Muzeum Archeologiczne na światowym poziomie
Muzeum Archeologiczne obecnie przypomina plac budowy czy wykopaliska archeologiczne - trwa tu wielka przebudowa i modernizacja. Sam budynek dostosowany zostanie do obecnych standardów muzealnych zarówno jeśli chodzi o eksponowanie i przechowywanie obiektów, ale też w kontekście dostępności - zamiast wąskich schodków, które uniemożliwiały podziwianie ogromnej kolekcji pojawiły się już windy. Ale to zaledwie ułamek zmian.
W najbliższych latach muzeum wyda ok. 93 mln zł na modernizację siedziby głównej i oddziału w Branicach. Pieniądze z FEnIKSa pomogą zmodernizować wystawy i znacznie przyspieszą ich otwarcie. Dzięki nim muzeum będzie mogło otworzyć wszystkie ekspozycje wraz z otwarciem budynku po remoncie. Koncepcje ekspozycji już są gotowe.
- Nie ma już żadnej z wystaw, które publiczność pamięta z ostatnich kilkunastu lat w Muzeum Archeologicznym, w tej chwili trwa tam remont i przygotowanie miejsca pod nowe ekspozycje. Wiemy już jakie i gdzie będą - w sumie na przełomie 2026 i 2027 roku zaprosimy na otwarcie dwunastu nowych wystaw prezentujących naszą kolekcję, a mamy najcenniejszy zbiór zabytków archeologicznych w Polsce. Dotąd muzeum nie miało gdzie tych skarbów prezentować - zapowiada Jacek Górski, dyrektor Muzeum Archeologicznego w Krakowie.
Wystawę edukacyjną o pradziejach Małopolski można już teraz oglądać na dawnych strychach budynku, które dziś - po remoncie - pełnią funkcje przestrzeni wystawienniczo-edukacyjnych.
Największe w Polsce zbiory archeologiczne ujrzą światło dzienne
Nowe ekspozycje prezentowane będą w ramach niezależnych galerii prezentujących tematycznie grupy wybranych zabytków.
- "Najstarsze" to jedna z tych galerii. Znajdą się w niej najstarsze obiekty w naszej kolekcji, m.in. liczące sobie milion lat pięściaki, kamienne narzędzie, którymi posługiwał się Homo erectus, jedne z pierwszych narzędzi używanych przez człowieka - wyjaśnia Jacek Górski. - Znajdą się tu także najstarsze przedmioty sztuki, jakie mamy z Jaskini Mamutowej, Ciemnej, Maszyckiej, najstarsze narzędzia z terenu Małopolski mające ok. 200 tys. lat.
W kolejnej galerii znajdą się skarby z epoki brązu, których Muzeum Archeologiczne ma kilka tysięcy. Po raz pierwszy światło dzienne ujrzy 8-metrowa łódź-dłubanka z okresu rzymskiego. W sali nazwanej "Władza i prestiż" zwiedzający będą mieli okazję zobaczyć ozdobiony złotem strój grobowy scytyjskiej księżniczki pochowanej w III p.n. e. w Ryżanówce. Na jej stroju znajdują się aplikacje niemal 400 złotych przedmiotów.
- Pokażemy strój i przedmioty odnalezione w grobowcu księżniczki z Ryżanówki w konwencji innej niż ta, do jakiej zostały przeznaczone. Nasza księżniczka będzie się stroiła w kosztowności przed wyjściem na ówczesną "imprezę". Dodamy jej scytyjskie lustro z naszej kolekcji - zapowiada dyrektor muzeum.
Osobna sala będzie prezentowała unikatowe znaleziska z Bilcza Złotego - malowane naczynia sprzed ok. 6 tys. lat. Muzeum pokaże blisko 150 takich eksponatów. W kolejnych salach będzie można zobaczyć skarby średniowiecza, srebrne skarby prezentujące głównie biżuterię i monety, w sumie ponad 1300 obiektów.
Na pierwszym piętrze znajdować się będzie całkiem nowa ekspozycja egipska.
- W wysokiej na 9 metrów sali poczujemy się jak w świątyni w Karnaku czy Edfu, w sali zostaną zrekonstruowane monumentalne kolumny, znajdzie się tu aleja mumii, w zrekonstruowanym grobowcu pokażemy fragmenty Sądu Ozyrysa nad zmarłym. Tu znajdą się też inne zabytki egipskie, a mamy największą kolekcję egipską w Polsce - zaznacza Jacek Górski.
Zabytki z Peru i kilka obiektów prekolumbijskich z Meksyku znajdą się w kolejnej galerii. Osobna sala będzie poświęcona kamiennej figurze Światowida ze Zbrucza. Prawdopodobnie pojawi się także galeria z zabytkami cywilizacji grecko-rzymskiej, ta jest jednak dużo skromniejsza niż zbiory egipskie czy pradzieje.
- Żeby obejrzeć wszystkie wystawy i zbiory, trzeba będzie spędzić w muzeum ok. 6 godzin. Planujemy udostępnianie wystaw jako odrębnych galerii, które można oglądać bez konieczności zachowywania porządku chronologicznego - tłumaczy dyrektor Muzeum Archeologicznego.
Muzealny ogród będzie dostępny dla publiczności
Pieniądze z FEnIKSa pomogą też zagospodarować dziedzińce muzeum. Pod jednym z nich znajdują się magazyny, które po remoncie będą magazynami studyjnymi dostępnymi dla zwiedzających. Tu będzie można zobaczyć te eksponaty, które nie trafią na wystawy. A krakowskie Muzeum Archeologiczne ma największe w kraju zbiory.
Odnowiona zostanie także prezentowana w podziemiach wystawa o historii budynku.
Remont gruntowny przejdą także mieszczące się w budynku pracownie.
- Chcemy zadbać i unowocześnić nasz ogród, w przyszłości będzie otwarty dla zwiedzających - zapowiada Jacek Górski.
Dziś znajdujący się na dziedzińcu od strony Plant ogród wymaga nie tylko prac pielęgnacyjnych, ale też wymiany roślin i nowoczesnych rozwiązań pozwalających utrzymanie roślinności. Pojawi się też mała architektura.
Program FEnIKS. Ile pieniędzy dla Krakowa?
Z puli 866 mln na infrastrukturę kultury, w wyniku drugiego naboru do programu FEnIKS, dofinansowanych zostanie 31 inwestycji w infrastrukturę kulturalną w całym kraju. W Krakowie pieniądze trafią do trzech podmiotów: Muzeum Archeologicznego (40,3 mln zł), Teatru im. Słowackiego (20,7 mln zł) oraz Międzynarodowego Centrum Kultury (8,7 mln zł). Jak wylicza ministerstwo kultury, w połączeniu z zeszłorocznym wsparciem o wartości 730 mln zł, łączna suma środków przeznaczonych na rozwój kultury wynosi niemal 1,6 mld zł.
