Polonia amerykańska okiem uznanych fotografów na wystawie w Nowohuckim Centrum Kultury w Krakowie

FLESZ - Polacy są niewyspani. To się może skończyć źle

Kiedy na początku XX wieku skomplikowana etnicznie grupa z Europy Środkowej trafia do amerykańskiego tygla, nie roztapia się w nim całkowicie. Polski ślad widoczny pozostaje w kolejnych pokoleniach - w kulturze, obyczajach, pamiątkach. Również w paradzie, którą co roku maszeruje wielobarwny korowód. I to właśnie słynna nowojorska Parada upamiętniająca Kazimierza Pułaskiego, polskiego i amerykańskiego generała, jest motywem przewodnim wystawy "Marsz, marsz Polonia", którą Konsulat USA podkreśla Miesiąc Dziedzictwa Polskiego w USA obchodzony co roku w październiku.

To nie przypadek, że właśnie w październiku obchodzimy polskie dziedzictwo, bowiem 11 października to Dzień Pamięci Generała Pułaskiego ustanowiony w 1929 roku przez Kongres USA narodowym świętem amerykańskim. Co roku tego dnia Prezydent USA wydaje specjalną proklamację z tej okazji, a na 5 alei w Nowym Jorku organizowana jest słynna Parada Pułaskiego - podkreślił na otwarciu wystawy w Krakowie Konsul Generalny USA w Krakowie Dr Patrick Slowinski. - Prezydent John Kennedy, gość Parady w 1962 roku mówił do tłumu zgromadzonych: „Oddając cześć pamięci Pułaskiego oddajemy cześć pamięci milionów w Polsce i na świecie, którzy walczyli i umierali i nadal walczą i umierają za wolność”.

Dla Polonii parada to także największa w USA manifestacja polskości. Na zaprezentowanych w Nowohuckim Centrum Kultury archiwalnych fotografiach można więc poznać długoletnią tradycję Parady Pułaskiego, której pierwsza edycja odbyła się w 1936 roku. Piątą Aleją w Nowym Jorku przeszła już osiemdziesiąt cztery razy, odwołana dwa razy w historii - w 2001 po zamachu na World Trade Center oraz z powodu pandemii 2020 roku. Zdjęcia przedstawiają również tłumne manifestacje i ich wyjątkowych uczestników świętujących dzień Pułaskiego także w innych amerykańskich miastach. Z kolei współczesne oblicze parady ukazują fotografie cenionego artysty i fotoreportera Michała Szlagi.

Cieszę się, że w dniu rozpoczynającego się Miesiąca Dziedzictwa Polskiego w USA, mogę zaproponować Państwu wystawę, która powstała w wyniku inspiracji właśnie wielkim świętem Polonii amerykańskiej. Wiele historycznych zdjęć parady i fragmenty przemówienia Prezydenta Kennedy’ego możecie Państwo zobaczyć i usłyszeć na wiązce filmowej. Szersze dzieje polskiej społeczności zobrazowane są w cyklach fotograficznych wybitnych polskich i amerykańskich fotografików

- dodał Konsul Generalny Patrick Slowinski.

Choć parada jest motywem przewodnim, na wystawie nie zabrakło również zdjęć dokumentujących codzienne życie Polonii w latach 70. i 80. autorstwa Zofii Rydet. Natomiast do tradycji fotografii humanistycznej nawiązuje cykl Josepha Jaworskiego "Panna Maria", w którym autor przygląda się wiejskiej społeczności jednej z najstarszych polskich enklaw w Stanach Zjednoczonych. Artystyczną puentą wystawy są wykonane w 2007 i 2008 roku w Chicago prace Allana Sekuli, amerykańskiego twórcy o polskich korzeniach, jednego z najwybitniejszych światowych fotografów działających na styku sztuki konceptualnej, aktywizmu politycznego i dokumentu społecznego. W sumie na ekspozycji znalazło się sześć różnych gatunkowo i wykonanych na przestrzeni stulecia cykli fotograficznych.

Wystawa będzie dostępna w Sali Złotej Nowohuckiego Centrum Kultury do końca 2021 roku.