ABRAHAM JAKUB STERN

Informatyka jest obecnie niesłychanie ważną dziedziną nauki i praktyki. Różne narody prześcigają się więc w dowodzeniu, że prawzorem komputerów była maszyna zbudowana przez takiego czy innego prekursora, będącego ich rodakiem - Francuza, Niemca, Anglika, Amerykanina...

Wydarzeniem tygodnia było zablokowanie w portalu Twitter konta prezydenta Donalda Trumpa @realDonaldTrump. Trump próbował publikować swoje komentarze na temat wyborów prezydenckich, korzystając z oficjalnego konta prezydenta USA @POTUS, ale też został zablokowany. Potem sięgnął do konta swojej firmy @TeamTrump. I... został zablokowany.

Mamy pierwsze dni roku 2021, więc częściej niż zwykle spoglądamy na kalendarz. Jego strukturę przyjmujemy jako coś oczywistego, a tymczasem powstała ona w wyniku procesu historycznego, który spróbuję w skrócie przypomnieć.

Fale radiowe towarzyszą nam dziś dosłownie wszędzie, a jednak przez długi czas nie wiedzieliśmy o ich istnieniu.

Nadchodzi zima. Nie jest to ulubiona pora roku, ale niestety - musimy ją przyjąć. Oprócz tego, że przyniesie ona ochłodzenie i opady - to przykrą jej cechą jest wcześnie zapadający zmrok. Niestety przełoży się to na zwiększoną liczbę wypadków drogowych, w tym zwłaszcza tych najbardziej przykrych - z udziałem pieszych. Nie są to najczęstsze wypadki (w latach 2005-2019 przypadki najechania na pieszego stanowiły 28,7 proc. wszystkich wypadków drogowych), ale są zwykle tragiczne w skutkach. Co można zrobić?

Bakterie nie kojarzą się nam dobrze, bo chociaż nie są one winne aktualnej pandemii - to jednak powodują wiele innych chorób. Dlatego wiadomość, że każdy z nas nosi w sobie ponad 2 kg bakterii budzi zwykle zdziwienie. A jednak ta mikrobiota jest nam niezbędnie potrzebna, bo bakterie pomagają nam w wielu procesach życiowych.

Zapadający szybko zmierzch powoduje, że coraz częściej chodzimy w świetle ulicznych latarni. Kiedyś jednak tak nie było, więc warto przypomnieć kilka faktów.

Wszyscy, wszędzie i do wszystkiego używamy dziś komórek, które z prostych telefonów bezprzewodowych przekształciły się w przenośne komputery o bardzo bogatych i stale rosnących możliwościach.

W dniu 3.11.2020 będziemy świętowali na AGH setną rocznicę urodzin nieżyjącego już niestety twórcy polskiej telekomunikacji, prof. Antoniego Pacha. Oto kilka informacji na Jego temat.

Sytuacja polskiej energetyki nie wygląda dobrze. Większość energii niezbędnej do funkcjonowania gospodarki pozyskujemy z elektrowni cieplnych, głównie węglowych, które emitują CO2 i narażają nas na związane z tym koszty. Jest już pozytywne nastawienie do energetyki źródeł odnawialnych, zwłaszcza baterii słonecznych i wiatraków, ale one nie dostarczą wystarczającej ilości energii, a ponadto nie produkują jej w sposób ciągły.

Lubię to święto, bo uważam, że nauczycielom należy się znacznie większy społeczny szacunek niż ten, który jest ich udziałem w codziennej pracy. Jeśli nie możemy zapewnić naszym pedagogom wynagrodzenia, na jakie zasługują, jeśli nie potrafimy okazać im na co dzień naszej wdzięczności za to, co robią dla kształcenia Polaków - to przynajmniej uczcijmy ich dzień.

W dniu 27.09.2020 rakieta Falcon-9 wyniosła na wokółziemską orbitę kolejną serię 60 satelitów Starlink. Można je było obserwować w niedzielę wcześnie rano (o 4.35 i o 5.32) jako szereg przesuwających się po niebie jasnych punktów, biegnących jeden za drugim. Łącznie na ziemskiej orbicie ma ich być ponad 12 tysięcy! Miliarder Elon Musk chce w ten sposób dostarczyć szerokopasmowy Internet do każdego zakątka Ziemi.

Jutro rozpocznie się kolejny rok akademicki. Inauguracja na mojej uczelni (AGH) odbędzie się 5.10.2020 o godz. 11 i będzie transmitowana w Internecie (www.agh.edu.pl).

Ekscentryczny miliarder i wizjoner Elon Musk ponownie zadziwił rozwiązaniem technicznym, wyprzedzającym epokę.

Pięć lat temu, potwierdzono istnienie zjawiska, które przewidział Albert Einstein w swojej pracy z 1916 roku. Zjawiskiem tym były fale grawitacyjne.

Tydzień temu zaprezentowałem felieton zatytułowany „Stare zawody będą zastąpione przez nowe”. Przypadek sprawił, że obok, na tej samej stronie, pojawił się tekst Bartosza Dybały pod tytułem „Połączenie komputera z mózgiem ma pomóc osobom sparaliżowanym”. Nawiązywał on do konferencji prasowej, na której Elon Musk przedstawił wynik pracy założonej przez siebie w 2017 r. firmy Neuralink, budującej interfejsy do łączenia mózgu człowieka z urządzeniami technicznymi.

Tydzień temu pisałem o tym, że dla magazynowania energii elektrycznej w momencie, kiedy jest jej nadmiar i dla jej odzyskiwania, gdy jej brakuje - stosuje się obecnie elektrownie szczytowo-pompowe. Jednak do ich zbudowania potrzebne jest specjalne ukształtowanie terenu: wzgórze z płaskim wierzchołkiem, gdzie tworzy się sztuczne jezioro. Takich miejsc jest jednak mało.

W energetyce problemem jest fakt, że produkcja energii nie zawsze odpowiada bieżącemu zapotrzebowaniu. Dla zrównoważenia podaży prądu i popytu nań potrzebny jest magazyn energii. Jednak taki magazyn bardzo trudno zbudować! W szczególności akumulatory, które dobrze zdają egzamin w samochodach lub smartfonach, nie nadają się do tego, żeby energii elektrycznej zgromadzić naprawdę dużo.

Wszyscy wiedzą o psach pracujących w policji. Natomiast mało kto wie, że zwierzętami, których czujność jest jeszcze większa niż psów, są ... gęsi. W starożytnym Rzymie były one bardzo szanowane i trzymane były w wielu domach dla ochrony przed intruzami.

Pandemia powoduje, że wszyscy czekamy, kiedy wreszcie pojawi się szczepionka, która zwalczy koronawirusa? W laboratoriach mikrobiologicznych trwa wyścig. Wszyscy starają się stworzyć tę upragnioną szczepionkę, bo wiadomo, że za tym sukcesem pójdzie sława, być może nawet Nagroda Nobla - a z pewnością ogromne pieniądze.

Dzisiaj internetu używamy wszyscy i do wszystkiego. Jest to jednak stosunkowo nowy wynalazek. Jego udostępnienie do prywatnego użytkowania nastąpiło w 1991 roku. Wcześniej była to sieć zarezerwowana dla wojska, a potem do celów naukowych. Masowe wykorzystanie to kwestia ostatnich 20 lat. Aż trudno uwierzyć, że wcześniej go po prostu nie było!

Po krótkim „przerywniku” w zeszłym tygodniu - kontynuuję serię felietonów poświęconych krakowskim Błoniom. W poprzednim tekście z tej serii pisałem o wykorzystaniu Błoń przez austriackie wojsko. Błonia osuszone i wyrównane dla armii zachęcały jednak także do organizacji różnych cywilnych wydarzeń. Kilka z nich miało miejsce w 1910 roku.