Kompleks wodociągów na Bielanach w Krakowie
Zespół budynków i urządzeń technicznych wodociągów miejskich „Bielany” usytuowany jest u podnóża Srebrnej Góry, po wschodniej stronie klasztoru Kamedułów. Zajmuje on niewielką działkę po północnej stronie ulicy Księcia Józefa oraz duży, rozciągający się wzdłuż Wisły teren po stronie południowej.
W części północnej, ogrodzonej ceglanym murem, znajdują się obiekty technologiczne (hala maszyn parowych, kotłownia, laboratorium) oraz budynek mieszkalny z ogródkami przydomowymi i portiernia. Jest to najstarsza część zespołu, zbudowana w latach 1898-1900.
Po drugiej stronie ulicy, na rozległym terenie nad Wisłą, odbywa się pobieranie wody i wstępne procesy jej oczyszczania. Służy temu szereg studzien, zbiorników, osadników i filtrów. Oprócz nich zlokalizowane są tutaj budynki warsztatów i filtrów pośpiesznych, pompownia, magazyn paliw oraz tunel przebiegający pod korytem Wisły.
Historia powstania wodociągów miejskich dla Krakowa sięga lat 60. XIX w., kiedy podjęto pierwsze próby sprowadzenia zdrowej wody dla miasta. Dopiero jednak w 1894 r. zdecydowano o wykonaniu otworów wiertniczych na Bielanach i usytuowaniu tam ujęcia wody. Nadzór nad pracami powierzono inż. Romanowi Ingardenowi, który wykonał projekt wodociągu i został kierownikiem Miejskiego Biura Wodociągowego. W 1898 r. przystąpiono do budowy i w ciągu dwóch lat wzniesiono niezbędne obiekty. Uroczyste otwarcie wodociągu, noszącego wówczas imię cesarza Franciszka Józefa, nastąpiło w lutym 1901 r.
Wodociąg bielański zaprojektowano tak, aby pokryć zapotrzebowanie na wodę dla Krakowa na co najmniej trzydzieści lat. Wkrótce po jego uruchomieniu zabrakło wody w studni pobliskiego klasztoru oo. kamedułów, więc doprowadzono tam wodociąg. Między 1908 a 1914 r. zbudowano dziesięć kolejnych studni oraz przejście tunelowe pod Wisłą na jej lewy brzeg. W okresie międzywojennym m.in. wymieniono w kotłowni urządzenia na nowocześniejsze, wyregulowano koryto Wisły, a także wybudowano nowy osadnik i stację chlorowania wody.
W latach 1950-1955 wskutek szybkiego rozwoju miasta, a przede wszystkim budowy Nowej Huty, pogorszyła się jakość wody i zaczęło jej brakować. Rozbudowano więc sieć wodociągową, wybudowano nowy zbiornik pod kopcem na Zwierzyńcu i zamontowano urządzenia do ozonowania wody. Dzięki temu ponadstuletni i mający walory zabytkowe zakład wodociągów na Bielanach pozostaje wciąż sprawnie działającym obiektem.
Źródło: Małopolski Instytut Kultury
Zakaz handlu w niedziele. Klienci będą zdezorientowani?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
