Zapomniane małopolskie wioski widma. Radocyna, Czarne, Nieznajowa to nieistniejące wsie ziemi gorlickiej. Tam nie ma żywego ducha

Kliknij w przycisk „zobacz galerię” i przesuwaj zdjęcia w prawo – naciśnij strzałkę lub przycisk NASTĘPNE.

• Nieznajowa była lokowana na prawie wołoskim przez Stecza Oleksa ze Świątkowej za przywilejem króla Zygmunta I na mocy dokumentu wydanego 4 września 1646 roku. Jej historię, ale przede wszystkim najciekawsze miejsca – między innymi przydrożne kapliczki, krzyże, a także cmentarz - opisali ze wszystkimi architektonicznymi detalami Andrzej Piecuch, Adam Harkawy oraz Mariola Janowska-Harkawy w książce „Opuszczone wsie ziemi gorlickiej”.

– W 1936 roku mieszkało tutaj 220 prawosławnych, ośmiu grekokatolików, 20 rzymskich katolików i trzech Żydów – wyliczają autorzy na kartach wspomnianej publikacji. W 1945 r. mieszkańcy wsi zostali zmuszeni do wyjazdu na Ukrainę. Osiedlili się w okolicach Kałusza, na Podolu oraz Wołyniu. – Mieszkający we wsi Polacy zamieszkali w sąsiednim Czarnem. Pozostałych we wsi trzech Łemków wysiedlono w 1947 roku na ziemie zachodnie – przytaczają.

Po wojnie na terenie wsi pojawili się więźniowie z zakładu karnego, którzy wszystko zdewastowali. Pozostały zarysy fundamentów, cmentarz i wiele przydrożnych kapliczek.

• Radocyna z kolei była jedną z najludniejszych wsi. Pierwsza pisemna wzmianka o niej pochodzi z 1595 roku. W maju 1945 roku Łemkowie, którzy zamieszkiwali wieś, wyjechali do ZSRR.

– Na przełomie 1945 i 1946 roku udało się wrócić dziesięciu rodzinom, które za przyzwoleniem władz zaczęły gospodarować na własnej ziemi. Dołączyli do nich inni, zdemobilizowani z Armii Czerwonej. Cała ta grupa, licząca około 35 osób, została w czerwcu 1947 roku wysiedlona na ziemie zachodnie – przywołują historię autorzy „Opuszczonych wsi ziemi gorlickiej”.

Na początku lat dziewięćdziesiątych można było tam spotkać baców z Podhala, którzy przyjeżdżali na wypas. Dzisiaj już ich nie spotkamy. We wsi natkniemy się natomiast na pozostałości po szkole, niegdysiejszych domostwach, napotkamy na krzyż upamiętniający zniesienie pańszczyzny oraz żeremie bobrów.

• I na koniec Czarne. Dzisiaj to pustkowie, ale kiedyś kwitło tutaj życie. W 1945 roku większość mieszkańców wyjechała do ZSRR, reszta – 8 z 9 rodzin – została wysiedlona przymusowo w 1947 roku w ramach Akcji „Wisła”. Po 1956 roku wróciły trzy rodziny. We wsi były dwie cerkwie – prawosławna i grekokatolicka. Po pierwszej nie ma śladu, drugą greckokatolicką udało się uratować i stanęła w Skansenie w Nowym Sączu.

Gdy Polacy odzyskali niepodległość, Łemkowie też chcieli swego państwa

FLESZ - Jaka dieta na jesień i zimę?