Rysunki stanowią artystyczny zapis archeologicznej ekspedycji Karola Lanckorońskiego do Pamfilii i Pizydii, w której towarzyszył mu w 1884 roku m.in. także Jacek Malczewski w roli dokumentalisty wyprawy. Celem badacza było zinwentaryzowanie pozostałych na tym terenie zabytków starożytnych, a także dokumentacja rysunkowa, opisowa i fotograficzna zabytków.
Malczewski skrzętnie dokumentował nie tylko uczonych przy pracy, ale też piórkiem i pędzlem notował scenki rodzajowe z codziennego życia członków ekspedycji.
Część prac, jak tłumaczą wawelscy badacze, powstała zapewne w czasie trwania wyprawy w 1884 roku. Liczne noszą datę o rok późniejszą – artysta wykonywał je na podstawie szkiców, kończył rozpoczęte prace lub wykorzystywał fotografie i na ich podstawie odtwarzał miejsca i sytuacje sprzed kilku miesięcy.
– Cieszymy się niezmiernie, że prace Jacka Malczewskiego, które powstały podczas wspomnianej wyprawy możemy zaprezentować Zwiedzającym na kameralnej wystawie w nieprzypadkowym czasie: nadchodzących wakacji; a więc podróży i planów związanych z wyjazdami. Przypominamy tym samym o jednej z najcenniejszych części kolekcji Zamku podarowanej przez prof. Karolinę Lanckorońską. „Jacek Malczewski w Anatolii” będzie doskonałą okazją do tego, by skonfrontować często żywe wspomnieniami współczesnej Turcji z dawniejszym, kulturowo-przyrodniczym wizerunkiem tego intrygującego obszaru – mówi Andrzej Betlej, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu.
Zanim trafiły na wystawę, prace trafiły do konserwacji. Materiały, których użył artysta: akwarela, tusz, atrament, należą do najbardziej nietrwałych ze względu na ich wrażliwość na światło i ryzyko wyblaknięcia pigmentów.
– Konserwacji zostały poddane 22 rysunki Malczewskiego. Zakres działań był bardzo szeroki; od konserwacji estetycznej, czyli oczyszczenie, naprawa uszkodzeń mechanicznych i niwelowanie deformacji aż do pełnej konserwacji z zabiegami oczyszczania na sucho, usuwania starych napraw i taśm montażowych, kąpielach wodnych, usuwaniem intensywnych zaplamień, uzupełnianiem ubytków i uszkodzeń masą papierową, scalaniem kolorystycznym – mówi Ewa Pietrzak, konserwatorka z Pracowni Konserwacji Papieru i Skóry, Zamek Królewski na Wawelu.
Rysunki to część daru, jaki w 1994 roku przekazała do zbiorów Zamku Królewskiego na Wawelu Karolina Lanckorońska.
Wystawę "Jacek Malczewski w Anatolii" można zobaczyć na Wawelu do 17 sierpnia.
