Prace w Krypcie Wieszczów Narodowych w podziemiach katedry obejmowały znajdujące się w niej sarkofagi Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego, towarzyszące im urny oraz tablicę i medalion związane z Norwidem i Chopinem, a także ołtarz z mozaiką przedstawiającą Matkę Boską Ostrobramską.
Ponadto ściany krypty zostały na nowo pomalowane, jej wystrój kamieniarski wyczyszczony. Wymieniono instalację elektryczną, zamontowano wentylatory. Pojawiła się też tablica multimedialna, dzięki której turyści mogą dowiedzieć się więcej o tym miejscu. Remont krypty poprzedziły badania - została rozpoznana struktura ścian, sposób ich budowy.
Krypta Wieszczów w formie, jaką znamy, powstawała w dwóch etapach. Najpierw została przygotowana dla Mickiewicza, w 1890 roku, kiedy sprowadzono jego prochy, a później, w 1927 roku - dla Słowackiego. - Wtedy została wydłużona w kierunku wschodnim i przemeblowana w środku - mówił nam prowadzący najnowsze prace w krypcie dr Ignacy Jakubczyk, konserwator dzieł sztuki. Natomiast wcześniej, od XVII wieku, w tym miejscu chowani byli kapłani pełniący posługę w katedrze - Krypta Wieszczów została wydzielona w obrębie tej starszej, XVII-wiecznej krypty.
Jak Polska pożegnała człowieka, który dał jej niepodległość?...
Krypta ta jest intensywnie eksploatowana przez turystów, zwłaszcza wycieczki szkolne. W efekcie wszystkie jej elementy (z wyjątkiem najnowszych, z końca XX czy początku XXI wieku, jak np. tablica-epitafium ku czci Cypriana Kamila Norwida) były bardzo zniszczone. - Najbardziej widoczne było to na sarkofagu Mickiewicza, zbudowanego ze zbitego wapienia jurajskiego zwanego marmurem częstochowskim - mówił podczas wtorkowej komisji odbioru prac w krypcie dr Ignacy Jakubczyk. Sarkofag Mickiewicza w zasięgu rąk odwiedzających został „wygłaskany” (wytarty jego materiał), był też oblepiony gumami do żucia... Konserwatorzy znajdowali też uszkodzenia mechaniczne, ślady uderzenia, napisy, zabrudzenia.
Powierzchnia sarkofagów w krypcie została oczyszczona, uzupełniono ubytki, kamień został napuszczony odpowiednim preparatem, a następnie spolerowany. Przeprowadzono konserwację metalowego posrebrzanego wieńca na kamiennym sarkofagu Juliusza Słowackiego. Wymagał on uzupełnień - konserwatorzy dolutowali brakującą część wstęgi, zgodnie z archiwalnymi fotografiami.
Jak się okazuje, nad sarkofagiem Mickiewicza wisiała dawniej bardzo dekoracyjna metalowa lampa (z różnych metali, np. brązu częściowo złoconego), później stąd wypożyczona. Konserwatorzy, przystępując do prac, nie wiedzieli o tym; lampa tymczasem się odnalazła. Wymaga konserwacji, oczyszczenia, uzupełnień formy, a następnie - jak we wtorek zadecydowała komisja konserwatorska - ma powrócić nad sarkofag wieszcza. Instalacja dla niej jest przewidziana, więc będzie mogła w dawnym miejscu znów pełnić swoją funkcję.
W podziemiach katedry w ramach tegorocznych działań przeprowadzono prace w krypcie Zygmunta Starego. - Nie było tam dobrej wentylacji, stąd trzeba się było uporać z zawilgoceniem. Zastosowany teraz specjalny tynk szerokoporowy pozwolił pozbyć się tej wilgoci - tłumaczył we wtorek, podczas odbioru prac remontowych w tej krypcie, proboszcz parafii wawelskiej ks. prałat Zdzisław Sochacki.
Konserwacja wawelskich sarkofagów wraz z remontem wnętrz krypt to projekt kluczowy, który ma zagwarantowane kilkuletnie dofinansowanie z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa. W ramach tegorocznego etapu tego przedsięwzięcia zostaną wykonane prace łącznie za 1 mln 66 tys. zł. W tym roku w całości sfinansowane zostaną ze środków NFRZK.
WIDEO: Krótki wywiad. Kosmiczna misja magistratu
