Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Wyklęta z Oświęcimia skończyła 100 lat! Podczas wojny pomagała więźniom Auschwitz. W czasach stalinowskich sama spędziła 5 lat w więzieniu

Bogusław Kwiecień
Bogusław Kwiecień
Anna Czernicka (z domu Zabrzeska) jako młoda dziewczyna pomagała więźniom Auschwitz. Po wojnie sama padła ofiarą komunistycznego terroru
Anna Czernicka (z domu Zabrzeska) jako młoda dziewczyna pomagała więźniom Auschwitz. Po wojnie sama padła ofiarą komunistycznego terroru Zbiory Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej / Archiwum Wiktorii Czernickiej-Białczyk
Anna Czernicka (z d. Zabrzeska) z Oświęcimia skończyła 100 lat! Podczas okupacji niemieckiej pomagała więźniom KL Auschwitz. Po wojnie w okresie stalinowskim za rzekomą pomoc „szpiegom” spędziła 5 lat w więzieniu. Miała wówczas 26 lat.

Kliknij w przycisk "zobacz galerię" i przesuwaj zdjęcia w prawo - naciśnij strzałkę lub przycisk NASTĘPNE

Niezwykłe losy bohaterskiej oświęcimianki

Historyk dr Adam Cyra z Muzeum Auschwitz-Birkenau zalicza Annę Czernicką do grona Żołnierzy Wyklętych Ziemi Oświęcimskiej, która za... miłość została w czasach stalinowskich skazana na tortury i pięć lat więzienia. Historyk podkreśla, że trudno jest dzisiaj spotkać osobę, która w tak okrutny sposób doświadczyła komunistycznego terroru po II wojnie światowej. Dla oprawców nie liczyło się wtedy nic, nawet, że podczas okupacji z narażeniem życia niosła pomoc więźniom niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau.

Anna Czernicka (z domu Zabrzeska) w latach młodości pomagała więźniom Auschwitz. Po wojnie sama padła ofiarą komunistycznego terroru
Anna Czernicka (z domu Zabrzeska) w latach młodości pomagała więźniom Auschwitz. Po wojnie sama padła ofiarą komunistycznego terroru Archiwum rodzinne

- Pani Anna należy do takich niezwykłych świadków historii - podkreśla dr Adam Cyra.

W środę, 29 marca obchodziła 100. urodziny, co stało się okazją do przypomnienia jej niezwykłych losów. Urodziła się 29 marca 1923 r. w Oświęcimiu. Tu uczyła się w szkole podstawowej, tu również rozpoczęła naukę w gimnazjum przerwaną przez wybuch wojny. Jako nastolatka zaangażowała się w pomoc więźniom obozu.

Podrzucała żywność i lekarstwa w miejscach, gdzie pracowali więźniowie, pośredniczyła w przekazywaniu nielegalnej korespondencji. - Do tych działań Anna Zabrzeska włączyła swojego brata Kazimierza, oświęcimskich i brzeszczańskich aptekarzy, mieszkańców Oświęcimia. Pomoc tę prowadziła praktycznie nieprzerwanie do końca niemieckiej okupacji - podkreślają w Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej.

Jej nazwisko znajduje się w książce Henryka Świebockiego „Ludzie dobrej woli” poświęconej mieszkańcom ziemi oświęcimskiej i okolic, którzy w czasie okupacji niemieckiej w latach 1940-1945 z narażeniem życia nieśli pomoc osadzonym za drutami niemieckiego obozu.

- W tamtym czasie Anna Zabrzeska poznała Tadeusza Cieślę, który pracował w komandzie budującym ogrodzenia wokół domów zajętych przez Niemców. Z czasem narodziło się między nimi głębsze uczucie - mówi dr Adam Cyra.

Był od niej o cztery lata starszy. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. Niemcy aresztowali go, gdy próbował się przedostać do Francji, gdzie tworzyło się Wojsko Polskie. Do Auschwitz trafił w sierpniu 1940 r. Był tutaj więziony do 1944 r. Po wojnie znalazł się na Śląsku, gdzie planował podjąć studia na Politechnice Gliwickiej. Tutaj poznał byłych żołnierzy Armii Krajowej i wkrótce został kurierem II Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa. Na wiosnę 1948 r. został aresztowany. Zdołał zbiec.

Szukając wówczas pomocy, odnalazł Annę, która mieszkała już w Katowicach. Udało się znaleźć dla niego bezpieczne mieszkanie, gdzie wrócił do zdrowia. Jesienią 1949 r. został ponownie zatrzymany podczas próby przekroczenia granicy. Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał go na karę śmierci. Wyrok wykonano 9 lipca 1952 r.

- Podczas prowadzonego wtedy śledztwa ubowcy wpadli na trop pani Anny - mówi Adam Cyra.

Anna Czernicka w 2021 roku została uhonorowana przez władze samorządowe województwa małopolskiego Złotą Odznakę Honorową Województwa Małopolskiego -
Anna Czernicka w 2021 roku została uhonorowana przez władze samorządowe województwa małopolskiego Złotą Odznakę Honorową Województwa Małopolskiego - Krzyżem Małopolski Facebook Iwony Gibas

Na "czarnej liście" komunistycznych służb bezpieczeństwa

W grudniu 1949 roku została w Katowicach aresztowana przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Powodem zatrzymania było utrzymywanie znajomości z Tadeuszem Cieślą. Została oskarżona o szpiegostwo na rzecz obcego państwa. Jedenaście miesięcy spędziła w areszcie, gdzie w czasie brutalnych przesłuchań była bita. Wyrokiem sądu w Katowicach w listopadzie 1950 r. została skazana na pięć lat więzienia.

- Pani Anna nie wykonywała żadnych zadań politycznych. Można powiedzieć, że została skazana na pięć lat więzienia jedynie za głębokie uczucie do Tadeusza Cieśli - zaznacza dr Cyra.

Anna Czernicka w 2021 roku została uhonorowana przez władze samorządowe województwa małopolskiego reprezentowane przez Iwoną Gibas Złotą Odznakę Honorową
Anna Czernicka w 2021 roku została uhonorowana przez władze samorządowe województwa małopolskiego reprezentowane przez Iwoną Gibas Złotą Odznakę Honorową Województwa Małopolskiego - Krzyżem Małopolski Facebook Iwony Gibas

Wolność odzyskała 13 listopada 1954 r. Jak dodaje historyk więzienne przeżycia zmieniły jej psychikę. Dawniej wesoła, towarzyska osoba, zaczęła unikać ludzi. Nie chciała rozmawiać na temat swoich losów. Pracowała w Gminnej Spółdzielni w Oświęcimiu. Była pod czujną kontrolą Służby Bezpieczeństwa (SB). Na „czarnej liście” SB była aż do 1989 r.

FLESZ - Polacy się starzeją a miasta wyludniają. Jest raport GUS

od 16 lat

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska