https://gazetakrakowska.pl
reklama
MKTG SR - pasek na kartach artykułów

"Tęcza" na Rynku w Oświęcimiu zniknęła 15 lat temu. Relikt PRL został wyburzony z niemieckim schronem, na którym powstał. Zdjęcia

Bogusław Kwiecień
Przed 15 laty z Rynku w Oświęcimiu zniknęła "Tęcza", pawilon handlowy powstały na środku głównego placu miasta w latach PRL
Przed 15 laty z Rynku w Oświęcimiu zniknęła "Tęcza", pawilon handlowy powstały na środku głównego placu miasta w latach PRL Archiwum Mirosława Ganobisa
Przed 15 laty z Rynku w Oświęcimiu zniknęła "Tęcza". Wyburzenie pawilonu handlowego z lat PRL dominującego na środku głównego placu miasta było nazwane "Operacją Kartagina".

Kliknij w przycisk "zobacz galerię" i przesuwaj zdjęcia w prawo - naciśnij strzałkę lub przycisk NASTĘPNE

Relikt lat PRL na Rynku w Oświęcimiu

"Tęcza" była pawilonem handlowym, który w latach PRL powstał na murach betonowego schronu z czasów niemieckiej okupacji Oświęcimia.

Gruz z wyburzanej "Tęczy" zajął 50 ciężarówek
Gruz z wyburzanej "Tęczy" zajął 50 ciężarówek Archiwum Mirosława Ganobisa

Na wyburzenie obiektu szpecącego główny zabytkowy plac miasta, wielu oświęcimian czekało od dawna. Na przeszkodzie stały sprawy własnościowe.

"Tęcza" przez kilkadziesiąt lat dominowała na głównym placu Oświęcimia
"Tęcza" przez kilkadziesiąt lat dominowała na głównym placu Oświęcimia Archiwum Mirosława Ganobisa

Wyburzanie piętrowego obiektu o konstrukcji stalowej zaczęło się w listopadzie 2009 roku, ale przygotowania do tej operacji zaczęły się znacznie wcześniej.

"Tęcza" na Rynku w Oświęcimiu jako pawilon Społem powstała w 1966 roku
"Tęcza" na Rynku w Oświęcimiu jako pawilon Społem powstała w 1966 roku Archiwum Mirosława Ganobisa

Pod koniec marca 2009 r. po wielu miesiącach negocjacji i odkupieniu obiektu od osób prywatnych za 2 mln zł miasto stało się jedynym właścicielem „Tęczy”. Radni zgodzili się z ówczesnym prezydentem Januszem Marszałkiem, że „Tęczę” należy wyburzyć.

Gruz z wyburzanej "Tęczy" zajął 50 ciężarówek
Gruz z wyburzanej "Tęczy" zajął 50 ciężarówek Archiwum Mirosława Ganobisa

- To historyczna chwila dla miasta - powtarzało wówczas wielu oświęcimian, podkreślając, że w ten sposób zabytkowy Rynek nawiąże do dawnego wyglądu tego miejsca.

Przed 15 laty z Rynku w Oświęcimiu zniknęła "Tęcza". Potem zapadła decyzja także o wyburzeniu schronu
Przed 15 laty z Rynku w Oświęcimiu zniknęła "Tęcza". Potem zapadła decyzja także o wyburzeniu schronu Archiwum Mirosława Ganobisa

Prace zajęły kilka tygodni. Gruz z rozebranej „Tęczy” wypełni ponad 50 ciężarówek!

Miłośnik historii Oświęcimia Mirosław Ganobis sam brał udział w wyburzeniu "Tęczy"
Miłośnik historii Oświęcimia Mirosław Ganobis sam brał udział w wyburzeniu "Tęczy" Archiwum Mirosława Ganobisa

Co zrobić ze schronem niemieckim?

Po wyburzeniu "Tęczy" pojawiły się pytania o dalsze losy schronu. W tym przypadku nie brakowało głosów, że po odpowiednim odbudowaniu mógłby stać się atrakcją turystyczną.

Miłośnik historii i popularyzator dziejów Oświęcimia Mirosław Ganobis, do dzisiaj uważa, że po odpowiedniej adaptacji obiekt powinien zostać i być m.in. świadectwem losów oświęcimian pod okupacją niemiecką.

- Nie miałem wtedy i nie mam żadnych wątpliwości co do wyburzenia "Tęczy". Jednocześnie nie zmieniłem zdania, jeśli chodzi o bunkier. Można było przyjąć różne rozwiązania, jak należy go zagospodarować. Na przykład mógłby być otoczony instalacjami prezentującymi na zasadzie lustrzanego odbicia przedwojenne kamienice, które stały na Rynku - mówi Mirosław Ganobis.

Według niego, turyści przyjeżdżający do Oświęcimia od tego miejsca mogliby zaczynać poznanie życia mieszkańców w czasie wojny, pomocy jaką nieśli więźniom KL Auschwitz i zagrożeń, jakie niósł każdy dzień niemieckiej okupacji. Schron mógłby zostać wykorzystany także pod kątem tuneli przechodzących pod Rynkiem.

Po wyburzeniu pawilonu handlowego rozpoczęto wyburzanie schronu niemieckiego z czasów okupacji
Po wyburzeniu pawilonu handlowego rozpoczęto wyburzanie schronu niemieckiego z czasów okupacji Archiwum Dariusz Sieczkowski / Projekt Lustro Czasu

Ostatecznie zapadła decyzja także o wyburzeniu schronu. Było to już bardziej skomplikowane przedsięwzięcie, bo ze względu na sąsiedztwo zabytkowych kamienic nie można było użyć tradycyjnych metod wyburzeniowych.

Po wyburzeniu pawilonu handlowego rozpoczęto wyburzanie schronu niemieckiego z czasów okupacji
Po wyburzeniu pawilonu handlowego rozpoczęto wyburzanie schronu niemieckiego z czasów okupacji Archiwum Dariusz Sieczkowski / Projekt Lustro Czasu

Pomysły na Rynek w Oświęcimiu po czasach "Tęczy"

Jak będzie wyglądać oświęcimski Rynek po wyburzeniu „Tęczy”? Pomysłów było wiele. Te najczęściej powtarzające się w ankietach i na spotkaniach z architektami postulowały wybudowanie okazałej fontanny, odtworzenie historycznej studni i pomnika św. Nepomucena.

Ostatnie miesiące "Tęczy" przed wyburzeniem
Ostatnie miesiące "Tęczy" przed wyburzeniem Archiwum Dariusz Sieczkowski / Projekt Lustro Czasu

Pojawiły się także sugestie o postawieniu nowego ratusza. Generalnie panowała zgoda, że Rynek ma zachować historyczny charakter, ale być zarazem funkcjonalny. Już wtedy większość oświęcimian chciała wyprowadzenia z centrum ruchu samochodowego, co do dzisiaj się nie udało.

W 2012 roku rozpoczęła się modernizacja Rynku, który uzyskał obecny wygląd.

Rynek w Oświęcimiu po wyburzeniu "Tęczy" i schronu
Rynek w Oświęcimiu po wyburzeniu "Tęczy" i schronu Archiwum Dariusz Sieczkowski / Projekt Lustro Czasu
"Tęcza" przez kilkadziesiąt lat dominowała na głównym placu Oświęcimia
"Tęcza" przez kilkadziesiąt lat dominowała na głównym placu Oświęcimia Archiwum Dariusz Sieczkowski / Projekt Lustro Czasu

Więcej zdjęć:

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Uroczystości w Gnieźnie. Hołd dla pierwszych królów Polski

Polecane oferty
* Najniższa cena z ostatnich 30 dniMateriały promocyjne partnera
Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska