Kraków. Klamka zapadła. Podpisano umowę na budowę Centrum Nauki Cogiteon. Początek prac jeszcze w lutym, koniec w 2023 roku

FLESZ - Oto najbrudniejsze miasta w Polsce. Wyniki raportu zaskakują

- To ważny dzień, długo oczekiwany, który rozpocznie sprawny proces budowy Cogiteonu, tak aby za 25 miesięcy będziemy się mogli cieszyć najnowocześniejszym w kraju Centrum Nauki. To ważna kwestia w związku z promowaniem nauki, ale i ważna dla tej części miasta - mówił Tomasz Urynowicz, wicemarszałek województwa. - Podpisujemy umowę z wykonawcą, choć było wcześniej nieco problemów. To ważna inwestycja z punktu widzenia szczególnych wartości, jakie to Centrum Nauki ma dać Krakowowi i Małopolsce. Jesteśmy na dobrej drodze, żeby ta inwestycja stała się wizytówką regionu - przekonywał marszałek.

Jako pierwsi poinformowaliśmy w zeszłym tygodniu, że wojewódzka konserwator zabytków (WKZ) Monika Bogdanowska wydała decyzję o wpisaniu do rejestru zabytków całego kompleksu zachodniej części dawnego lotniska Rakowice-Czyżyny. To teren, gdzie ma powstać Małopolskie Centrum Nauki Cogiteon.

- 26 stycznia została wydana decyzja o wpisie do rejestru zabytków - mówiła nam Monika Bogdanowska. Decyzja została wysłana pocztą i droga mailową do MCN oraz do zarządu województwa małopolskiego, które jest inwestorem. - Uważam, że w tym momencie mogą zacząć budować, jak tylko uprawomocni się decyzja - mówiła nam Monika Bogdanowska.

Dopytywaliśmy podczas podpisywania umowy z wykonawcą Cogiteonu, czy decyzja WKZ daje w pełni zielone światło na rozpoczęcie budowy. Przypomnijmy, że gdy w sierpniu 2020 Monika Bogdanowska rozpoczęła procedurę wpisu do rejestru zabytków, za automatu wstrzymało to wszelkie prace budowlane. W tym czasie był już natomiast wyłoniony wykonawca inwestycji.

- Wydana decyzja WKZ nie stanowi przeszkody do pracy inwestycyjnych. Chcemy też jak najszybciej uzyskać decyzje ws. drogi dojazdowej do Centrum Nauki - powiedział Tomasz Urynowicz. Natomiast Marta Malec-Lech, członek zarządu województwa, dodała, że Cogiteon ma wszelkie uzgodnienia, prawomocne pozwolenie budowlane i "nie ma prawnej możliwości, żeby wstrzymać roboty budowlane".

Co z budową drogi dojazdowej do Centrum Nauki, która budzi najwięcej kontrowersji? Jak powiedział dyrektor Cogiteonu, obecnie procedowane jest pozwolenie budowlane (inwestycję prowadzi Zarząd Dróg Miasta Krakowa). - Liczymy, że pozwolenie szybko się uprawomocni. Do tego oczywiście dojdą ostatecznie decyzje konserwatorskie. Wydana decyzja WKZ uwzględnia niezbędną infrastrukturę i nie mówi, że nie mogą być tam realizowane żadne inne działania. Tutaj decyduje już miejski konserwator zabytków - powiedział dyrektor Cogiteonu.

Firma Hochtfief Polska ma wybudować Centrum Nauki Cogiteon w Czyżynach. Wybrana została w przetargu już w lecie 2020, ale umowę podpisano dopiero teraz. Spośród 11 firm, które brały udział w przetargu, właśnie ta złożyła najtańszą ofertę. Było to i tak jednak więcej, niż zakładały władze województwa. Brakująca kwota zostanie jednak dołożona. Wykonawca zażyczył sobie 172 mln zł. Cała inwestycja ma kosztować 242 mln zł, z czego większość to środki europejskie. Uchwała ws. dofinansowania została już podjęta przez zarząd województwa.

- Całkowity koszt inwestycji to teraz 242 mln zł, z czego 167 mln zł to środki unijne, a 45 mln zł środki niekwalifikowane, czyli podatek - zaznacza Piotr Koziarz, rzecznik Cogiteonu.

Prace budowlane mają się zacząć jeszcze w lutym. Całość ma być gotowa w lutym 2023. Budowa Cogiteonu będzie się toczyć równolegle z przygotowania wystaw i ekspozycji (przetargi na ich przygotowanie ogłoszono już w grudniu 2020), tak aby Centrum Nauki było gotowe za dwa lata i mogło przyjąć pierwszych gości.

Cogiteon ma zarówno zwolenników, jak i przeciwników lokalizacji w Czyżynach. Natomiast zdecydowana większość jest przeciwna budowie drogi prowadzącej do Centrum Nauki - w proponowanym wariancie przez tereny zielone i pod oknami osiedla Akademickiego. Za budowę Cogiteonu odpowiada urząd marszałkowski, a za układ drogowy krakowski Zarząd Dróg. Zadanie jest warte 12 mln zł, płatne po połowie przez samorząd miasta i województwa.

Po ubiegłotygodniowej decyzji Moniki Bogdanowskiej radości nie kryło Stowarzyszenie Błonia Czyżyńskie. "Wiadomość ta przynosi radość nie tylko mieszkańcom lokalnych osiedli, ale również całego Krakowa. Pojawia się realna nadzieja, że pierwsze lotnisko Niepodległej Polski, a także jedno z najstarszych w Europe, zostanie w końcu należycie wyróżnione. To dobra wiadomość dla pasjonatów lotnictwa, awiacji, a także miłośników historii" - głosiło oświadczenie stowarzyszenia.

"Przed nami dużo pracy polegającej na nakłonieniu urzędników i polityków do podjęcia należytych kroków, aby cały obszar został w pierwszej kolejności zabezpieczony, a następnie zagospodarowany jako organizm parkowy, należycie podkreślający walory historyczne, pełniący funkcje rekreacyjne i kulturowe dla mieszkańców. W przyszłości chcemy, aby został połączony z sąsiadującymi obszarami, tworząc nowe zielone płuca miasta. (...) Decyzja o wpisie do rejestru zabytków najstarszego polskiego lotniska, to wydarzenie symboliczne, a jednocześnie wyjątkowe dla mieszkańców Krakowa i nie tylko. To niezaprzeczalny dowód, że głos społeczeństwa ma znaczenie, że nie można ze zrezygnowaniem akceptować bezmyślnych i krótkowzrocznych decyzji, że można wyrazić sprzeciw i mieszkańcy mają realny wpływ na to, jak będzie wyglądać Kraków w przyszłości" - czytamy w oświadczeniu.