Skawina. Ze smrodem do sądu. Społeczna organizacja będzie uczestniczyła w postępowaniu przeciwko uciążliwej firmie

Społecznicy ze Skawiny zwrócili się do Fundacji Frank Bold (specjalizującej się w ochronie środowiska, jako części międzynarodowego zespołu prawników) o pomoc. To okazało się skuteczne. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przyznał rację Fundacji Frank Bold i nakazał Małopolskiemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska (WIOŚ) ponowne rozpatrzenie wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie zanieczyszczenia powietrza w Skawinie. Nakazał też dopuszczenie organizacji do udziału na prawach strony.

O poprawę powietrza od wielu lat walczy Skawiński Alarm Smogowy (SAS) i wskazuje uciążliwe firmy. Od firmy Valeo wymaga hermetyzacji produkcji. Jak mówił nam Łukasz Kurlit, przedstawiciel SAS, chodzi o to, żeby firma podjęła działania ograniczające smród do swojego terenu.

O hermetyzacji produkcji rozmawialiśmy wielokrotnie. Firma zobowiązała się do tego. Daliśmy jej czas, ale nie wywiązywała się z obietnic - mówił nam Łukasz Kurlit podczas protestów francuskiemu koncernowi Valeo.

Na protesty przychodziło po kilkuset mieszkańców. Domagali się likwidacji uciążliwości. Wielokrotnie mobilizowali Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska, żeby podejmował działania związane z poprawą powietrza. Jednak dotychczas w tych sporach nie byli stroną. Teraz sytuacja się zmieniła. Społecznicy mają brać udział jako strona w postępowaniu w sprawie odoru z zakładu.

135 mieszkańców Skawiny, podpisanych pod pismem - z końcem sierpnia 2020 r. - zwróciło się o pomoc do Fundacji Frank Bold. Prosili o wsparcie w sporze z Valeo, firmie emitującej dokuczliwy chemiczny odór.

Jak wskazują przedstawiciel fundacji wystąpili do WIOŚ w Krakowie o wszczęcia postępowania z urzędu w sprawie zanieczyszczeń z Valeo. Najpierw krakowski, a potem Główny Inspektor Ochrony Środowiska, odmówił interwencji i zakwestionował prawo fundacji do reprezentowania interesu społecznego poprzez udział w postepowaniu - jako strony.

To była arbitralna i naszym zdaniem błędna decyzja urzędu. We wniosku o wszczęcie postępowania przez WIOŚ wykazaliśmy zarówno istnienie problemu z zanieczyszczeniem odorowym w Skawinie, jak i to, że za udziałem naszej organizacji w postępowaniu przemawia interes społeczny. Teraz sąd potwierdził, że mieliśmy rację i nakazał WIOŚ ponowne rozpatrzenie sprawy – skomentował Adrian Chochoł, prawnik z Frank Bold.

Tymczasem inspektor ochrony środowiska wniósł w ubiegłym tygodniu skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

– To oznacza, że inspekcja ochrony środowiska, zamiast zająć się znanym od lat w całej Skawinie problemem, dalej gra na zwłokę. Choć uciążliwość zakładu jest obiektywnie potwierdzona, m.in. przez samą spółkę, to WIOŚ nawet nie wszczął postępowania, które mogłoby doprowadzić do redukcji odoru. Biorąc pod uwagę stan faktyczny, naprawdę trudno sobie wyobrazić, że NSA przyzna WIOŚ rację, a na dalszym opóźnianiu sprawy cierpią mieszkańcy – dodał Adrian Chochoł.

Problemy ze smrodem w Skawinie trwają od lat. W 2014 r. spółka Valeo rozbudowała linię produkcyjną chłodnic samochodowych, rok później rozszerzono pozwolenie na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza. Jak wskazywali przedstawiciele SAS, spółka wypuszczała substancje nie ujęte tym pozwoleniem. W 2020 r. pozwolenie wygasło, ale starosta krakowski na wniosek spółki przyznał nowe w listopadzie 2021 r.

Przedstawiciele Fundacji Frank Bold wskazują, że prawo wyklucza możliwość udziału organizacji społecznych podczas wydawania pozwoleń. Dlatego nie było możliwości ubiegania się o takie zapisy w pozwoleniu, które zmusiłyby zakład do natychmiastowego wdrożenia urządzeń redukujących odór. - Starosta o to niestety nie zadbał i wydał pozwolenie, które jak dotąd nie poprawiło sytuacji mieszkańców – informuje Adrian Chochoł.

Starosta odmówił też fundacji udostępnienia treści wydanego pozwolenia zasłaniając się tajemnica przedsiębiorstwa, na którą powołuje się Valeo, anonimizując ważne elementy pozwolenia, m.in. te dotyczące redukcji odoru. Prawnicy Frank Bold odwołali się od tej decyzji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO) i w połowie czerwca br. wygrali. Starosta będzie musiał ponownie rozpatrzyć ich wniosek.

- To wielowątkowa sprawa, w której nakładają się różne patologie trawiące system ochrony środowiska. Tymczasem mieszkańcy Skawiny są wyczerpani tą sytuacją. Dławiący odór sprawia, że nie mogą przebywać na zewnątrz czy nawet otworzyć okna w okresach nasilonej emisji. Żyją w ogromnym stresie, co bardzo negatywnie odbija się na ich zdrowiu psychicznym. Jako Fundacja jesteśmy zdeterminowani do użycia wszelkich dostępnych środków prawnych, by zakład wreszcie odpowiedzialnie wdrożył skuteczne działania redukujące odór. Wygrane sprawy przed WSA i SKO przybliżają nas do tego celu – komentuje prawnik z organizacji prawniczej specjalizującej się w ochronie środowiska.

FLESZ - Oczekiwania wobec rynku pracy w 2022 r.