Pierwsze lata Nowej Huty na archiwalnych fotografiach. Wystawa w nowohuckim Domu Utopii

Realizację zaprojektowanego od podstaw nowego miast rozpoczęto w 1949 roku. Budowano je z myślą o pracownikach powstałego w 1954 roku kombinatu metalurgicznego - Huty im. Lenina. Miasto zaplanowano w kształcie sześcioramiennego, rozpostartego wachlarza, a generalnym projektantem Nowej Huty mianowano Tadeusz Ptaszyckiego. Pierwsze budynki zwiastujące powstanie nowego miasta zaczęto wznosić w czerwcu 1949 roku na terenie wsi Mogiła, a tuż obok cmentarza mogilskiego zaczęto stawiać wzorowany na budynkach warszawskiego Mariensztatu pierwszy blok mieszkalny - obecny blok nr 14 na osiedlu Wandy.

Od początku budowie nowego miasta towarzyszyło dokumentowanie jego powstawania, zasiedlania, rodzącego się tu nowego życia.

Fotografie Henryka Makarewicza i Wiktora Pentala to zapis pierwszych lat Nowej Huty, miasta pomyślanego i realizowanego jako całościowy koncept architektoniczny i społeczny. Na prezentowanych na wystawie fotografiach uwiecznione zostały dwie dekady Nowej Huty, od 1949 do 1970 roku.

"Dalekie od dosłowności, ikoniczne obrazy Wiktora Pentala i Henryka Makarewicza tworzą wizualne DNA Nowej Huty, stanowiąc nie tyle wielopłaszczyznowy zapis pierwszych jej lat, co przepustkę do rozumienia doświadczenia modernizmu i nowoczesności, jak również działań badawczych wobec jej naczelnego medium – fotografii" - czytamy w opisie wystawy.

Obu autorów charakteryzuje oryginalne spojrzenie na Nową Hutę i jej mieszkańców.

"Empatyczna postawa Pentala, pozwalająca na wyjątkowe zbliżenie odbiorcy do przedstawionych na fotografiach osób, powoduje, że porównywany bywa do Roberta Doissneau. Makarewicz, który choć również jest zainteresowany człowiekiem, jawi się bardziej jako bezwzględny egzekutor perfekcyjnych kadrów, podobnie jak Henri Cartier-Bresson. Jednocześnie nierzadko heroizuje swoich bohaterów" - wyjaśniają organizatorzy.

Wystawa "Miasto Idealne" stanowi wybór prac fotografów, zderzający perspektywę miasta idealnego, pomyślanego od podstaw zarówno wymiarze architektonicznym, jak i społecznym z jego realizacją i reprezentacją.

Trudno uwierzyć, ale zdjęcia dokumentujące powstawanie Nowej Huty szeroka publiczność może zobaczyć po raz pierwszy. Dodatkowego znaczenia tej wystawie nadaje miejsce prezentacji ekspozycji - nowohucki Dom Utopii – Międzynarodowe Centrum Empatii powstałe w postindustrialnych halach dawnych warsztatów Zespołu Szkół Elektrycznych, mieszczących się na osiedlu Szkolnym 26 w Nowej Hucie.

Wystawa czynna będzie do 31 grudnia. Chętnych, by poznać historię fotografii i powstawania Nowej Huty Dom Utopii zaprasza na oprowadzania kuratorskie po wystawie 2, 9 i 16 grudnia w godz. 17.30–18.30.