Od końca maja trwa remont elewacji fotu "św. Benedykt". Dotąd zostało zrealizowanych ok. 70 procent prac zaplanowanych na bieżący rok.
Jak zwraca uwagę Zarząd Budynków Komunalnych w Krakowie, w którego gestii jest fort, dokładne przyjrzenie się wątkom ceglanym stało się możliwe dopiero po ustawieniu rusztowań - co ułatwiło dostęp do ścian na całej wysokości - oraz po wstępnym oczyszczeniu elewacji metodą hydrodynamiczną. Wykonano szereg odkrywek i zlecono badania laboratoryjne pobranych próbek, co pozwoliło na zidentyfikowanie składu badanych materiałów.
- Na podstawie dotychczasowych ustaleń stwierdzono, że elewacja fortu nr 31 "św. Benedykt" w części murowanej, w najstarszej warstwie historycznej pokryta była warstwą malarską - monochromią w kolorze ciemnoczerwonym - przekazali nam teraz urzędnicy z ZBK.
Fort odzyskuje swoją pierwotną barwę
Jak się dowiadujemy, został opracowany aneks do programu prac konserwatorskich w zakresie wątków ceglanych, a po zaakceptowaniu przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Krakowie - wdrożony do realizacji. W ramach prac konserwatorskich przewidziane jest odtworzenie niegdysiejszej warstwy malarskiej (w kolorze ciemnoczerwonym), scalenie kolorystyczne elewacji w zakresie spoin i cegieł.
"W nawiązaniu do historycznego sposobu wykończenia estetycznego wątku ceglanego należy wykonać warstwę barwną w kolorze dobranym do znajdujących się na obiekcie świadków stratygraficznych nawarstwień historycznych" - czytamy w programie prac konserwatorskich. Zapisano w nim też, że należy zastosować farby o spoiwie krzemianowym lub silikatowym. A akceptacja koloru oraz sposobu nanoszenia farb ma się odbywać w ramach wizyt komisji konserwatorskiej, po przeprowadzeniu prób.
Powrót do okresu bojowego
Jeśli chodzi o inne z zmiany w wyglądzie zabytku, jaki do tej pory znaliśmy, to z otworów okiennych usuwane są wtórne, późniejsze kraty okienne. Dalej: w przedbramiu i w trzech osiach przyległych do przedbramia zostanie przywrócony wygląd fortu z pierwszego jego okresu, bojowego; pozostałe osie zostaną pozostawione według stanu z fazy późniejszej wprowadzonej w latach 80. XIX wieku.
Prace konserwatorskie dotyczące elewacji zewnętrznej i wewnętrznej fortu "św. Benedykt" zgodnie z zawartą umową realizuje firma ANTIQA Konserwacja Dzieł Sztuki. Termin zakończenia prac zaplanowany jest na 21 maja przyszłego roku. Koszt to niespełna 3,7 mln złotych. Remont ten jest realizowany ze wsparciem Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.
Nowe życie zabytku
Docelowo fort ma nie tylko zostać zarówno wyremontowany, jak też zaadaptowany do nowych funkcji. Znajdzie się w nim centrum edukacyjne dla dzieci i młodzieży, upowszechniające wiedzę z zakresu nauk ścisłych. Zaplanowano tu również kawiarnię.
Zarząd Budynków Komunalnych informuje, że cały czas realizowane są prace projektowe w zakresie rewitalizacji i modernizacji fortu nr 31 "św. Benedykt" z przystosowaniem do nowej funkcji.
- Po uzyskaniu niezbędnych pozwoleń i decyzji zostanie wszczęte postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na realizację pozostałego zakresu robót. Planowany termin wszczęcia procedury przetargowej na wybór wykonawcy kolejnego etapu prac (obejmującego np. wykonanie adaptacji pomieszczeń do nowych funkcji, budowę instalacji, montaż stolarki, remont stropodachu itp.) planowany jest na pierwszy kwartał 2025 roku - przekazują przedstawiciele ZBK.
Przypomnijmy, że fort "św. Benedykt" w formie wieży artyleryjskiej wznieśli Austriacy w latach 1853-56 według projektu Feliksa Księżarskiego. Stanowił część systemu obronnego Twierdzy Kraków.
Od lat 80. XX wieku stał nieużywany. Ostatni lokator opuścił fort w 1984 r., a kolejne 40 lat upłynęło na rozważaniu możliwych scenariuszy przyszłości dla tego obiektu.
Rozważano nawet jego sprzedaż. Ostatecznie jednak miasto odstąpiło od pomysłu zbycia tego jednego z najcenniejszych elementów Twierdzy Kraków. Jak podkreślali już kilka lat temu specjaliści, to nie tylko dzieło fortyfikacji, lecz również jeden z najbardziej eksponowanych elementów Podgórza. Do pomysłu oddania zabytku w prywatne ręce sprzeciw zgłosili miejscy aktywiści oraz radni dzielnicy Podgórze. Po protestach gmina zdecydowała, że Zarząd Budynków Komunalnych będzie szukał dla obiektu dzierżawcy.
W 2022 roku ZBK jeszcze wykonał remont fosy wraz z kamiennym ocembrowaniem i drewnianej bramy wejściowej, zakonserwowano kamienny portal bramy i oryginalny mechanizm mostu rolkowego, a sam most wybudowano od nowa.
Rozpoczęty w tym roku remont elewacji obiektu to pierwsza część rewitalizacji fortu, która ma potrwać do końca 2026 roku.
Polacy opracowali lek na śmiertelną chorobę
