Zakopane. Kwestują na rzecz ratowania zabytkowych nagrobków. "Pamięć to nasza powinność"

W tym roku zakopiańska Kwesta na Rzecz Ratowania Zabytkowych Nagrobków na Starym i Nowym Cmentarzu odbywa się już po raz 30. Zainicjowana została w 1992 roku przez ówczesną I Miejską Konserwator Zabytków – Agnieszkę Grzegorczyk-Sikorską.
W pierwszych kwestach dyżurowali harcerze z ZHR, a następnie organizację akcji przejęło Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego reaktywowane w 1993 r. Po niemal 20 latach od 2012 roku organizacją Kwesty i większości prac konserwatorskich a także pielęgnacyjnych nad opuszczonymi mogiłami i nagrobkami nie posiadającymi swoich opiekunów prawnych na Pęksowym Brzyzku zajmuje się Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Na Nowym Cmentarzu niemal co roku z funduszy Kwesty odnawiane są średnio 1-3 podobne nagrobki.

Przez 30 lat z funduszy zbieranych podczas Kwest odnowiono ok. 200 zabytkowych nagrobków z kamienia, drewna i metalu (wiele z nich dwukrotnie), a regularnie dbano i pielęgnowano ok. 50 opuszczonych mogił w tym ok. 20 osób zasłużonych dla kultury Zakopanego i Polski.

W czasie zeszłorocznej Kwesty XXIX Kwesty Rzecz Ratowania Zabytkowych Nagrobków i Nowym Cmentarzu w Zakopanem zebrano 22 tys. 417 zł i 9 groszy i ok. 60 zł w walucie obcej. Za te fundusze udało się wykonać prace pielęgnacyjne i konserwatorskie. Przed sezonem turystycznym, na wiosnę przeprowadzono systematyczną pielęgnację ok. 50 grobów na Starym Cmentarzu. Zajmowano się grobami ok. 20 luminarzy naszej kultury i ok. 30 opuszczonymi mogiłami, nie mających opiekunów prawnych. O te groby zadbała Regina Świerk. Dokończono też prace konserwatorskie rozpoczęte w zeszłym roku przy 3 kamiennych nagrobkach Anieli Semków, Heleny Majewskiej, ks. Michała Maćkowskiego oraz 3 bezimiennych grobach z symbolami krzyża na piaskowcowym cokole. Prace wykonała Regina-Mrowca Kenar.

We wrześniu i październiku udało się przeprowadzić odnowę 9 nagrobków na Starym Cmentarzu, w tym: 3 krzyży w żelaznych ogrodzeniach mogiłę hrabiostwa Marii i Mieczysława z Kierdeyów Wielhorskich, Władysława Bronowskiego z Litwy oraz nieznanej osoby (obok) oraz 6 nagrobków kamiennych: Arthura Grosse, Ignacego Jaxa Jasińskiego, Michaliny Schaiter, Stanisława Bąkowskiego i Stanisława Drewnowskiego oraz Olgierda Januszkiewicza-Lubicza (dokończenie prac). Dodatkowo, interwencyjnie uzupełniono i osadzono na metalowej konstrukcji i stopach fundamentowych 2 drewniane krzyże: Alfreda Terleckiego oraz Antoniego i Rudolfa Krzyżaków, złamane niedawno z powodu zbutwienia nasady. Ostatnio też dokonano pielęgnacji 5 granitowych tumb: Jana Glabisza, Konstancji z Maćkiewiczów Mierzejewskiej, Janka Terleina, Maryi Kiedrzyńskiej i Jana Vaedke.

Tegoroczna kwesta odbywa się zarówno na Pęksowym Brzyzky – cmentarzu zasłużonych, jak i na nowym cmentarzy przy ul. Nowotarskiej.