Chodzi o budynek zlokalizowany w samym centrum Zakopanego – przy ulicy Orkana, Placu Niepodległości, kilkadziesiąt metrów od Krupówek. Strażnica stoi pusta już 21 lat. Do 2004 roku mieściła się tam komenda Państwowej Straży Pożarnej. Strażacy chcieli rozbudować tą nieruchomość, zrobić ośrodek treningowo-rekreacyjny dla strażaków z całej Polski. Zrobili koncepcję, projekt, zaczęli poszukiwać środków unijnych. Szybko okazało się, że na kasę nie mają co liczyć. Bo nieruchomość, w którą chcieli inwestować, nie należy do nich. Wystarali się więc o działkę i wybudowali nową komendę przy ul. Małaszyńskiego.
Budynek przy Orkana jest własnością w 2/3 Towarzystwa Gimnastycznego Sokół i skarbu państwa. Ten ostatni w 2013 roku zdecydował się przekazać nieruchomość aktem darowizny miastu Zakopane. Wówczas rządził pod Giewontem Janusz Majcher. On, jak i Biuro Promocji Zakopanego (już nie istnieje) podpisali z Sokołem porozumienie o wspólnej inwestycji na terenie dawnej strażnicy. Miał powstać ośrodek kulturalno-sportowy. Majcher wybory przegrał, sprawa wspólnej inwestycji upadała. Z uwagi na fakt, że miasto nie zrealizowało celu darowizny, nieruchomość wróciła pod skrzydła powiatu tatrzańskiego.
W 2022 roku Sokół ogłosił, że chce w tym miejscu stworzyć Narodowe Centrum Sokolstwa, które będzie łączyło w sobie dwie funkcje: przestrzeń do rozwoju gniazd Sokoła z Polski i zagranicy, do integracja, wymiany wiedzy, wspieranie się w różnych aspektach. I to się udało zrealizować. TG Sokół wyremontował jedną z części budynku. Tam znalazły się biura, strzelnica, pomieszczenia, gdzie mogą się realizować mieszkańcy.
- Odwiedzają nas Sokoły z Polski, Czech, Kanady. W samym 2024 roku były tu m.in gniazda z Niepołomic, Krakowa, Warszawy, Brodnicy, Stalowej Woli, Knurowa – wylicza Adam Zaleski, prezes TG Sokół Zakopane.
Nadal jednak do zagospodarowania pozostaje większa część dawnej komendy straży pożarnej – m.in. garaże, gdzie parkowały wozy strażackie, czy charakterystyczna wieża. I teraz Sokół wraz z powiatem tatrzańskim przeszli do realizacji drugiego etapu.
- Przystępujemy do pracy związanej z przygotowaniem projektu architektonicznego na cały budynek. Chcemy stworzyć tam taką przestrzeń, w której nasi mieszkańcy będą mogli się realizować na różnych płaszczyznach. Na dzień dzisiejszy budynek, który jest po remoncie, już pełni taką funkcję, że można potańczyć, realizować rozmaite projekty, skorzystać z biura i tak dalej. Docelowo chcielibyśmy, żeby również w tej drugiej części powstały nowe przestrzenie związanych z aktywnością fizyczną, działalnością kulturalną, społeczną – mówi Adam Zaleski.
Sokół i powiat chcą stworzyć przestrzeń wielofunkcyjną – którą można animować w dowolny sposób. - Czyli przestrzeń, w której z jednej strony możemy jeździć na przykład na deskorolkach (taką sekcję zakopiański Sokół już posiada – przyp. red.), z drugiej strony zorganizować spotkania szerszej grupy mieszkańców. Z trzeciej strony chce zorganizować różnego rodzaju inicjatywy, np. większe spotkania, kongresy – wyjaśnia prezes zakopiańskiego Sokoła. Nie znajdzie się tam żaden hotel, czy komercyjne miejsca noclegowe – choć taka koncepcja pojawiała się 11 lat temu.
Jaki dokładnie będzie rozkład nowych pomieszczeń i co znajdzie się w charakterystycznej wieży strażniczej – to ma zostać zaprezentowane wkrótce.
- Liczymy, że w tym roku uda nam się domknąć projekt budowlany i uzyskać pozwolenie na budowę. A jeżeli uda się uzyskać finansowaniu, o co będziemy zabiegać wspólnie z panem starostą Andrzejem Skupniem i wicestarostą Wawrzyńcem Bystrzyckim, to jest możliwe, że w tym roku kalendarzowym jeszcze ruszą prace budowlane – zapowiada Zaleski.
Szacowany koszt prac to 23-24 miliony zł. Przy czym Sokół i powiat liczą na dofinansowanie rzędu 90 proc.
