Nie żyje prof. Alicja Helman. Wybitna znawczyni filmu, wychowała pokolenia polskich filmoznawców

28 lutego 2021, 19:44

Była legendą polskiego filmoznawstwa, autorką licznych monografii, niestrudzoną badaczką i popularyzatorką filmu, pedagogiem z wielkim sercem - kierowała, m.in. Katedrą Teorii Filmu w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ, wychowała pokolenia polskich filmoznawców. Prof. Alicja Helman zmarła po długiej chorobie 24 lutego w Torrevieja w Hiszpanii. Miała 85 lat.

FLESZ - Trzecia fala - ważne zmiany

Wybitna teoretyk i historyk filmu, eseistka i tłumaczka, wychowała pokolenia polskich filmoznawców. Jak informuje Polski Instytut Sztuki Filmowej, wypromowała 44 doktorów. Prof. Alicja Helman zmarła po długiej chorobie 24 lutego.

O jej śmierci poinformował eseista i krytyk Lesław Czapliński. „Z andaluzyjskiej Torrevieja dotarła wiadomość o śmierci prof. Alicji Helman. Z wykształcenia, jak siostra Zofia, muzykolożka, dzięki zainteresowaniu muzyką Siergieja Prokofiewa w filmach Siergieja Ejzensztejna stała się pionierką polskiej filmologii, wiążąc się z Instytutem Sztuki Polskiej Akademii Nauk” – napisał w mediach społecznościowych.

Alicja Helman urodziła się 19 maja 1935 r. w Radomiu. Po ukończeniu studiów muzykologicznych na Uniwersytecie Warszawskim zajęła się naukowo muzyką filmową.

W latach 1955-73 pracowała w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie, kierowała Zakładem Filmu i Telewizji Instytutu Literatury i Kulturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1973-86) i Zakładem Filmu i Telewizji Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (od 1986 r.), a następnie Katedrą Teorii Filmu w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ (do 2007 r.) W ostatnich latach była profesorem Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.

Profesor Helman zainicjowała badania filmologiczne z perspektywy semiotyki, psychoanalizy i feminizmu, jest autorką książek poświęconych teorii filmu, m.in „O dziele filmowym” (1970), „Przedmiot i metody filmoznawstwa” (1985), „Podstawy wiedzy o filmie” (2008) i „Historia myśli filmowej. Podręcznik” (2008). Spod jej pióra wyszły liczne monografie: „Urok zmierzchu. Filmy Luchina Viscontiego” (2001), „Ten smutek hiszpański. Konteksty twórczości filmowej Carlosa Saury” (2005), „Odcienie czerwieni. Twórczość filmowa Zhanga Yimou” (2010), za którą otrzymała Nagrodę im. Bolesława Michałka, i „Ścieżkami utraconego czasu. Twórczość filmowa Chena Kaige” (2012).

Filmoznawcy znają prof. Alicję Helman również jako redaktorkę 10-tomowego „Słownika pojęć filmowych” (1991-98), którego była redaktorką i autorką większości haseł.