W Krakowie obecnie przebywa ok. 120 tys. Ukraińców, a 48 tys. ma nadany numer PESEL. Na pomoc miasto wydało blisko 200 mln złotych

- Trzeba powiedzieć, że po wybuchu wojny na Ukrainie mieszkańcy Krakowa, ale i urzędy stanęły absolutnie na wysokości zadania. Pracowali, pomagali. Byli tymi, którzy rozpoczęli działania pomocowe dla przybywających do Krakowa uchodźców. Działania te polegały w głównej mierze na pomocy humanitarnej, ale też uruchomieniu obsługi administracyjnej. Swoją pomoc nieśli mieszkańcy, organizacje pozarządowe i samorządy partnerskie. Współpraca była koordynowana na poziomie miasta. Najważniejszą kwestią było zapewnienie tym ludziom warunków do życia: pożywienia, odpowiednich warunków sanitarnych czy zaspokojenia wydawałoby się tak przyziemnych potrzeb, jak np. zapewnienie ubrań czy miejsc do zakwaterowania. Miasto od wojewody przejęło ciężar prowadzenia punktu informacyjnego na Dworcu Głównym, który był sercem pomocy uchodźcom. Pomogły nam organizacje pozarządowe i masa wolontariuszy. - powiedział Jacek Majchrowski, prezydent miasta

Kolejnym punktem, o którym wspomniał włodarz miasta, był stadion Wisły, gdzie mieszkańcy mogli przynosić dary, które były wysyłane na Ukrainę lub wydawane uchodźcom przebywającym w Krakowie. Prezydent zaznaczył również, że miasto podpisało kilka ważnych porozumień z organizacjami, w tym np. UNICEF.

Prezydent przypomniał też o tym, że miasto zwróciło się o pomoc do miast partnerskich.

- Ta pomoc była dwukierunkowa i dotyczyła zarówno przyjmowania uchodźców do tych miast, a także pomocy materialnej. Gdy chodzi o pomoc dot. przyjęcia uchodźców, ona była oferowana w szerokiej skali, ale należy też przyznać, że uchodźcy nie bardzo chcieli wyjeżdżać do innych miast partnerskich chcąc być jak najbliżej Ukrainy - mówił Jacek Majchrowski.

Wyzwaniem dla miasta była też kwestia dzieci. Wiele matek przyjeżdżało ze swoimi dziećmi, które potrzebowały opieki szkolnej i przedszkolnej, dochodziły też kwestie językowe – znaczna część tych osób nie znała języka polskiego. Na ten moment w krakowskich szkołach jest ok. 8000 tys. dzieci.

- Ta pomoc tu na miejscu była bardzo potrzebna choćby ze względu na zmianę struktury ukraińców mieszkających tu w Krakowie, bo choć ich liczba była podobna do wyników sprzed wojny, struktura się zmieniła. Wcześniej mieliśmy tu więcej mężczyzn, którzy tu pracowali głównie w firmach budowlanych, po wybuchu wojny przyjechały natomiast matki z dziećmi i osoby starsze, którym trzeba było pomóc. W sumie wydaliśmy na te działania pomocowe blisko 200 mln złotych - zaznaczył prezydent

Jak miasto Kraków pomagało przez rok Ukrainie?

Szacuje się, że w kulminacyjnym momencie w Krakowie mogło przebywać blisko 270 tys. uchodźców, czyli ok. 20 proc. mieszkańców miasta. Sporo osób wyjechało dalej lub już wróciło na Ukrainę, ale w mieście nadal aktualnie może przebywać około 120 tys. osób.**Blisko 48 tys**. z nich otrzymało w Krakowie numer PESEL.

Pomoc dla uchodźców obejmowała takie obszary jak wsparcie materialne, w tym zapewnienie żywności, pomoc w legalizacji pobytu na terenie Polski, szeroki wachlarz działań interwencyjnych i wspierających adaptację uchodźców do nowych warunków, zakwaterowanie, pomoc socjalną, zatrudnienie czy edukację.

Do końca 2022 roku Urząd Miasta Krakowa zrealizował zadania na rzecz uchodźców na kwotę 197 418 699 zł.

Zakwaterowanie
Podstawową kwestią była organizacja miejsc tymczasowego pobytu, a także logistyka w zakresie relokacji i transportu do miejsc zakwaterowania zbiorowego oraz bieżąca współpraca z Wojewódzkim Centrum Zarządzania Kryzysowego oraz ościennymi centrami zarządzania kryzysowego.

Witold Kramarz, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie podkreślił, że to co było najbardziej istotne to zapewnienie schronienia i wyżywienia uchodźcom, co jak zaznaczył, udało się m.in. dzięki firmom Strabag i Echo Inwestment, które zorganizowały miejsca w Plazie (sztuk 300) i Tesco przy Kapelance.

W szczytowym okresie kiedy MOPS zapewniał największej grupie osób schronienie do dyspozycji MOPS było ok.1300 miejsc.

- Grubo powyżej 100 tys. osób przewinęło się przez nasze ośrodki zapewnienia schronienia. Zorganizowaliśmy też wydawanie pakietów żywnościowych m.in. pod Galerią Plaza, ale również ubrań i innych artykułów przekazywanych przez mieszkańców. Wsparciem objęliśmy kilka tysięcy osób - mówił Witold Kramarz

- Udało się wesprzeć też tajwańską fundację TzuChi i w ciągu jednego dnia wydaliśmy 1000 bonów na kwotę milion złotych dla ukraińskich uchodźców po to by sami mogli dysponować tymi środkami, tak by zabezpieczyć swoje podstawowe potrzeby. Także japońska fundacja Social Welfare Cooperation Fukudenkai przekazała 2000 tysiącom osób bony o wartości 500 złotych na odzież zimową. Miasto Frankfurt zakupiło bony sodexo po to byśmy mogli wesprzeć uchodźców – mówił Witold Kramarz

MOPS planuje też uruchomienie placówki opiekuńczo-wychowawczej dla 14 ukraińskich sierot, które przebywają na terenie naszego kraju, a jest to także możliwe dzięki hojnym zagranicznym i polskim darczyńcom. Za blisko 2,5 miliona złotych zakupiono nieruchomość na ten cel, a rozpoczęcie działalności planowane jest na II kwartał 2023 roku.

-Przystąpiliśmy też wraz z UNICEF do działań zapewniających warunki do integracji uchodźców. Rozszerzyliśmy działalność dla blisko 800 dzieci uchodźców, placówek wsparcia dziennego, gdzie te dzieci mogą się uczyć polskiego, rozwijać swoje zainteresowania a przede wszystkim nawiązywać relacje z rówieśnikami z naszego miasta. Zapewniliśmy także program Aktywności Lokalnej dla całych rodzin. Wspieramy również świadczeniami opiekunów tymczasowych, którzy sprawują opiekę nad sierotami.

Miasto wspólnie z partnerami zorganizowało kilka obiektów wielkopowierzchniowych:

• W kulminacyjnym momencie funkcjonowało 1 268 miejsc noclegowych. Były one zlokalizowane w budynku dawnej kliniki chorób zakaźnych i gastroenterologii przy ul. Śniadeckich, w budynku dawnej czerwonej chirurgii przy ul. Kopernika, w dawnej galerii Plaza, a także w budynku na os. Złotej Jesieni.
• Do tej pory funkcjonuje nadal 350 miejsc w byłym centrum handlowym przy ul. Kapelanka.
• Do końca grudnia 2022 roku z tej formy pomocy skorzystało łącznie 6 263 osób.

Pomoc mieszkaniową zapewniły również osoby prywatne:

• Taką pomoc udzieliło od początku wojny ponad 8,5 tys. osób (w tym 8177 osoby prywatne oraz 405 to pozostałe jednostki, takie jak parafie czy fundacje).
• Dzięki pomocy tych osób zakwaterowanie otrzymało blisko 33 tys. uchodźców.
• Koszt wypłaconych świadczeń wyniósł łącznie ponad 89 mln zł.
• Wydział Polityki Społecznej i Zdrowia UMK współpracował ze 120 obiektami noclegowymi, które zapewniały nocleg i wyżywienie dla około 2,5 tys. osób miesięcznie.
• W grudniu działało jeszcze 35 takich punktów noclegowych

Wyżywienie
Kolejnym wyzwaniem było zapewnienie podstawowych potrzeb żywnościowych dla ogromnej liczby przybywających uchodźców, którzy znaleźli się w różnych częściach miasta.

• Blisko 1700 pakietów żywnościowych i środków hisgienicznych dla ponad 5 tys. osób wydali urzędnicy i wolontariusze z punktu przy Stadionie Wisły.
• Zbiórka żywności trwała także w dwóch krakowskich halach Makro Cash and Carry, gdzie pozyskano ponad 300 kg żywności.
• Do końca sierpnia przy dawnym Centrum Handlowym Plaza organizacja World Central Kitchen wydała zgodnie z umową podpisaną przez MOPS aż 9000 posiłków.
• Uchodźcy otrzymywali także pakiety na dworcu głównym oraz posiłki w miejscach zbiorowego zakwaterowania. Pomoc była możliwa dzięki wolontariuszom, których było ponad 4,5 tys. osób.

Współpraca z fundacjami, sponsorami
Tak skuteczna pomoc humanitarna nie byłaby możliwa bez współpracy z fundacjami sponsorami i miastami partnerskim.

W tym fundacją CORE, której prezesem jest hollywoodzki aktor Sean Penn, UNHCR agencji ONZ czy UNICEF (Kraków podpisał z UNICEF porozumienie opiewające na kwotę ponad 22,5 mln zł.). W pomoc włączyły się też koncerny paliwowe: Shell i BP czy firma Ikea. Współpraca z UNICEF będzie kontynuowana także w tym roku.

Materialne wsparcie dla uchodźców otrzymywaliśmy także od uniwersyteckiej społeczności koreańskiej, Tajwańskiej Fundacji TzuChi czy ze strony Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i Światowej Federacji Luterańskiej w Polsce, która na pomoc humanitarną przekazała kwotę blisko 1,5 mln złotych.

Miasta partnerskie
W odpowiedzi na apel prezydenta Krakowa o pomoc objętej wojną Ukrainie, ponad 20 miast w tym partnerskie i współpracujące przekazały dary na rzecz potrzebujących. Pomoc przekazały m.in. Norymberga, Lipsk, Orlean, Frankfurt nad Menem, Trondheim, Innsbruck, Bordeaux czy Edynburg, które przesyłały transporty m.in. leków, sprzętu medycznego i strażackiego, żywności dla ukraińskich miast lub dla uchodźców przebywających w Krakowie.

Miasta partnerskie przy współpracy z Krakowem przyjęły do siebie uchodźców, którzy znaleźli schronienie m.in. w Orleanie (Francja), Solurze (Szwajcaria), Innsbrucku (Austria) czy Lille (Francja).

Edukacja

Jednym z wyzwań dla miasta była także konieczność, aby w krótkim czasie przygotować szkoły do nowych okoliczności i pracy z uczniami z Ukrainy.

- Rok 2021/2022 był wyzwaniem dla krakowskiej edukacji. Przed wybuchem wojny w krakowskich szkołach mieliśmy 1830 uczniów pochodzenia ukraińskiego, natomiast wybuch wojny spowodował napływ dzieci. Kończąc rok szkolny mieliśmy dodatkowo 6,5 tys., takich uczniów, a w tym roku ta liczba dodatkowych uczniów pochodzenia ukraińskiego sięga już 8 tys. Jeszcze zanim wybuchła wojna, prowadziliśmy w szkołach oddziały przygotowawcze, których przed wojną było 6, a po wybuchu wojny 96. W skali całej Polski byliśmy ewenementem, gdzie przed wybuchem wojny dysponowaliśmy siecią 30 asystentów międzykulturowych, a teraz mamy ich 162 w stu jednostkach oświatowych i bardzo w nich inwestujemy. Obecnie wśród kadry nauczycielskiej mamy niemal 160 osób które władają językiem ukraińskim i rosyjskim, a ponadto zorganizowaliśmy z pieniędzy miasta też kursy języka ukraińskiego dla nauczycieli - mówiła Anna Domańska, Dyrektor Wydziału Edukacji UMK

• W ciągu zaledwie kilku miesięcy, do szkół i przedszkoli w Krakowie przyjęto prawie 7 tys. uczniów, z czego ponad 4 tys. do szkół podstawowych i prawie 2 tys. do przedszkoli.
• Do końca roku szkolnego 2021/2022 uruchomiono 98 oddziałów przygotowawczych w 61 szkołach, a uczyło się w nich 1827 uczniów (dla porównania przed wybuchem wojny w Ukrainie funkcjonowały tylko cztery takie oddziały).
• Niezwykle pomocny okazał się rozpoczęty jeszcze przed wybuchem kryzysu uchodźczego program Akademia Asystentów Międzykulturowych. Po 24 lutego zatrudniono 145 osób z obywatelstwem ukraińskim w tym 16 nauczycieli, 103 asystentów międzykulturowych, 26 pracowników obsługi.

Aby ułatwić im start w nowym miejscu pracy, miasto uruchomiło intensywny kurs języka polskiego prowadzony przez wykwalifikowanych lektorów. Poradnie psychologiczno-pedagogiczne szybko uruchomiły infolinie pomocowe z myślą o dzieciach i rodzinach uchodźców, a miasto zorganizowało specjalne szkolenia i warsztaty dla nauczycieli, pedagogów, psychologów i edukatorów szkolnych.

• Aktualnie do krakowskich przedszkoli i szkół uczęszcza blisko 8 tys. uczniów-uchodźców z Ukrainy.
• W Krakowie nadal działa aż 50 oddziałów przygotowawczych, do których uczęszcza 720 uczniów.

Pozostali uczniowie będący uchodźcami z Ukrainy uczęszczają do oddziałów z innymi uczniami. W krakowskich szkołach wciąż pracują asystenci międzykulturowi.

Zatrudnienie

• Miasto szacuje, że w okresie od wybuchu wojny na terenie Krakowa znalazło pracę ponad 30 tys. osób.
• Przez cały ten okres Grodzki Urząd Pracy w Krakowie prowadził bazę ofert dla uchodźców, w której było ponad 5 tys. ofert.
• Dominującymi branżami, w jakich zostali zatrudnieni uchodźcy są: branża produkcyjna, transportowa, budowlana, gastronomiczna, magazynowa oraz szeroko rozumiane usługi.

Pomoc bezpośrednio dla Ukrainy
Od początku inwazji rosyjskiej władze Krakowa aktywnie angażowały się w pomoc w ochronie zabytków, organizowały i koordynowały transporty z materiałami zabezpieczającymi dziedzictwo kulturowe Lwowa, Kijowa, Charkowa i Odessy, występowały do organizacji międzynarodowych, organizowały zbiórki, a także współpracowały w tym zakresie z OWHC.

Kraków przekazał łącznie 89 tirów, 141 ciężarówek, 1 karetkę pogotowia oraz 6 autobusów miejskich z darami. Autobusy służą komunikacji miejskiej we Lwowie. Łącznie Kraków przekazał ponad 1000 ton darów.

Działania informacyjne
Aby o tych wszystkich działaniach pomocowych realizowanych w mieście mogli dowiedzieć się uchodźcy, nie mniej ważne były działania informacyjne. Były to przede wszystkim publikacje informacji w języku ukraińskim, w szczególności na stronie otwarty.krakow.pl oraz powiązanych fanpage'ach, drukowany przewodnik Witamy w Krakowie, a także odpowiednie oznakowanie miejsc pomocy.

W okresie największego napływu uchodźców miasto przygotowało także ulotki informujące o życiu miasta w zakresie zdrowia, edukacji czy działalności gospodarczej, przetłumaczono najważniejsze urzędowe procedury oraz opublikowano i dystrybuowano słowniki ukraińsko-polskie.

Otwarty Kraków
Już wcześniej w ramach Programu Otwarty Kraków współpracowano z ukraińskimi organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz cudzoziemców. Dzięki tym doświadczeniom kilka dni po wybuchu wojny ponad 60 organizacji przystąpiło do Koalicji Otwarty Kraków, która była platformą wymiany informacji o potrzebach i działaniach poszczególnych organizacji i miasta. Do dzisiaj organizacje skupione w koalicji współpracują ze sobą i realizują wspólne projekty, korzystają z pomieszczeń, wymieniają się informacją o potrzebach oraz przekazują sobie nadwyżki pomocy humanitarnej, co pozwala im dotrzeć do potrzebujących w całym mieście i różnych środowisk uchodźców.

Organizacje pozarządowe w części przy wsparciu miasta prowadzą kilkadziesiąt punktów pomocy humanitarnej, psychologicznej, opiekuńczej, świetlicowej, wsparcia prawnego i informacyjnego oraz integracyjnego.

Jedną z większych tego typu organizacji na terenie Krakowa jest Caritas Archidiecezji Krakowskiej, która rozpoczęła działania na rzecz Ukrainy nazajutrz po wybuchu wojny. W ciągu minionego roku Caritas:

• dostarczyło na Ukrainę ponad 2 tys. ton pomocy, które dostarczono przy pomocy ok. 50 tirów i 350 samochodów dostawczych. Były to środki higieniczne, odzież, opatrunki, sprzęt medyczny, agregaty prądotwórcze, środki czystości itp.
• Zorganizowało noclegi dla ok. 7120 osób nie tylko w 5 placówkach Caritas, ale też w domach zakonnych, domach rekolekcyjnych, parafiach i domach prywatnych.
• Zorganizowało zbiórkę na pomoc ofiarom wojny w Ukrainie, która włącznie z wpłatami na konto przyniosła ok. 7 mln zł
• W marcu 2022 roku przejęło namiot na pl. Jana Nowaka Jeziorańskiego, gdzie w szczytowym momencie wydawano nawet 6 tys. porcji posiłków
• W lipcu 2022 Caritas otworzyło Centrum Pomocy Migrantom i Uchodźcom. Zajmuje się pomocą doraźną, organizuje kursy językowe, pomoc psychologiczną, zajęcia integracyjne, doradztwo zawodowe. Pomogło już ponad 5,5 tys. rodzin.
• W Punkcie Socjalnym Caritas w Brzegach świadczona jest pomoc uchodźcom uciekającym do naszego kraju poprzez wydawanie pakietów żywnościowych raz w miesiącu. Wydawane jest ok 3500 – 4000 pakietów miesięcznie (Punkt Caritas na Dworcu Głównym, Punkt Socjalny w Brzegach, Centrum Pomocy Uchodźcom Kraków – Ossowskiego 5).

Biden: Putin myślał że NATO się rozpadnie, a jest mocniejsze niż kiedykolwiek