Spis treści
Lata 90. były dla Zakopanego okresem dużych zmian związanych z transformacją ustrojową i gospodarczą Polski. Miasto, do tej pory funkcjonujące w realiach PRL-u, musiało dostosować się do nowej rzeczywistości wolnorynkowej. Ożywił się ruch turystyczny, zaczęły powstawać nowe inwestycje, a Krupówki – główna arteria miasta – stopniowo zmieniały swój wygląd i charakter.
Ulice i architektura Zakopanego
Wraz ze zmianami politycznymi, zmieniono nazwy niektórych ulic i placów. W 1990 roku Plac Zwycięstwa został przemianowany na Plac Niepodległości, a Aleje 1 Maja na Aleje 3 Maja. Nastąpił także wzmożony rozwój inwestycyjny. Na Krupówkach pojawiły się nowe budynki – m.in. jak gmach Banku PKO BP (1991-1993), kamienica przy ul. Zborowskiego (1991) oraz pierwszy w mieście McDonald’s (1995).
Zmodernizowano także kilka kluczowych obiektów, m.in. hotel-pensjonat „Kasprowy Wierch” przy ul. Krupówki 50a (1993-1994) oraz Dworzec Tatrzański przy Krupówkach, którego parter został zaadaptowany na restaurację.
Na początku lat 90. po Krupówkach nadal poruszały się samochody. Ulica nie była brukowana, ale asfaltowa. W połowie dekady rozpoczęto jeden z najważniejszych remontów tamtych czasów (szerzej o tym będzie niżej).
Codzienne życie mieszkańców Zakopanego
Mieszkańcy Zakopanego w latach 90. doświadczali przemian typowych dla całego kraju. Na ulicach pojawiły się liczne stragany i punkty handlowe oferujące pamiątki, regionalne produkty oraz importowane towary. Lokalne sklepy musiały konkurować z nowymi sieciami handlowymi, co wprowadziło do miasta zupełnie nową dynamikę gospodarczą.
Pod względem kulturowym i rozrywkowym, Zakopane wciąż pełniło funkcję zimowej stolicy Polski. Na Krupówkach wieczorami tętniło życie – restauracje, bary i karczmy oferowały turystom góralską gościnność, muzykę na żywo oraz lokalne specjały. Tutaj słynęła szczególnie Kawiarnia „Europejska”, gdzie wieczorami odbywały się występy na żywo śp. Ryszarda Wadowskiego - artysty i wodzireja znanego bardziej pod pseudonimem "Ricardo". Tu bawiły się z nim ogólnopolskie gwiazdy jak np. Maryla Rodowicz czy Olga Lipińska... Działała restauracja „Watra” (działa do dziś), gdzie można było potańczyć, czy „Wierchy”, gdzie do końca lat 90. odbywały się dancingi. Potem lokalny biznesmen, który przejął biznes, zaczął organizować tam dyskoteki. W 2010 roku miejsce to zostało zamknięte. Obecnie działa tam sklep sportowy.
Krupówki stały się deptakiem ze słynnymi latarniami
Krupówki przeszły w tamtym czasie intensywne zmiany. Na początku lat 90. były jeszcze zwykłą ulicą – z asfaltem i samochodami. W 1993 roku opracowano projekt przystosowania tej reprezentacyjnej ulicy do potrzeb osób niepełnosprawnych. Jednocześnie, w wyniku rozwoju turystyki i napływu kapitału prywatnego, ulica zaczęła coraz bardziej komercjalizować się. W latach 90. zaczęły pojawiać się tu pierwsze oddziały międzynarodowych firm. W 1995 roku otworzono restaurację McDonald’s, co było symbolem nowych czasów i gospodarki wolnorynkowej.
W 1997 roku zakończył się remont Krupówek. Pod koniec dekady Krupówki były już znacznie bardziej zmodernizowane, a jednocześnie miejscami zatracały swój dawny charakter, stając się deptakiem pełnym komercyjnych atrakcji. Zniknął asfalt, pojawiła się kostka brukowa. I słynne po dziś dzień krzywe latarnie.
Wielka Krokiew i papieska msza
Ważnym miejscem lat 90. była Wielka Krokiew – główna skocznia narciarska Zakopanego. Choć w latach 1991-1995 nie odbywały się tam zawody Pucharu Świata, to w 1997 roku pod skocznią miało miejsce wyjątkowe wydarzenie – msza święta celebrowana przez papieża Jana Pawła II, w której uczestniczyło od 250 tys. do 300 tys. wiernych. W 2000 roku skocznia straciła homologację FIS, co wymusiło jej przebudowę. Prace rozpoczęły się w sierpniu 2000 roku i zakończyły po czterech miesiącach, a koszt modernizacji wyniósł 2,2 mln złotych.
Co znamienne, pod skocznią w tamtych czasach nie było miasteczka straganów z pamiątkami - tak jak to jest obecnie.
Zakopane narciarskim centrum Polski
Zakopane w latach 90. nadal było rajem dla miłośników sportów zimowych. Przede wszystkim funkcjonował słynny stok na Nosalu. Działała tam 1-osobowa kolej krzesełkowa, która działała nieprzerwanie od 1962 roku. Ponadto, w 1994 roku otwarto Stację Narciarską na Polanie Szymoszkowej, a w 1997 roku oddano tam do użytku 4-osobową kolej, która znacznie ułatwiła dostęp do tras narciarskich. 5 grudnia 1999 roku na Polanie Szymoszkowej doszło do morderstwa Andrzeja Kolikowskiego ps. Pershing, szefa jednej z najgroźniejszych grup przestępczych wówczas w Polsce.
Termy na Antałówce
W latach 90. w Zakopanem nie było aquaparku. Mieszkańcy i turyści mogli korzystać z niewielkiego ośrodka rekreacyjnego na Antałówce, który składał się z odkrytego basenu kąpielowego, brodzika i kaskady. Był to jeden z pierwszych obiektów tego typu w Zakopanem, czerpiący wodę z geotermalnych odwiertów wykonanych już w latach 60. Ośrodek funkcjonował do 2001 roku, kiedy to rozpoczęto budowę nowoczesnego kompleksu basenowego – Aqua Parku Zakopane (aktualnie Termy Zakopane).
