup ziemi. Podjął również starania o lokację miasta. Udało się to dopiero kolejnemu właścicielowi – Stanisławowi Ankwiczowi. Jednak jeszcze za życia Franciszka, w 1750 roku, Andrychów uzyskał królewski przywilej na organizację jarmarków. Zezwolono również na utworzenie organizacji cechowych. Było to ewenementem na skalę Rzeczpospolitej, gdyż te prawa przysługiwały dotąd miastom. Podstawie przywileju królewskiego z 24 października 1767 roku 8 maja 1768 roku, Andrychów stał się miastem.

W centrum miasta jest uroczy staw
W centrum miasta jest uroczy staw
Sławomir Bromboszcz

Co ciekawe, pod lokację wydzielono część wsi. Tym samym, aż do połączenia w 1886 roku, miasto Andrychów sąsiadowało ze wsią Andrychów. Znaczenie Andrychowa stopniowo rosło.

Przedsiębiorczy chłopi

Na koniec XVIII w. przypadł rozkwit kolegacji chłopskich, czyli zakładanych przez nich spółek.

Chłopi z Andrychowa i okolicy prowadzili interesy w Stambule, Aleksandrii, Wenecji, Marsylii, Barcelonie, Lubece, Hamburgu, Gdańsku, Moskwie.

Zamek Andrychowski jest w kiepskim stanie, będzie tu remont
Zamek Andrychowski jest w kiepskim stanie, będzie tu remont
Sławomir Bromboszcz

W 1886 r. rady wsi i miasta podjęły decyzję o połączeniu się Andrychowa w jeden organizm miejski. Tereny wsi Andrychów zostały włączone do miasta Andrychowa. Otwarcie linii kolejowej w 1888 r. spowodowało dalszy rozwój gospodarczy.

Powstawały przędzalnie, tkalnie i farbiarnie. Od 1926 roku kursowały autobusy na trasach do Krakowa i Białej, a od 1929 r. istniała stacja benzynowa. W 1936 r. zmotoryzowano Straż Pożarną. Teraz miasto ma prawie 20 tys. mieszkańców. Stolica powiatu, czyli Wadowice, ok. 2 tys. mniej.

Wjeżdżając do Andrychowa od strony Wadowic nie da się go nie zauważyć
Wjeżdżając do Andrychowa od strony Wadowic nie da się go nie zauważyć
Sławomir Bromboszcz

Obecnie Andrychów ma kilka dużych zakładów i przedsiębiorstw.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Uroczystości w Gnieźnie. Hołd dla pierwszych królów Polski

Polecane oferty
* Najniższa cena z ostatnich 30 dniMateriały promocyjne partnera
Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska