Profilaktyka to męska sprawa. Sprawdź, czy nie grozi ci rak jelita grubego

Movember to coroczna, listopadowa akcja, która ma budować świadomość problemów zdrowotnych wśród mężczyzn. Symbolem akcji są wąsy, które przypominają, że profilaktyka to (też) męska sprawa.

Panowie częściej bowiem niż kobiety zaniedbują swoje zdrowie, zazwyczaj zgłaszając się do lekarza dopiero wówczas, gdy choroba daje już objawy. Rzadziej zgłaszają się także na badania profilaktyczne. Bo brakuje czasu, bo natłok obowiązków zawodowych, bo „nie jest mi to potrzebne”. Regularne badania to zaś najlepszy sposób na wczesne wykrycie schorzeń, które na wczesnym etapie rozwoju nie dają żadnych objawów np. nowotworów.

Według danych gromadzonych w Krajowym Rejestrze Nowotworów w 2021 roku u mężczyzn mieszkających w Małopolsce najczęściej diagnozowano nowotwór prostaty, nowotwór płuc oraz nowotwór jelita grubego. Ten pierwszy rozpoznano u 1,3 tys. Małopolan, chorobę płuc u blisko 900, raka jelita u blisko 800. Niechlubne podium podobnie wygląda także w innych częściach kraju.

– Zaznaczę, że występowanie raka płuca i rak jelita grubego w ogromnej mierze wiąże się z narażeniem na czynniki, których występowanie mężczyźni mogą skutecznie ograniczać samodzielnie w ich codziennym życiu. Chodzi przede wszystkim o narażanie na dym tytoniowy, spożywanie alkoholu, niezdrową dietę czy brak aktywności fizycznej – mówi dr Paweł Koczkodaj, specjalista zdrowia publicznego, Ambasador Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem w Polsce.

Rak prostaty, płuca czy jelita grubego jednocześnie należą do tych najczęściej powodujących zgony wśród mężczyzn. Mogą rozwijać się bezobjawowo, dlatego tak ważna jest regularna profilaktyczna diagnostyka, pozwalająca na wczesne wykrycie choroby.

Zanim niegroźne polipy zmienią się w nowotwór jelita grubego mija nawet kilkanaście lat. Szansę, by temu zapobiec – wykryć rozwijające się zmiany i je usunąć - daje kolonoskopia. Narodowy Fundusz Zdrowia finansuje program badań przesiewowych raka jelita grubego. Jest on skierowany do osób w wieku 50-65 lat, które w ciągu ostatnich 10 lat nie wykonywały kolonoskopii. Mogą z niego skorzystać także młodsi – w wieku 40-49 lat, jeśli ich bliscy krewni (pierwszego stopnia) chorowali na nowotwór jelita.

Badania nie wymagają skierowania, wystarczy zgłosić się do jednej z placówek, która realizuje program. W Małopolsce takich pracowni jest 30. Lista wszystkich jest dostępna na stronie małopolskiego NFZ www.nfz-krakow.pl w zakładce „Profilaktyka z NFZ”.

Kolonoskopia pozwala obejrzeć jelito grube od środka. Jest ona wykonywana za pomocą miękkiej, giętkiej rurki wprowadzanej przez odbyt do oczyszczonego jelita grubego i przesuwanej do ujścia jelita cienkiego. Badanie odbywa się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym – decyzję podejmuje lekarz. Podczas diagnostyki medyk ma możliwość pobrania wycinków niepokojących zmian, które trafiają następnie do oceny histopatologicznej, czy usunięcia ewentualnych polipów.

Do kolonoskopii trzeba się dobrze przygotować, dlatego przed wizytą warto skontaktować się z placówką realizującą program, która poinformuje pacjenta, co musi zrobić przed badaniem.

W zaplanowaniu innych badań profilaktycznych, odpowiednich do wieku, panom pomoże poradnik przygotowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Można go znaleźć na stronie www.nfz.gov.pl/movember. Są w nim zebrane wszystkie najważniejsze informacje o męskiej profilaktyce, na Movember i pozostałe 11 miesięcy w roku.